Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Αν έχω καταλάβει καλά, μια και πολλά είναι θολά, η Ορθόδοξη Εκκλησία της πΓΔΜ αποτάσσεται τον όρο «Μακεδονία», για να επιστρέψει στην αγκάλη της Μητέρας Εκκλησίας. Στην επί της αρχής συμφωνία για το ονοματολογικό διευθετείται και το εκκλησιαστικό. Αφορά μεν θέματα κανονικότητας της Ορθοδοξίας, αλλά ευκόλως εννοούμενη η πολιτική αξία.
Η αλήθεια είναι πως υπάρχει συμφωνία, αλλά η συζήτηση εξαντλείται στην ονομασία και τα ζητήματα της ταυτότητας παραχώνονται στη γωνία. Ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ αποκάλυψε ότι η «μακεδονική» γλώσσα και η ταυτότητα των πολιτών της χώρας του «έχουν ήδη διασφαλιστεί από τη σχεδιαζόμενη συμφωνία με την Ελλάδα». Μα, είναι γλώσσα η «μακεδονική», με δεδομένη την κρατική και εθνολογική κατανομή του γεωγραφικού όρου;
Τότε, γιατί δεν γίνεται λόγος για ελβετική γλώσσα, στη χώρα όπου μιλιούνται παράλληλα η Γαλλική, η Ιταλική και η Γερμανική, ή για βελγική γλώσσα στη χώρα όπου τα Γαλλικά και τα Φλαμανδικά παίζουν εξίσου δυνατά;
Γνωρίζουμε ότι η «μακεδονική» είναι καταχωρημένη στη σχετική λίστα του ΟΗΕ, αλλά ακόμη και η Γλωσσολογία έχει διχαστεί σ’ αυτήν την ιστορία και δεν είναι καθαρή επιστημολογία. Η «μακεδονική» έχει λιγότερα, κυρίως φωνητικά, κοινά γνωρίσματα με τη Σερβική, και περισσότερα, κυρίως μορφολογικά, με τη Βουλγαρική, που επιτρέπουν σ’ εκείνον που γνωρίζει την τελευταία να εννοεί τη «μακεδονική» άκοπα και ωραία. Τότε, γιατί έχει περάσει η αυτοτέλεια της γλώσσας; Φαεινότερο και από τον Ήλιο ότι η πολιτική σκοπιμότητα επέβαλε αναγνώριση ξεχωριστής γλωσσικής ταυτότητας. Με διάλεκτο ή ιδίωμα δεν χτίζεις συλλογικό βίωμα.
«Στ’ αλήθεια η μακεδονική γλώσσα είναι ένα πλάσμα με καταγωγή κυρίως πολιτική», έγραφε προ έξι δεκαετιών ο Ιταλός γλωσσολόγος Βιτόρε Πισάνι στην εργασία του «Ιl Macedonico», αλλά κάποιοι αγρόν ηγόραζαν.
Θα μπορούσε να αλλάξει εάν το προβλέπει η υπό οριστικοποίηση συμφωνία; Μη λέμε αστεία. Αν θα είναι στη σλαβική εκδοχή αμετάφραστη ή θα μεταφράζεται μικρή έχει σημασία. Ο αμερικανικός και ο γερμανικός παράγοντας θέλουν πάση θυσία συμφωνία.
