Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Ξεναγώντας μας σε μια κοινωνία, όπου οι τάξεις μετατοπίζονται, οι έμφυλες ταυτότητες επαναπροσδιορίζονται, οι ατομικότητες αμβλύνονται και η αλλαγή δεν σημαίνει ήττα, αλλά αποκαλύπτει μάχες και αγώνες γεμάτους πάθος και οράματα, η χορογράφος Πατρίσια Απέργη μάς μιλά για το νέο της έργο, «πολήΤΤες - Μια τραγωδία που δεν λέγεται, μόνο χορεύεται», που παρουσιάζεται στο θέατρο Κιβωτός, στις 27 και 31 Μαΐου και στις 1, 2 και 3 Ιουνίου, στις 9 το βράδυ.
Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης αυτής της δημιουργίας; «Η αφορμή για το έργο “πολήTTες”, με υπότιτλο “Μια τραγωδία που δεν λέγεται, μόνο χορεύεται”, ήταν ο τρόπος που - προσωπικά, τουλάχιστον - αισθάνομαι ότι υπάρχουμε και αισθανόμαστε σήμερα ως Έλληνες. Για τον τίτλο του έργου, θέλησα να δημιουργήσω αυτό το λογοπαίγνιο, που, αρχικά, μπορεί να φαίνεται πολύ λάθος (αφού είναι ανορθόγραφος), περιγράφει, όμως, μια συνθήκη που αισθάνομαι πολύ αληθινή.
Είμαστε πολίτες μιας χώρας που χάνει. Είμαστε πολίτες, που, ως έναν βαθμό, έχουμε υποστεί ποικίλες ήττες. Αυτό, όμως, που για μένα είχε ενδιαφέρον να ερευνήσω μέσω του έργου, ήταν, αν μέσα από αυτή την παραδοχή της ήττας, μπορούμε να εφεύρουμε μια προοπτική μέλλοντος. Έχει μεγάλη αξία, κατά τη γνώμη μου, να καταφέρουμε να μετουσιώσουμε μια ήττα σε δύναμη, γνώση και αλλαγή, από το να καθόμαστε να θρηνούμε πάνω από τα συντρίμμια της».
Για τι μιλάει το έργο και ποια ερωτήματα θέτει; «Συνήθως, η Ιστορία γράφεται από την πλευρά του νικητή. Πώς θα ήταν, όμως, η αφήγησή της, αν τη εξετάζαμε από τη σκοπιά του ηττημένου; Είμαστε μια κοινωνία σε σημείο μηδέν. Και αυτό φέρνει θυμό, φόβο, βία. Αν, όμως, παραδεχτούμε την ήττα μας, μήπως μπορούμε να τη μετουσιώσουμε σε δύναμη; Τι έχει μεγαλύτερη αξία: η μάχη ή το αποτέλεσμα; Μπορείς να γίνεις ήρωας μέσα από μια αποτυχία; Σήμερα, για ποιους πολίτες θα ψάλλουμε κλέα ανδρών;
Στο έργο, η προσπάθεια και η τόλμη γίνονται πρωταγωνιστές. Γι’ αυτό, προσπαθούμε πολλές φορές. Είτε με τον ίδιο τρόπο, σε εμμονική επανάληψη, είτε με διαφορετικές προσεγγίσεις κάθε φορά. Προκειμένου να ανακαλύψουμε την ταυτότητα, την τάξη, τις σχέσεις, την Ιστορία, το μέλλον μας. Όλα μέσα από έναν αγώνα. Και στον αγώνα αυτόν, ο χορός γίνεται το εργαλείο αντίστασης σε όλους τους φόβους μας και, ταυτόχρονα, το μέσο για να ανταλλάξουμε ιστορίες και αφηγήματα, η παρηγοριά για να παλέψουμε, η εμψύχωση για να χορέψουμε. Ο χορός γίνεται το όπλο για να δεχτούμε την αποτυχία. Και να ξαναπροσπαθήσουμε. Εξάλλου, η δύναμη του συλλογικού, ανθρώπων που προσπάθησαν μαζί ακόμη και στην ήττα, φέρνει ύμνους και τρόπαια. Και αλλαγές».
Στο σύμπαν της παράστασης, πώς είναι η κοινωνία και ποια τα χαρακτηριστικά των πολιτών της; «Αυτό που προσπαθήσαμε να ερευνήσουμε κινητικά για να φτιάξουμε τον “κόσμο” και το “περιβάλλον” της παράστασης, για να φτιάξουμε, δηλαδή, αυτή την κοινωνία πολΗΤΤΩΝ, ήταν να φτιάξουμε ένα κινητικό λεξιλόγιο, που ενώ μπορεί να ανισορροπεί ή να καταρρέει, μέσα από την ορμή της πτώσης βρίσκει δύναμη για να κάνει την επαναφορά ακόμη πιο ουσιαστική και χρήσιμη.
Αρχικά, λοιπόν, μελετήσαμε έναν παραδοσιακό αραβικό χορό, το dabke. Πρόκειται για έναν χορό, που, αρχικά, δημιουργήθηκε για να εξυπηρετήσει τις διάφορες τελετές που έκαναν οι Άραβες σε σχέση με τις κλιματολογικές αλλαγές της περιοχής. Χορευόταν στις σκεπές των σπιτιών, προκειμένου να “στεριώσουν”. Αργότερα, με τα χρόνια, ο χορός αυτός έγινε το εθνικό σύμβολο αντίστασης σε χώρες, όπως η Παλαιστίνη, και αποτελεί έναν εθνικό τρόπο διαμαρτυρίας και εμψύχωσης. Είναι ένας χορός πολύ δυναμικός, γεμάτος ένταση και υπερηφάνεια.
Αφού, λοιπόν, μελετήσαμε τον χορό αυτόν, προσπαθήσαμε να δούμε πώς μπορούμε να μετατρέψουμε την κίνηση αυτή σε μια σύγχρονη χορευτική έκφραση, εμποτίζοντάς την με στοιχεία που αναφέρονται στη θεματική μας, δηλαδή με στοιχεία ήττας. Προσπαθήσαμε, λοιπόν, να δημιουργήσουμε έναν κινητικό κώδικα, στον οποίο οι κινήσεις θα πετυχαίνουν, αλλά και θα αποτυγχάνουν ταυτόχρονα».
Πότε μια ήττα μπορεί να είναι νίκη ή ακόμα και θρίαμβος; «Όταν ένα αποτέλεσμα δεν το αντιμετωπίζεις μονοδιάστατα σε σχέση με τον χρόνο -παρ’ όλες τις απώλειες που, φυσικά, έχουν μεγάλη αξία και κανείς δεν θέλει να υπάρχουν-, αλλά μπορείς, μέσα από ένα συμβάν του παρόντος, να διδαχθείς, προκειμένου να ανακαλύψεις ένα διαφορετικό μέλλον, που, στα μάτια αυτού που τώρα σε θεωρεί ηττημένο, θα αποκαλυφθείς αργότερα νικητής».
Ποια είναι τα συναισθήματά σας για τη σημερινή Ελλάδα; «Δεν χάσαμε επειδή μας άξιζε, αλλά επειδή καταφέραμε ν’ αφουγκραστούμε τη σιωπή των καιρών μας. Και μείναμε “όρθιοι και μόνοι μέσα στη φοβερή ερημιά του πλήθους” (Μ. Αναγνωστάκης) να κοιτάμε τα κατορθώματα της Ιστορίας μας».
Τι χρειαζόμαστε πραγματικά σε αυτήν τη δύσκολη φάση; «Να χαμογελάμε ο ένας στον άλλον».
Βλέπετε κάτι ελπιδοφόρο στον ορίζοντα;
«Χρησιμοποιώντας μια παράφραση του Βολταίρου, θα έλεγα: ακόμη και αν δεν υπάρχει μέλλον, θα πρέπει να εφεύρουμε ένα...».
Ταυτότητα παράστασης
Σύλληψη - χορογραφία: Πατρίσια Απέργη, σύμβουλος δραματουργίας: Tζωρτζίνα Κακουδάκη, μουσική: Γιώργος Πούλιος, σκηνικά: Δημήτρης Νασιάκος, κοστούμια: Βασιλική Σύρμα, φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος, βοηθός χορογράφου: Δημήτρης Οικονομίδης, σχεδιασμός προωθητικού υλικού: Καλλίνα Κυρατσούλη, φωτογραφία: Tάσος Βρεττός, παραγωγή: ομάδα χορού Αερίτες, εκτέλεση παραγωγής: Ρένα Ανδρεαδάκη, σύμβουλος επικοινωνίας: Σάσα Παπαχριστοπούλου. Ερμηνεία - δημιουργική επεξεργασία: Ηλίας Χατζηγεωργίου, Εύα Γεωργιτσοπούλου, Alex Gotch, Λαμπρινή Γκόλια, Ραφαήλ Μπουμπουχερόπουλος.
Πληροφορίες Θέατρο Κιβωτός: Πειραιώς 115 - Γκάζι, τηλ.: 2103427426. Τιμές εισιτηρίων: 10 έως 15 ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: τηλεφωνικά: 11876, ηλεκτρονικά: viva.gr.
