Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (με αρ. 160/2006, ΦΕΚ 160 Α΄/31 - 07 - 2006) το προεδρικό διάταγμα για την «Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία 2003/109/ΕΚ της 25ης Νοεμβρίου 2003, σχετικά με το καθεστώς υπηκόων τρίτων χωρών, οι οποίοι είναι επί μακρόν διαμένοντες». Με αυτό το προεδρικό διάταγμα εισάγεται, για πρώτη φορά, στην ελληνική έννομη τάξη ολοκληρωμένο καθεστώς επί μακρόν διαμενόντων, σε συμπλήρωση των σχετικών διατάξεων του ν. 3386/2005 «Είσοδος, διαμονή και κοινωνική ένταξη υπηκόων τρίτων χωρών στην Ελληνική Επικράτεια» (άρθρα 67-69).
Όλο το κείμενο του π.δ. είναι διαθέσιμο στο www.ypes.gr/ypes_po/detail.asp?docid=1176
Με το προεδρικό διάταγμα παρέχονται στους υπηκόους τρίτων χωρών αυξημένη προστασία και περισσότερα δικαιώματα και τους επιφυλάσσεται ίση μεταχείριση με τους ημεδαπούς σ’ ένα ευρύτατο φάσμα τομέων του οικονομικού και κοινωνικού γίγνεσθαι της χώρας.
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στα πέντε, έως τώρα, κράτη - μέλη που προχώρησαν στην ενσωμάτωση της Οδηγίας για τους επί μακρόν διαμένοντες (σημειώνεται ότι το σχέδιο π.δ. προωθήθηκε για επεξεργασία ήδη από τον Μάρτιο του 2006).
Κύριες κατευθύνσεις του παραπάνω π.δ. είναι οι ακόλουθες:
Βασική προϋπόθεση αποτελεί η προηγούμενη πενταετής διαμονή στη χώρα μας, η οποία πρέπει καταρχήν να είναι νόμιμη και αδιάκοπη. Προβλέπονται, ωστόσο, περίοδοι απουσίας οι οποίες, εφόσον είναι κατώτερες των έξι διαδοχικών μηνών και δεν υπερβαίνουν συνολικά τους δέκα μήνες εντός της πενταετίας, προσμετρώνται στον υπολογισμό της πενταετίας. Προκειμένου υπήκοος τρίτης χώρας ν’ ασκήσει το δικαίωμα του ως προς την υπαγωγή του στο καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος, πρέπει να έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας. Το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος θεμελιώνεται σε προσωπική βάση, αφού έχει προσωποπαγή χαρακτήρα.
Εκτός από την περίοδο αδιάκοπης νόμιμης διαμονής, ο υπήκοος τρίτης χώρας, σύμφωνα άλλωστε με τα δεδομένα της ίδιας της Οδηγίας, θα πρέπει να είναι σε θέση ν’ ανταποκρίνεται στις ανάγκες διαβίωσης του ίδιου και των συντηρούμενων μελών της οικογένειάς του, να διαθέτει πλήρη ασφάλιση ασθένειας, κατάλληλο κατάλυμα και να γνωρίζει επαρκώς την ελληνική γλώσσα και στοιχεία της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού.
Από τη δυνατότητα υπαγωγής στο καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος εξαιρούνται ρητά οι υπήκοοι τρίτων χωρών των οποίων ο σκοπός διαμονής δεν συνδέεται με πρόθεση εγκατάστασης σε διαρκή βάση στη χώρα. Πιο συγκεκριμένα, τέτοιες κατηγορίες προσώπων είναι οι κάτοχοι άδειας διαμονής για σπουδές, απόκτηση ιατρικής ειδικότητας, επαγγελματική κατάρτιση, καθώς και οι κάτοχοι αδειών διαμονής οι οποίες από την φύση τους έχουν προσωρινό χαρακτήρα.
Σημειώνεται ότι, μετά την υποβολή της σχετικής αίτηση από τον υπήκοο τρίτης χώρας, το αρμόδιο όργανο εκδίδει τη σχετική απόφαση εντός 6 μηνών από την υποβολή της αίτησης, αφού εξετάσει εάν πληρούνται οι εν λόγω προϋποθέσεις και έχοντας λάβει υπόψη του τη γνώμη της αστυνομικής αρχής ως προς τα θέματα που αφορούν στην δημόσια τάξη και ασφάλεια της χώρας.
Η εν λόγω άδεια ανανεώνεται, ύστερα από σχετική αίτηση, για 5 έτη κάθε φορά, χωρίς ν’ απαιτείται από τον ενδιαφερόμενο η εκ νέου απόδειξη συνδρομής των παραπάνω προϋποθέσεων και χωρίς να υποχρεούται να καταβάλει σχετικό παράβολο. Όπως επισημαίνεται, αρμόδια για την ανανέωση της άδειας διαμονής επί μακρόν διαμένοντος είναι η Υπηρεσία Αλλοδαπών της Περιφέρειας που λειτουργεί στο νομό του τόπου κατοικίας του ενδιαφερομένου.
Οι επί μακρόν διαμένοντες απολαμβάνουν ίσης μεταχείρισης με τους ημεδαπούς ιδίως όσον αφορά στην πρόσβαση στη μισθωτή ή μη μισθωτή δραστηριότητα, την εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση, την αναγνώριση των επαγγελματικών διπλωμάτων, την κοινωνική ασφάλιση και τα βασικά πλεονεκτήματα κοινωνικής αρωγής και προστασίας, τις φορολογικές διευκολύνσεις, την πρόσβαση και παροχή αγαθών και υπηρεσιών που βρίσκονται στη διάθεση του κοινού, την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και της εγγραφής και συμμετοχής σε οργανώσεις εργαζομένων ή εργοδοτών, την ελεύθερη κίνηση και εγκατάσταση στο σύνολο της επικράτειας (υπό τους περιορισμούς που θέτει το άρθρο 74 του ν. 3386/2005) κλπ.
Περιορισμοί του δικαιώματος ίσης μεταχείρισης προβλέπονται:
α) στην περίπτωση μισθωτής ή μη μισθωτής δραστηριότητας η οποία ασκείται αποκλειστικά από Έλληνες πολίτες ή πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ε.Ο.Χ.,
β) στην περίπτωση πρόσβασης στην εκπαίδευση ή την επαγγελματική κατάρτιση όπου μπορεί να απαιτείται συγκεκριμένου επιπέδου γλωσσική επάρκεια και
γ) στην περίπτωση εισόδου στα ΑΕΙ και ΤΕΙ της Χώρας, για την οποία απαιτείται η προηγούμενη εκπλήρωση εκπαιδευτικών προϋποθέσεων.
Προβλέπονται επίσης οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία, υπό τις οποίες ένας υπήκοος τρίτης χώρας που έχει αποκτήσει το καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να το αποκτήσει και στη Χώρα μας, με έμφαση στη διευκόλυνση της οικογενειακής επανένωσης.
