Του Γιάννη Καμπουράκη
[email protected]
Η αγωνιώδης προσπάθεια της κυβέρνησης να αναδείξει μόνο τα θετικά σημεία της επίσκεψης Γιούνκερ στην Ελλάδα έχει τη στόχευση να κρατήσει χαμηλά, ει δυνατόν κάτω από τα φώτα της δημοσιότητας, τις εξαιρετικά δύσκολες διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρθηκε στην καθαρή έξοδο χωρίς πιστοληπτική γραμμή και την ανάγκη να συμφωνηθούν μέτρα διευθέτησης χρέους, ικανοποιώντας τον Έλληνα πρωθυπουργό, αποκάλυψε όμως και τα σκοτεινά σημεία των διαπραγματεύσεων που δεν ταιριάζουν με τους κυβερνητικούς πανηγυρισμούς για σπάσιμο των δεσμών μετά τον Αύγουστο και το τυπικό τέλος του προγράμματος, το οποίο όλες οι πλευρές φαίνεται ότι επιθυμούν.
Ο κ. Γιούνκερ πήρε σαφείς αποστάσεις από την προσπάθεια εξωραϊσμού της επόμενης ημέρας της ελληνικής οικονομίας και προέβη σε σαφείς συστάσεις που δεν άρεσαν ούτε στο Μέγαρο Μαξίμου.
Την ημέρα που ο Ευκλείδης Τσακαλώτος επιβεβαίωνε στους Financial Times ότι η επιτήρηση της Ελλάδας θα είναι αυστηρότερη σε σύγκριση με το ό,τι συμφωνήθηκε σε άλλες χώρες που ήταν σε πρόγραμμα και βγήκαν από αυτό, πίσω από τις καλές κουβέντες και την αισιοδοξία, Ζ.Κ. Γιούνκερ και Αλέξης Τσίπρας επιδόθηκαν σε ένα άτυπο ντιμπέιτ για την επόμενη ημέρα, που δεν πέρασε απαρατήρητο:
«Αυτό που χρειάζεται η ελληνική οικονομία είναι όχι να προστεθούν νέα μέτρα λιτότητας, αλλά ενδεχομένως να αφαιρεθούν κάποια ούτως ώστε να δοθεί μεγαλύτερη ορμή στη ανάπτυξη» είπε ο κ. Τσίπρας κατά τις κοινές δηλώσεις με τον κ. Γιούνκερ στο Μέγαρο Μαξίμου, αναφερόμενος εμμέσως στα αιτήματα που έχει βάλει η κυβέρνηση για αναβολή του μέτρου της μείωσης των συντάξεων και απόρριψη του αιτήματος του ΔΝΤ για επίσπευση του αφορολογήτου από 1/1/2019, ενώ θέλησε παράλληλα να δείξει την αντίθεσή του στην πρόθεση του Βερολίνου να συνδέσει μέτρα ελάφρυνσης του χρέους με νέους και σκληρούς όρους που παραπέμπουν σε νέο πρόγραμμα.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής λίγο αργότερα, κατά την ομιλία του στο ελληνικό κοινοβούλιο, είπε: «Σας ξορκίζω να συνεχίσετε τις προσπάθειες και να μην αφήσετε να πάνε χαμένα τα αποτελέσματα όσων έγιναν. Θα πρέπει να υλοποιηθούν όλες οι μεταρρυθμίσεις που αποφασίστηκαν και να εφαρμοσθούν οι πολιτικές για να υπάρξει διαρκής ανάπτυξη» ενώ από το Μέγαρο Μαξίμου είχε δώσει μία πρόγευση, δηλώνοντας: «Η Ελλάδα, προφανώς θα πρέπει να συνεχίσει το πρόγραμμα εργασίας που έχει υιοθετηθεί».
Η κυβέρνηση επιχειρεί να διασκεδάζει τις εντυπώσεις γύρω από την πορεία και τις δυσκολίες των διαπραγματεύσεων επειδή δεν θέλει να «θολώσει» το κυβερνητικό αφήγημα και υπό αυτήν την έννοια η παραδοχή του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου ότι οι έλεγχοι θα συνεχιστούν μετά τον Αύγουστο και θα είναι τρίμηνοι ή τετράμηνοι και όχι εξάμηνοι όπως σε Πορτογαλία, Ιρλανδία και Κύπρο έχει τη σημασία της. Το μόνο βέβαιο είναι ότι, πλην των Γερμανών, όλες οι πλευρές θέλουν να κλείσει το πρόγραμμα εγκαίρως. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν ισχυρά συγκρουόμενα συμφέροντα, διαφορετικές επιδιώξεις σε ένα σύστημα όπου η πιο αδύνατη πλευρά είναι η Ελλάδα.
Το ΔΝΤ θα ανακοινώσει σε λίγες ημέρες την συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα. Αυτό το θέλουν οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο, αλλά δε συμφωνούν με τους όρους του. Κυρίως με το αίτημά του να υπάρξει ονομαστική μείωση χρέους (για 100 δις. έγραφε χθες η γερμανική Welt) αλλά και με την πίεση που ασκεί για επίσπευση του αφορολογήτου από 1/1/2019, αναβολή των «αντίμετρων» επ΄ αόριστον, εφαρμογή του μέτρου μείωσης των συντάξεων.
Το Βερολίνο, που δεν λειτουργεί σε συνθήκες πολιτικής σταθερότητας όπως την προηγούμενη περίοδο, απορρίπτει ονομαστική διαγραφή χρέους, απορρίπτει όμως και τη γαλλική πρόταση για το χρέος, ζητώντας σκληρούς όρους και αυστηρούς ελέγχους μετά τον Αύγουστο, ακόμα και για τη λήψη ήπιων μέτρων διευθέτησης του χρέους.
Η ΕΚΤ επιμένει στην ανάγκη πιστοληπτικής γραμμής στήριξης, αφήνοντας να διαρρεύσει πως αν η Ελλάδα επιλέξει την καθαρή έξοδο, τότε η πρόσβασή της στο φθηνό χρήμα της ΕΚΤ θα διακοπεί και η ελληνική οικονομία θα εξαρτηθεί απολύτως από τις διαθέσεις των αγορών και τα επιτόκια δανεισμού που θα αποφασιστούν εκείνη την περίοδο.
Η Κομισιόν επιθυμεί happy end στο ελληνικό πρόγραμμα για να συνδεθεί και με το τέλος της θητείας του Ζ.Κ. Γιουνκέρ, δε συζητά ονομαστική διαγραφή χρέους, απορρίπτει τα μέτρα που ζητά το ΔΝΤ, αξιώνει ωστόσο την υλοποίηση των όσων έχουν συμφωνηθεί μέχρι κεραίας, προκρίνοντας και τους αυστηρούς ελέγχους μετά τον Αύγουστο.
Όλες οι πλευρές ωστόσο αναγνωρίζουν ότι η κήρυξη του τέλους του προγράμματος χωρίς συμφωνία για το χρέος (που θα περιλαμβάνει και δεσμεύσεις που θα συνδεθούν με την αποπληρωμή του) είναι σενάριο που δεν μπορεί να ισχύσει, καθώς οι αγορές θα αντιμετωπίσουν την ελληνική οικονομία ως απροστάτευτη και αδύναμη, θα της δώσουν υψηλά επιτόκια που δε θα μπορέσει να εξυπηρετήσει και θα υπάρξει ο κίνδυνος επιστροφής σε πρόγραμμα.
