Ο ιστορικός Τσαρλς Ρόιστερ έγραψε κάποτε ότι ο πρώην πρόεδρος της Συνομοσπονδίας του Νότου κατά τον αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο Τζέφερσον Ντέιβις «δεν συγχώρησε ποτέ τους Βρετανούς για το γεγονός ότι δεν διέκριναν τα συμφέροντά τους τόσο καθαρά όσο τα διέκρινε εκείνος». Οι Ιρακινοί μπορεί να μη διακρίνουν τα συμφέροντά τους τόσο καθαρά όσο τα διακρίνουν οι Αμερικανοί;

Η φωτιά που καίει στο Ιράκ δεν έχει γίνει απόλυτα αντιληπτή.

Οι Αμερικανοί είχαν καταστρώσει σχέδιο για τον έλεγχο της αντίστασης σε τρία στάδια: σάρωση (από τους αντάρτες), διατήρηση του ελέγχου (με τη βοήθεια των ιρακινών δυνάμεων ασφαλείας) και οικοδόμηση (του μέλλοντος).

Αλλά όσοι αντάρτες κι αν σκοτώνονται, το αποτέλεσμα στη δράση τους είναι μηδαμινό. Στα τέλη του 2004, οι αμερικανικές αρχές μιλούσαν για «απομεινάρια». Σήμερα, δεν χρησιμοποιούν πια αυτόν τον όρο.

Ανησυχητικό είναι και ότι οι αντάρτες δεν στρατολογούνται πλέον μόνο από τις τάξεις των Σουνιτών και των ξένων μαχητών, αλλά και των Σιιτών. Ο πόλεμος στο Ιράκ συνεχίζεται για τέταρτο χρόνο. Σύμφωνα με τον απερχόμενο βρετανό πρεσβευτή Ουίλιαμ Πάτι ο εμφύλιος πόλεμος είναι πολύ πιο πιθανός, όπως και μια de facto διαίρεση του Ιράκ, από την εγκαθίδρυση μιας σταθερής δημοκρατίας. O διπλωμάτης εκτιμά ότι θα επικρατεί αναρχία στο Ιράκ τα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια.

Και ο διοικητής της Κεντρικής Στρατιωτικής Διοίκησης των Ηνωμένων Πολιτειών, που εποπτεύει τις επιχειρήσεις των Αμερικανών στο Ιράκ, στρατηγός Τζον Αμπιτζάϊντ, προειδοποίησε σήμερα για τον κίνδυνο εμφυλίου πολέμου στο Ιράκ εφόσον συνεχίζεται η βία ανάμεσα στις θρησκευτικές κοινότητες.

Το όνειρο για μια ελβετικού τύπου δημοκρατία με τρεις εθνότητες (Σιίτες, Σουνίτες, Κούρδοι) που θα συνυπάρχουν αρμονικά έχει σβήσει προ πολλού. Η σουνιτική μειοψηφία κυριαρχούσε στο Ιράκ από τότε που οι Βρετανοί προσδιόρισαν τα σύνορα του σύγχρονου κράτους, μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Από την άλλη, ο πετρελαϊκός πλούτος της χώρας βρίσκεται στον κουρδικό βορρά και στο σιιτικό νότο.

Οι Κούρδοι και οι Σουνίτες είναι κοντά στο λαϊκό κράτος, δεν ισχύει το ίδιο όμως για πολλούς Σιίτες, που θέλουν να μιμηθούν το θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν. Οι ισορροπίες εύθραυστες, οι αβεβαιότητες πολλές.