Από την έντυπη έκδοση
Του Μωυσή Λίτση
[email protected]
Επτά χρόνια μετά την έναρξή του, ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία παίρνει πλέον νέα τροπή. Από πόλεμο ανάμεσα στις κυβερνητικές δυνάμεις του προέδρου Άσαντ και στην πανσπερμία αντικαθεστωτικών ανταρτικών δυνάμεων με αντικρουόμενες επιδιώξεις, ο πόλεμος στη Συρία εξελίσσεται σε πόλεμο «δι’ αντιπροσώπων» ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις (ΗΠΑ/ΕΕ-Ρωσία) και στις περιφερειακές δυνάμεις (Τουρκία, Ιράν, Ισραήλ) που επιχειρούν να ισχυροποιήσουν τη θέση τους στην κινούμενη άμμο της Μέσης Ανατολής. Η πρόσφατη επέμβαση, εν μέσω πλήρους απάθειας της διεθνούς κοινότητας, της Τουρκίας στην Αφρίν είναι μάλλον η απαρχή των νέων εξελίξεων που κομίζει ο συριακός εμφύλιος και του άτυπου διαμελισμού της Συρίας. Σε αντίθεση με άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής και του Περσικού Κόλπου (Ιράκ, Λιβύη, Ιράν), όπου ο πολύχρονος ανταγωνισμός των πετρελαίων είχε προκαλέσει επεμβάσεις, καθεστωτικές ανατροπές και πολέμους, η Συρία δείχνει να στερείται των υλικών εκείνων προϋποθέσεων για τον ανταγωνισμό μεγάλων και μικρών δυνάμεων.
Κι όμως έχει εξελιχθεί σε πεδίο συνολικής περιφερειακής αντιπαράθεσης, αφού η επικράτηση του ενός κλείνει την πόρτα στον άλλο. Για παράδειγμα, η ρωσική επέμβαση υπέρ του Άσαντ ήταν καθοριστική για την επιστροφή της Ρωσίας στο παιχνίδι των μεγάλων δυνάμεων.
Η τουρκική επέμβαση, χωρίς καν αφορμή -π.χ. «τρομοκρατική» επίθεση από το έδαφος της Συρίας-, αποσκοπεί στην αποδυνάμωση των Κούρδων σε Συρία και Ιράκ, μετά την πρόσφατη ελέω ΗΠΑ ισχυροποίησή τους. Η Τουρκία και δευτερευόντως το Ιράν δεν θέλουν ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν ή αυτονομία των κουρδικών περιοχών τους. Επιπλέον για την Τουρκία και τον Ταγίπ Ερντογάν η επέμβαση στη Συρία ενισχύει τις νεοοθωμανικές του βλέψεις που φθάνουν μέχρι την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης.
Το Ισραήλ, αντιμέτωπο με την αυξανόμενη ιρανική επιρροή σε Γάζα (Χαμάς) και Λίβανο (Χεζμπολάχ), παρακολουθεί με ανησυχία την ιρανική επιρροή στη Συρία, προβαίνοντας πού και πού σε αεροπορικά πλήγματα, θέλοντας να υπενθυμίσει ποιος είναι το αφεντικό...
Το «σκοταδιστικό» Ιράν, που έπαιξε καθοριστικό ρόλο για την ήττα των τζιχαντιστών στο Ιράκ και δευτερευόντως στη Συρία, επιχειρεί, αναβαθμισμένο από την άρση των κυρώσεων -αν διατηρηθεί-, να γίνει συμπληρωματικός «χωροφύλακας» στη Μέση Ανατολή.
Ένας πόλεμος όλοι εναντίον όλων που γεμίζει πρόσφυγες και βάσανα τους λαούς της περιοχής, με τη λέξη ειρήνη να έχει διαγραφεί πλέον από το λεξιλόγιο.
