Από την έντυπη έκδοση

Του Μωυσή Λίτση
[email protected]

Σε αχαρτογράφητα νερά εισέρχεται η Ιταλία, καθώς οι εκλογές της Κυριακής θεωρείται απίθανο να βγάλουν αυτοδύναμη κυβέρνηση, με την ακροδεξιά Λίγκα του Βορρά και τον καταδικασθεντα για φοροδιαφυγή πρώην πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι να αναδεικνύονται σε πιθανούς ρυθμιστές των μετεκλογικών εξελίξεων. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός των προκλητικών εμφανίσεων των νεοφασιστών της Κάζα Πάουντ και ότι με βάση τις δημοσκοπήσεις μόνο το 50% των νέων θα πάει να ψηφίσει.

Με την αλλαγή του εκλογικού νόμου, δεν προβλέπεται πλέον μπόνους για το πρώτο κόμμα ή συνασπισμό κομμάτων. Οι δημοσκόποι εκτιμούν ότι για να μπορέσει να κυβερνήσει κάποιο κόμμα πρέπει να συγκεντρώσει σχεδόν 40%, κάτι εντελώς απίθανο με βάση τις δημοσκοπήσεις.

Πρώτο κόμμα, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις που έγιναν στα μέσα Φεβρουαρίου, αναμένεται να αναδειχτεί το αντιευρωπαϊκό λαϊκίστικο Κίνημα των Πέντε Αστέρων, που ίδρυσε ο δημοφιλής κωμικός Μπέπε Γκρίλο το 2009. Το Κίνημα των Πέντε Αστέρων εκτιμάται ότι θα αναδειχτεί στο μεγαλύτερο κόμμα στην Ιταλία με ποσοστό 28%. Παραμένει αμφίβολο, ωστόσο, αν θα καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση.

Κατά το παρελθόν το Κίνημα των Πέντε Αστέρων απέρριπτε το ενδεχόμενο να συνεργαστεί με τα κόμματα του «κατεστημένου» και ζητούσε δημοψήφισμα για το ευρώ. Τον τελευταίο καιρό έχει μετριάσει την αντιευρωπαϊκή του ρητορική, με τον υποψήφιο πρωθυπουργό του Κινήματος Λουίτζι Ντι Μάιο να μην αποκλείει πλέον το ενδεχόμενο αναζήτησης συνεργασίας για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Το προσφιλέστερο, πάντως, σενάριο φαίνεται να είναι αυτό του σχηματισμού μιας κεντροδεξιάς με ακροδεξιές τάσεις κυβέρνησης συνασπισμού. Το μπλοκ της κεντροδεξιάς του οποίου ηγείται ο πρώην πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι και το κόμμα του Φόρτσα Ιτάλια και στο οποίο μετέχουν η ξενοφοβική Λέγκα του Βορρά, αλλά και οι «μεταφασίστες» Αδέλφια της Ιταλίας αναμένεται να συγκεντρώσει 35%-38%. Ωστόσο καμία δημοσκόπηση δεν δίνει στο μπλοκ της κεντροδεξιάς/ακροδεξιάς απόλυτη πλειοψηφία σε κανένα από τα δύο σώματα της ιταλικής βουλής.

Ο Μπερλουσκόνι, ο οποίος δεν μπορεί να αναλάβει δημόσιο αξίωμα λόγω της καταδίκης του για φοροδιαφυγή, έχει συμφωνήσει με τη Λέγκα ότι όποιο κόμμα κερδίσει τις περισσότερες έδρες αυτό θα αποφασίσει για το ποιος θα είναι πρωθυπουργός. 

Η Φόρτσα Ιτάλια προηγείται με 2-6 μονάδες της Λέγκας, με τον Μπερλουσκόνι να δηλώνει χθες ότι θα προτείνει για τη θέση του πρωθυπουργού, αν το μπλοκ του κερδίσει τις εκλογές, τον σημερινό πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι. Διευκρίνισε, πάντως, ότι προς το παρόν δεν έχει πάρει ακόμη το πράσινο φως από τον Ταγιάνι για να ανακοινώσει επισήμως την υποψηφιότητά του.

Ο 64χρονος Ταγιάνι ήταν φιλομοναρχικός ακτιβιστής στα νιάτα του και βοήθησε τον Μπερλουσκόνι να ιδρύσει τη Φόρτσα Ιτάλια το 1994. Μεταξύ των σεναρίων που ακούγονται, και το οποίο φέρεται να επιθυμεί η Ε.Ε., είναι αυτό μιας εκδοχής μεγάλου συνασπισμού αλά ιταλικά, με τη συμμετοχή των κυριότερων κομμάτων της κεντροδεξιάς (Φόρτσα Ιτάλια) και της κεντροαριστεράς (Δημοκρατικό Κόμμα). Σενάριο πάντως που προς το παρόν απορρίπτουν τα δύο κόμματα, τα οποία συνεργάστηκαν για λίγο μετά τις εκλογές του 2013 για τον σχηματισμό της κυβέρνησης του Ενρίκο Λέτα.

Αν κανένα κόμμα ή συνασπισμός κομμάτων δεν πάρει την πλειοψηφία, τότε ο πρόεδρος Σέρτζιο Ματαρέλα ενδέχεται να αποφασίσει να δώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στο αναμενόμενο να κερδίσει την πρώτη θέση Κίνημα των Πέντε Αστέρων.

Οι εκλογές της Κυριακής στην Ιταλία, τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης και ιδρυτικό μέλος της Ε.Ε., αποτελούν ένα πρόσθετο ακόμη τεστ για την άνοδο ακροδεξιών, αντιευρωπαϊκών και αντιμεταναστευτικών κομμάτων. Η πρόσφατη δυναμική εμφάνιση των νεοφασιστών του κόμματος της Κάζα Πάουντ απειλεί, όπως επισημαίνουν πολιτικοί παρατηρητές, την επιστροφή της χώρας σε σκοτεινές εποχές.