Της Ανθής Αγγελοπούλου
Οι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην ανδρική γονιμότητα μπήκαν στο μικροσκόπιο των επιστημόνων καθώς, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, 1 στα 6 ζευγάρια δυσκολεύεται να αποκτήσει παιδί.
Όπως μας εξηγεί ο μαιευτήρας χειρουργός γυναικολόγος ΔΡ. Ι. Βασιλόπουλος, ένας παράγοντας κινδύνου για τους άνδρες είναι η αυξημένη θερμοκρασία στην οποία μπορεί να εκτίθεται μέσω της εργασίας του. Για παράδειγμα, οι άνδρες που εργάζονται σε περιβάλλοντα με αυξημένη θερμοκρασία όπως είναι ένας φούρνος, ή ένα χυτήριο θα αντιμετωπίσει πρόβλημα καθώς αυξάνεται η θερμοκρασία στους όρχεις του και μειώνεται έτσι η παραγωγή σπερματοζωαρίων.
Υπερθέρμανση ωστόσο μπορεί να αντιμετωπίσει και ένας άνδρας που κάθεται πολλές ώρες κατά τη διάρκεια της εργασίας του, όπως για παράδειγμα αυτοί που κάνουν καθιστική δουλειά γραφείου ή είναι επαγγελματίες οδηγοί. Μελέτη που διεξήχθη σε οδηγούς ταξί έδειξε ότι τόσο η καθιστική ζωή τους όσο και οι κραδασμοί καθημερινά λόγω της οδήγησης τους δημιουργούσαν μεγάλο πρόβλημα υπογονιμότητας.
Τέλος, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι σημαντική αύξηση θερμοκρασίας σε έναν άνδρα μπορεί να επιφέρει και η χρήση υπολογιστή στα πόδια του, γι' αυτό συμβουλεύουν τους άνδρες κάθε ηλικίας να μην τοποθετούν το λάπτοπ στα πόδια τους όταν θέλουν να γράψουν ή να σερφάρουν στο internet.
Ένας ακόμα σοβαρός παράγοντας που αποτελεί κίνδυνο για υπογονιμότητα στους άνδρες είναι η έκθεση στα χημικά. Στα αναπτυγμένα κράτη υπάρχουν αυστηροί νόμοι για τα είδη και τις ποσότητες χημικών στους χώρους εργασίας, ωστόσο το πρόβλημα παραμένει.
Για παράδειγμα, πολλά από τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στη γεωργία και τη δασοκομία φαίνεται ότι έχουν επιδράσεις όμοιες με των οιστρογόνων, δηλαδή της γυναικείας ορμόνης και, επομένως μπορεί να μειώσουν την ανδρική γονιμότητα. Ο κίνδυνος αυτός όμως είναι μικρός στους χώρους εργασίας όπου τηρούνται οι προδιαγραφές ασφαλείας.
Με τη μειωμένη ανδρική γονιμότητα έχουν σχετιστεί επίσης τα διαλυτικά και οι υδρογονάνθρακες που χρησιμοποιούνται στις βιομηχανίες πλαστικών, βαφών και εκτυπώσεων. Ειδικά τα διαλυτικά με την ονομασία γλυκολαιθέρες έχουν συσχετιστεί με μειωμένη παραγωγή υγιών σπερματοζωαρίων και παρότι η χρήση τους υπόκειται πια σε αυστηρούς κανόνες, είναι πιθανό να υπάρξει πρόβλημα όπου οι κανόνες δεν τηρούνται ή δεν τηρήθηκαν κατά το παρελθόν.
Επιπροσθέτως, η έκθεση σε βαρέα μέταλλα και ιδιαίτερα σε μόλυβδο και κάδμιο έχει βρεθεί ότι επηρεάζει την ποιότητα του σπέρματος και οδηγεί σε μειωμένο όγκο σπερματοζωαρίων, ενώ αρνητικές συνέπειες έχει και η έκθεση σε ψευδάργυρο και μαγγάνιο.
Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι η έκθεση των ανδρών στην ακτινοβολία. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η ιονίζουσα ακτινοβολία όπως είναι οι ακτίνες Χ και οι ακτίνες Γ που χρησιμοποιούνται στην ιατρική, μειώνουν την παραγωγή σπερματοζωαρίων. Ωστόσο για τους εργαζόμενους που εκτίθενται σε αυτήν ισχύουν αυστηροί κανόνες ασφαλείας, οι οποίοι εξουδετερώνουν τον κίνδυνο όταν τηρούνται.
Όπως λένε οι ειδικοί, τα επιστημονικά δεδομένα όμως που αφορούν την μη-ιονίζουσα ακτινοβολία όπως είναι η ηλεκτρομαγνητική από ραδιοκύματα, το wifi κ.λπ. είναι λιγότερο σαφή και απαιτείται περισσότερη έρευνα. Ωστόσο, σημειώνουν, ότι είναι πιθανό η συνεχής έκθεση στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία να επηρεάζει τη γονιμότητα των ανδρών. Έως ότου όμως αποσαφηνιστεί το θέμα, καλό θα είναι να προστατεύονται οι άνδρες όσο μπορούν, απενεργοποιώντας για παράδειγμα το wifi του κινητού τους όταν το βάζουν στην τσέπη ή μένοντας μακριά από τον φούρνο μικροκυμάτων όταν ζεσταίνουν το βραδινό τους.
Επιπλέον, σύμφωνα με τελευταίες μελέτες οι άνδρες που ασχολούνται με βαριές χειρωνακτικές εργασίες είναι πολύ πιθανό να έχουν μειωμένη παραγωγή σπερματοζωαρίων, σε σύγκριση με όσους δεν καταπονούνται σωματικά στη δουλειά τους. Ενώ, ο κίνδυνος είναι ακόμα μεγαλύτερος για όσους σηκώνουν μεγάλα βάρη.
Επίσης, οι μελέτες έχουν εστιάσει και στον αντίκτυπο του έντονου εργασιακού στρες όπως αυτό που βιώνουν όσοι έχουν θέσεις ευθύνης ή βρίσκονται ψηλά στην εργασιακή ιεραρχία, στην ανδρική υπογονιμότητα όπου, έχει διαπιστωθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να περιορίσει την παραγωγή σπερματοζωαρίων.
Προβλήματα υπογονιμότητας αντιμετωπίζουν επίσης και όσοι ασχολούνται με δραστηριότητες όπως η ποδηλασία και η ιππασία, λόγω του ότι κάθονται ώρες σε σκληρή ή σε άσχημα προσαρμοσμένη σέλα. Και τέλος, άτομα που εργάζονται σε επαγγέλματα με συνεχείς κοινωνικές συναναστροφές όπως είναι οι δημόσιες σχέσεις και η δημοσιογραφία, ή σε επαγγέλματα που είναι συνήθεια η συστηματική κατανάλωση αλκοόλ, με πάνω από τρία ποτά ημερησίως.
Οι επιστήμονες συστήνουν στους άνδρες τα συχνά διαλείμματα όταν κάνουν κάποια από αυτές τις εργασίες, ενώ τους προτρέπουν να φορούν φαρδιά και βαμβακερά εσώρουχα. Και φυσικά όταν η εργασία τους απαιτεί την έκθεση τους σε ακτινοβολία ή χημικά να ακολουθούν πιστά τους κανόνες ασφαλείας.
