Για πρώτη φορά, ο αμερικανός πρόεδρος Τζόρτζ Μπους παραδέχτηκε ότι υπάρχει μιά αναλογία ανάμεσα στον πόλεμο στο Ιράκ και το Βιετνάμ, τονίζοντας ότι μπορεί να υπάρξει σύγκριση μεταξύ των επιθέσεων που δέχονται σήμερα οι αμερικανικές δυνάμεις με την ιστορική επίθεση των Βιετκόγκ στο Τετ, τον Ιανουάριο του 1968 http://www.naftemporiki.gr/news/static/06/10/19/1254123.htm .

Ο Μπάρι Ρόμο θυμάται ακόμη την ημέρα που είπε στον πατέρα του ότι θα πήγαινε να πολεμήσει στο Βιετνάμ. «Αρχισε να κλαίει και να με παρακαλεί να μην πάω. Εγώ του είπα ότι ήθελα να υπερασπιστώ τη χώρα μου, όπως έκανε κι εκείνος στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την απάντησή του: Εγώ πολέμησα εναντίον των Ναζί, που απειλούσαν την ελευθερία. Εσύ στο Βιετνάμ το μόνο που θα κάνεις είναι να σκοτώνεις αθώους αγρότες».

Σχεδόν σαράντα χρόνια αργότερα, ο Μπάρι Ρόμο είναι ο εθνικός συντονιστής της οργάνωσης «Βετεράνοι του Βιετνάμ κατά του Πολέμου». Εδώ κι ένα χρόνο παίρνει φάρμακα για να αντιμετωπίσει το σύνδρομο μετατραυματικού στρες (PTSD), μια ασθένεια που εκδηλώνεται με κρίσεις πανικού, κατάθλιψη, αϋπνίες και αγοραφοβία. «Φταίει το Ιράκ», λέει σε τηλεφωνική συνέντευξή του στην «Εl Pais» στα τέλη Ιουνίου. «Είμαστε σαν τις γυναίκες που έχουν πέσει θύμα βιασμού: όσο και να προσπαθήσεις να ξεχάσεις, είναι αδύνατον. Κι όταν βλέπεις στην τηλεόραση το ίδιο είδος επιθέσεων εναντίον του ίδιου φανταστικού εχθρού, ξυπνούν μνήμες που νόμιζες ότι είχαν θαφτεί για πάντα».

O Ρόμο είναι 58 ετών, έχει δύο παιδιά, πολλές αποτυχημένες σχέσεις κι ένα παρελθόν σημαδεμένο από τον αλκοολισμό. Κατέφυγε στο αλκοόλ για να ξεχάσει την εικόνα του εξαδέλφου του, ο οποίος σκοτώθηκε με βίαιο τρόπο στο Βιετνάμ. Ο ακτιβισμός τον βοήθησε να ξεφύγει από το αλκοόλ, αλλά ποτέ ως τώρα δεν είχε ζητήσει ιατρική βοήθεια για να καταπολεμήσει το στρες.

Σύμφωνα με στοιχεία του Πενταγώνου, 316.434 Αμερικανοί πήραν πέρυσι φάρμακα για το PTSD. Το 2003, ο αριθμός αυτός ήταν 242.760. Μέχρι τώρα, 260.000 άνθρωποι (από τους οποίους το 8% έχει υπηρετήσει στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και στον πρώτο πόλεμο του Κόλπου, και το 73% στο Βιετνάμ) έχουν λάβει οικονομική αποζημίωση για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων αυτής της ασθένειας. Το 2000, ο αριθμός αυτός ήταν ο μισός. Σύμφωνα με εκπρόσωπο του Πενταγώνου, οι περιπτώσεις όπως του Μπάρι Ρόμο πολλαπλασιάζονται.

«Υπάρχουν πολλές ομοιότητες ανάμεσα στους δύο πολέμους», σημειώνει ένας βετεράνος που εργάζεται σήμερα στα ταχυδρομεία. «Τα βασανιστήρια, για παράδειγμα. Στο Βιετνάμ γίνονταν στο Κον Σον Αϊλαντ. Σήμερα γίνονται στο Γκουαντάναμο, στο Αμπού Γκράιμπ. Επιπλέον, είναι θλιβερό να βλέπεις άλλη μια γενιά να καταστρέφεται από έναν πόλεμο που δεν έχει καμιά σχέση με την υπεράσπιση της δημοκρατίας».

Τόσο η οργάνωση «Βετεράνοι του Βιετνάμ κατά του Πολέμου» όσο και η οργάνωση «Αμερικανοί Βετεράνοι του Βιετνάμ» -που έχει 55.000 μέλη- έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στο να υποχρεωθεί η κυβέρνηση να αναγνωρίσει το PTSD και την ανάγκη θεραπείας των βετεράνων που πάσχουν απ'αυτό. «Για το λόγο αυτό, οι σημερινοί νέοι βρίσκονται σε κάπως καλύτερη θέση από τη δική μας», σημειώνει ο Ρόμο. «Εχουν βέβαια άλλα προβλήματα. Εμάς μπορούσαν να μας στείλουν στο μέτωπο μόνο μια φορά. Με τα συμβόλαια που υπογράφουν σήμερα οι νέοι, μπορούν να πάνε στο Ιράκ ως και τέσσερις φορές».

* Εξώφυλλο του γερμανικού περιοδικού «Den Spiegel» της 19ης/6/04 για την παγίδα του Ιράκ.