Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψωρίασης στις 29 Οκτωβρίου, η Ελληνική Δερματολογική & Αφροδισιολογική Εταιρεία (ΕΔΑΕ) μας ενημερώνει για την ασθένεια και μας συμβουλεύει για το τι πρέπει να προσέχουμε.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της ΕΔΑΕ, η ψωρίαση είναι μία χρόνια, μη μεταδοτική ασθένεια που επηρεάζει το δέρμα και τις αρθρώσεις και οφείλεται σε υπερδραστηριότητα του ανοσοποιητικού συστήματος. Είναι δηλαδή ένα αυτοάνοσο νόσημα.
Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι έχουμε 250.000 ψωριασικούς ασθενείς με τα περισσότερα κρούσματα να παρατηρούνται στις ηλικίες 20-30 και 50-60 ετών.
Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, η ψωρίαση δεν είναι μια ενιαία ασθένεια, έχει διάφορες μορφές εκδήλωσης. Η πιο συχνή μορφή της είναι η κατά πλάκας, η οποία εμφανίζεται στο 80% των ασθενών, ενώ η σταγονοειδής αφορά το 10% των κρουσμάτων και ακολουθούν η φλυκταινώδης και η ερυθροδερμική με λιγότερα ποσοστά.
Τα ακριβή αίτια της ψωρίασης παραμένουν άγνωστα
Με την εμφάνισή της όμως εμπλέκονται ορισμένα γονίδια, 2-3 εκ των οποίων είναι πιο καθοριστικά όσον αφορά την βαρύτητα της δερματοπάθειας, την ηλικία εκδήλωσης και το αν θα εκδηλωθεί και ψωριασική αρθρίτιδα. Υπάρχουν επίσης ορισμένοι παράγοντες που μπορεί να πυροδοτήσουν μία ή περισσότερες μορφές της (εκλυτικοί παράγοντες). Τέτοιοι παράγοντες είναι ορισμένα φάρμακα (π.χ. λίθιο, βήτα-αναστολείς, α-ΜΕΑ), τα πολύ στρεσογόνα γεγονότα της ζωής (π.χ. πένθος, διαζύγιο, ανεργία, πτώχευση), το κάπνισμα, ορισμένες λοιμώξεις (κυρίως από το βακτήριο στρεπτόκοκκος) και οι κάθε είδους τραυματισμοί (ακόμα κι ένα γρατζούνισμα, μικρό κόψιμο ή ήπιο έγκαυμα).
Ο χειμώνας προκαλεί εξάρσεις της ψωρίασης στο 80% των ασθενών
Σύμφωνα με τους επιστήμονες το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών παρουσιάζει εξάρσεις κατά τη χειμερινή περίοδο. Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι για να αντιμετωπιστεί η αποξηραντική δράση των χαμηλών θερμοκρασιών και της κεντρικής θέρμανσης.
Συγκεκριμένα, για να αποφύγουμε αυτές τις εξάρσεις οι ειδικοί συστήνουν τα εξής:
Εντατική ενυδάτωση
Διατηρείτε το δέρμα σας καλά ενυδατωμένο ώστε να καταπραΰνετε την ερυθρότητα και τον κνησμό και να μειώνονται οι πλάκες. Όσο πιο παχύρρευστη και λιπαρή είναι η κρέμα ή η αλοιφή που θα χρησιμοποιείτε, τόσο καλύτερα θα «παγιδεύει» την υγρασία στο δέρμα. Χρησιμοποιήστε ενυδατικά καθαριστικά για το μπάνιο και τα χέρια σας, και μετά να αλείφεστε με ενυδατική κρέμα. Την περιποίηση αυτή χρειάζεστε ακόμα κι αν το δέρμα σας δεν έχει πλάκες. Για τα προϊόντα που χρειάζεστε, συμβουλευτείτε τον δερματολόγο σας.
Χλιαρό ντους
Το πολύ ζεστό νερό (άνω των 38 βαθμών Κελσίου) ξηραίνει το δέρμα. Κάντε μπάνιο με χλιαρό νερό. Αποφεύγετε τα αφρόλουτρα, ιδιαίτερα τα παρατεταμένα (πάνω από 10 λεπτά), διότι αφαιρούν υγρασία από το δέρμα. Αλείψτε το δέρμα σας με άφθονη ενυδατική κρέμα όταν ακόμα είναι νωπό.
Προσοχή στη θερμοκρασία και την υγρασία στο σπίτι
Η ιδανική θερμοκρασία στο σπίτι είναι 23-24 βαθμοί Κελσίου και η υγρασία μεταξύ 30% και 50% γι αυτό πρέπει να έχετε θερμόμετρο τοίχου με ένδειξη και για την υγρασία. Αν μειωθεί πολύ η υγρασία, τοποθετήστε δοχεία με νερό δίπλα σε πηγές θερμότητας (όπως για παράδειγμα στα καλοριφέρ ή στο τζάκι) για να εξατμίζεται και να την αυξάνει. Σε άλλη περίπτωση, προμηθευθείτε έναν υγραντήρα.
Μαλακά ρούχα
Το κρύο και ο αέρας μπορεί να ερεθίσουν το δέρμα και να προκαλέσουν έξαρση της ψωρίασης και της ψωριασικής αρθρίτιδας. Φροντίστε να ντύνεστε πάντοτε με μαλακά ρούχα κατά προτίμηση με βαμβακερά και μεταξωτά υφάσματα, καθώς τα μάλλινα, τα denim και τα άλλα τραχιά υφάσματα μπορεί να ερεθίσουν το δέρμα. Εκτός σπιτιού μην ξεχνάτε το κασκόλ, το καπέλο και τα γάντια. Να προσέχετε να μην ιδρώνετε γιατί η εφίδρωση μπορεί να επιδεινώσει την ψωρίαση.
Άφθονο νερό
Πίνετε τόσο νερό όσο χρειάζεστε για να έχουν τα ούρα σας αχνό κίτρινο χρώμα χειμώνα-καλοκαίρι. Αν είναι πολύ κίτρινα ή σκούρα, τότε είστε αφυδατωμένοι και αυτό μπορεί να εντείνει την ψωρίαση.
Έλεγχος του στρες
Η περίοδος των γιορτών είναι η πιο στρεσογόνος εποχή του χρόνου και το στρες είναι εκλυτικός παράγοντας ψωρίασης. Προσπαθήστε να αφιερώνετε καθημερινά χρόνο για να χαλαρώνετε. Σε αυτό μπορεί να σας βοηθήσει πολύ η καθημερινή άσκηση, όπως το περπάτημα, ιδιαίτερα σε υπαίθριους χώρους.
Προσεγμένη διατροφή
Η παραδοσιακή ελληνική διατροφή μπορεί να σας ωφελήσει σημαντικά γιατί όπως έχει παρατηρηθεί, η κατανάλωση άφθονων ψαριών, φρούτων, λαχανικών και η χρήση ελαιολάδου μπορεί να καταπραΰνει τα συμπτώματα των ασθενών με ψωρίαση. Αποφύγετε το πολύ αλκοόλ (όχι πάνω από 1-2 ποτά την ημέρα), ιδίως αν παίρνετε φάρμακα για την ψωρίαση, διότι υπάρχει κίνδυνος αλληλεπίδρασης. Αν έχετε περιττά κιλά, προσπαθείστε να τα χάσετε με συνδυασμό υγιεινής διατροφής και άσκησης, διότι στα λιποκύτταρα βρίσκονται πολλές από τις ουσίες (λ.χ. κυτταροκίνες, TNF-α) που εμπλέκονται στην ανάπτυξη της νόσου.
Προσαρμογή της θεραπείας
Τον χειμώνα κατά κανόνα γίνεται πιο συχνή, εντατική ή ισχυρή η φαρμακευτική αγωγή. Το καλοκαίρι οι ασθενείς μπορεί να είναι καλά χρησιμοποιώντας μόνο τοπικές θεραπείες (κρέμες), ενώ το χειμώνα συνήθως απαιτείται και συστηματική θεραπεία. Αν βλέπετε την ψωρίασή σας να επιδεινώνεται, συμβουλευτείτε τον δερματολόγο σας.
Έλεγχος της συν-νοσηρότητας
Για λόγους που ακόμα δεν έχουν αποσαφηνιστεί, η ψωρίαση σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα νοσημάτων των πνευμόνων, της καρδιάς, των νεφρών, του ήπατος και άλλων οργάνων όπως αυξημένη χοληστερόλη, υπέρταση, καρδιοπάθεια, χρόνια πνευμονοπάθεια, διαβήτης, πεπτικό έλκος, νεφροπάθεια κ.λπ. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 2 στους 3 ασθενείς έχουν ταυτοχρόνως δύο ή περισσότερες άλλες παθήσεις, ιδίως μετά την ηλικία των 60 ετών. Επομένως, φροντίστε να κάνετε τακτικό τσεκ απ και να ρυθμίζετε εντατικά και αυτά τα νοσήματα.
