Στο πολυσέλιδο λεύκωμα με τίτλο «Από τα “Εδώδιμα-Αποικιακά” στα σούπερ μάρκετ» (εκδόσεις Καστανιώτη), η ιστορικός του Παντείου Πανεπιστημίου Λυδία Σαπουνάκη - Δρακάκη και η αρχιτέκτων Μαρία Λουΐζα Τζόγια - Μοάτσου ερεύνησαν τα αρχεία της οικογένειας Θανόπουλου, με αφορμή την επέτειο 140 χρόνων της λειτουργίας της εταιρείας, αναδεικνύοντας παράλληλα σημαντικές πτυχές του λιανεμπορίου στην Ελλάδα, από τα μέσα του 19ου αιώνα έως σήμερα.
Στο λεύκωμα ξεδιπλώνεται η πορεία της επιχείρησης και το πέρασμά της από τις παράγκες της Παλιάς Αγοράς, και τα «εδώδιμα και αποικιακά», του ιδρυτή της Παναγιώτη Θανόπουλου, το 1877, στα σύγχρονα σούπερ μάρκετ που διοικούν σήμερα τα δισέγγονά του, Τέλης και Περικλής.
Δημοσιεύματα της εποχής και σπάνιο φωτογραφικό υλικό συμπληρώνουν την έκδοση που φωτίζει παράλληλα τις πολιτικές οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, στις αρχές του 1830, έως σήμερα. Περίληψη
Μέχρι τη λειτουργία της Βαρβακείου Αγοράς το 1886, ένα πολύβουο πλήθος κατέκλυζε καθημερινά τις ξύλινες παράγκες στο Πάνω Παζάρι, όπου γινόταν το λιανικό εμπόριο τροφίμων της εποχής. Κι ενώ στην Αθήνα κυριαρχούσαν «δυσειδή» και «οζώδη» παντοπωλεία, το «λαμπρό» εδωδιμοπωλείο που άνοιξε το 1877 στην οδό Αιόλου ο Παναγιώτης Θανόπουλος, από την ορεινή Αρκαδία, έμελλε να γίνει η αφετηρία μιας σειράς αδιανόητων για την εποχή νεωτερισμών, στη δύσβατη πορεία προς τον εξευρωπαϊσμό του λιανικού εμπορίου τροφίμων.
Η επανάσταση στον κλάδο ξεκίνησε στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1960. Μέχρι τότε, τα καταστήματα σελφ σέρβις, που μεταπολεμικά είχαν ήδη διασχίσει τον Ατλαντικό, κατέκλυζαν σταδιακά τη Δυτική Ευρώπη. Ωστόσο, ήταν ακόμα άγνωστα στην Ελλάδα. Ο Τύπος προσπαθούσε να εξηγήσει τη νέα πρακτική, τονίζοντας ότι στα παντοπωλεία αυτοεξυπηρέτησης «ψωνίζουν και οι άνδρες τσουλώντας καροτσάκι σαν κι αυτό που βάζουν τα μωρά και δεν υπάρχει βερεσές»! Ήταν στο κατάστημα Θανόπουλου στα Χαυτεία που, το 1961, πρωτοεφαρμόστηκε το σύστημα σελφ σέρβις, δίνοντας το έναυσμα στη δημιουργία και εξάπλωση των αλυσίδων σούπερ μάρκετ.
Το πέρασμα από τα «εδώδιμα-αποικιακά» στα σύγχρονα σούπερ μάρκετ και οι μετασχηματισμοί του λιανικού εμπορίου τροφίμων σκιαγραφούνται μέσα από τις επιχειρηματικές κινήσεις της οικογένειας Θανόπουλου, που πλέον δραστηριοποιείται επί 140 συνεχή χρόνια στον τομέα αυτό.
Το βιβλίο δεν περιορίζεται στην απλή παράθεση στοιχείων που αφορούν τη διαχρονική εξέλιξη μιας επιχείρησης, αλλά υπακούει σε μια συνολική αντίληψη της κοινωνικής ιστορίας της Αθήνας και διαγράφει κομμάτια της ιστορίας του υλικού πολιτισμού της.
naftemporiki.gr
