Από την έντυπη έκδοση
Της Αγγελικής Κοτσοβού
[email protected]
«Ο άνεμος πνέει ούριος στα πανιά της Ευρώπης και οφείλουμε να τον εκμεταλλευτούμε προτού να είναι αργά». Στην ετήσια ομιλία του ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, παρουσίασε το όραμά του για την αναγέννηση της Ευρώπης.
Το ξεκάθαρο μήνυμα του Γιούνκερ είναι ότι επιθυμεί περισσότερη και στενότερη Ευρώπη, γεγονός που προϋποθέτει βήματα προς τα εμπρός, προς την κατεύθυνση μιας πραγματικής οικονομικής και δημοσιονομικής ένωσης, με έναν υπερ-υπουργό Οικονομικών, κοινό προϋπολογισμό και τη μετεξέλιξη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, που θα αντικαταστήσει το ΔΝΤ, ο ρόλος του οποίου ήταν ανέκαθεν αμφιλεγόμενος.
Το κεντρικό ερώτημα όμως είναι εάν πράγματι υπάρχει η βούληση των χωρών-μελών να γίνουν τα αναγκαία βήματα. Για να συμβεί κάτι τέτοιο, βασική προϋπόθεση είναι η διάθεση για υποχωρήσεις και αμοιβαίους συμβιβασμούς. Σε μια Ένωση πολλών ταχυτήτων και με προβλήματα όπως το προσφυγικό να χωρίζουν τις χώρες σε αντίπαλα στρατόπεδα, είναι δύσκολο να μιλάει κανείς για συμβιβαστικές λύσεις. Ένα ακόμη κρίσιμο ερώτημα, σχεδόν δύο εβδομάδες πριν από τις εκλογές στη Γερμανία, είναι κατά πόσον το Βερολίνο θα δώσει επιτέλους τη συγκατάθεσή του σε μια δημοσιονομική ένωση.
Εν μέσω αυτής της Βαβέλ και των δυσκολιών να μιλήσουν όλοι σε κοινή γλώσσα, υπάρχει ένα ζήτημα στο οποίο οι χώρες-μέλη βρίσκουν κοινό τόπο: Ότι έχει έλθει η ώρα να αποκτήσει η Ευρώπη το δικό της Νομισματικό Ταμείο. Είναι σπάνιο να υπάρχει σύγκλιση μεταξύ των εθνικών κυβερνήσεων της Ευρωζώνης, που συνήθως εμφανίζονται βαθιά διχασμένες σχεδόν σε κάθε σημαντική πρόταση προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης εμβάθυνσης. Και θέλουν ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο, η καθεμιά για τους δικούς της λόγους. Για τη Γερμανία, ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο θα μπορούσε να είναι πιο αυστηρός επιτηρητής των εθνικών προϋπολογισμών από ό,τι η Κομισιόν. Στη Γαλλία, ο πρόεδρος Μακρόν οραματίζεται μια «νέα Ευρώπη», με κοινό υπουργό Οικονομικών και με το δικό της Ταμείο.
Όσο για τις χώρες του Νότου και ειδικά για εκείνες που δοκίμασαν το πικρό «χάπι» του μνημονίου, είναι ιδιαίτερα ελκυστική η προοπτική «έξωσης» του ΔΝΤ και των αυστηρών του όρων δανειοδότησης.
Στην ομιλία του, ο πρόεδρος Γιούνκερ οραματίστηκε μια Ευρώπη περισσότερο ελκυστική και πιο κοντά στους πολίτες της. Ισχυρός άσος στο μανίκι του προέδρου της Κομισιόν η οικονομική ανάπτυξη, όχι μόνο στις ισχυρές χώρες, αλλά σχεδόν στο σύνολο των κρατών-μελών. Και με σύμμαχο τον ούριο άνεμο, είναι καιρός για το πλοίο της Ευρώπης να οδηγηθεί στον τελικό του προορισμό.
