Ύστατη προειδοποίηση προς την Πολωνία πριν κάνει χρήση του άρθρου 7 της Συνθήκης της Λισαβόνας, που προβλέπει την αφαίρεση του δικαιώματος ψήφου ενός κράτους - μέλους, απηύθυνε η Κομισιόν.
Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς προς το παρόν κρατάει στο ντουλάπι «τον βαρύ πολιτικό οπλισμό». Έτσι αποκαλείται στην αργκό των Βρυξελλών η ενεργοποίηση του άρθρου 7 της Συνθήκης της Λισαβόνας, η οποία προβλέπει την αφαίρεση του δικαιώματος ψήφου ενός κράτους-μέλους και την εξέταση της τήρησης των αρχών του κράτους δικαίου σε ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε..
«Στο μεταξύ κάτι έχει αρχίσει να κινείται», δήλωσε την Τετάρτη ο Φρανς Τίμερμανς, αναφερόμενος το βέτο που άσκησε ο Πολωνός πρόεδρος Αντρέι Ντούντα σε ό,τι αφορά τους δύο από τους τέσσερις αμφιλεγόμενους νόμους. Ιδίως ο ένας από τους δυο αυτούς νόμους στους οποίους ασκήθηκε βέτο και αφορούσε το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας ήταν ένα «αγκάθι» για τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν, ο οποίος δήλωσε πως σε περίπτωση που ισχύσει ο νόμος και απομακρυνθούν ανώτεροι δικαστές, τότε δεν θα διστάσει να ενεργοποιήσει το άρθρο 7 της Συνθήκης της Λισαβόνας.
Η διαδικασία της αφαίρεσης ψήφου μιας χώρας μέλους απαιτεί τη συνεργασία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και οδηγεί όχι μόνο στην αφαίρεση της ψήφου, αλλά και στην επιβολή χρηματικών προστίμων.
«Οι μεταρρυθμίσεις στην Πολωνία πρέπει να συνάδουν με τις ευρωπαϊκές αξίες»
Ποτέ μέχρι σήμερα η Κομισιόν δεν έχει απειλήσει κανένα κράτος μέλος τόσο ανοιχτά με την ενεργοποίηση του άρθρο 7 της Συνθήκης της Λισαβόνας. «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αντιτίθεται στη μεταρρύθμιση του πολωνικού συστήματος δικαιοσύνης, ωστόσο οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να συνάδουν με το πολωνικό δίκαιο και τις ευρωπαϊκές αξίες», δήλωσε ο Φρανς Τίμερμανς και υπενθύμισε πως τις ευρωπαϊκές συνθήκες έχει υπογράψει και η Πολωνία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κρίνει εδώ και καιρό πως η Πολωνία βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο εξαιτίας του υπερσυντηρητικού κόμματος «Νόμος και Δικαιοσύνη». Όλες οι προσπάθειες για ουσιαστικές συνομιλίες με την πολωνική κυβέρνηση απέτυχαν μέχρι σήμερα, είπε ο Φρανς Τίμερμανς και έδωσε ακόμα ένα μήνα περιθώριο στην πολωνική κυβέρνηση.
Σε περίπτωση που η Πολωνία δεν αντιδράσει τότε θα συγκληθεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και θα ασχοληθεί εκ νέου με το θέμα. Για την ενεργοποίηση του άρθρου 7 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα έπρεπε να αποφασίσει ομόφωνα ότι στην Πολωνία παραβιάζεται το κράτος δικαίου. Σε μια τέτοια περίπτωση ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν έχει δηλώσει πως θα στηρίξει την Πολωνία και δεν θα ταχθεί υπέρ μιας τέτοιας απόφασης.
Εκτός όμως από το «βαρύ πυροβολικό» του άρθρου 7 υπάρχουν και άλλα μέσα που διαθέτει η Κομισιόν για να «λογικέψει» τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., όπως για παράδειγμα οι προσφυγές για την παραβίαση διαφόρων κανονισμών. Μια πολύ συνηθισμένη διαδικασία, η οποία μπορεί να καταλήξει και σε δίκη ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Όλες αυτές οι διαδικασίες όμως κρατούν χρόνια και τα αποτελέσματα δεν είναι άμεσα.
