Του Στράτου Στρατηγάκη
Mαθηματικού - ερευνητή
[email protected]
Ανακοινώθηκε, επιτέλους, από το Υπουργείο Παιδείας ο τρόπος πρόσβασης στην Ανώτατη Εκπαίδευση των αποφοίτων των ΕΠΑΛ. Οι σχολές στις οποίες μπορούν να εισαχθούν οι απόφοιτοι κάθε τομέα και όλες οι τεχνικές λεπτομέρειες καθορίστηκαν, ώστε να είναι έτοιμοι οι υποψήφιοι για τις προσεχείς εισαγωγικές εξετάσεις του Ιουνίου. Θ’ αναρωτηθείτε τώρα ανακοινώθηκαν αυτά;
Η Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση σύμφωνα με τις δηλώσεις και εξαγγελίες όλων των Υπουργών Παιδείας τα τελευταία 40 χρόνια έχει πολύ μεγάλη σημασία για τη χώρα μας και πρέπει να αποτελεί έναν δεύτερο πυλώνα εκπαίδευσης ισότιμο με τον πρώτο, το Γενικό Λύκειο δηλαδή.
Όλοι οι Υπουργοί Παιδείας, εκτός του Γεράσιμου Αρσένη, πίστευαν ότι η ισοτιμία εξασφαλίζεται με τη χορήγηση απολυτηρίου λυκείου και το δικαίωμα πρόσβασης των αποφοίτων τους στα Πανεπιστημιακά Τμήματα. Κι όμως στη συνείδηση του κόσμου παραμένουν σχολεία για τους «αδύνατους» μαθητές, παρά τις προσπάθειες περί του αντιθέτου. Πώς και γιατί γίνεται αυτό;
Αρχικά το ίδιο το Υπουργείο Παιδείας σαμποτάρει την τεχνική εκπαίδευση με τη συμπεριφορά του. Επιτρέπεται να καθορίζεται η πρόσβαση των αποφοίτων των ΕΠΑΛ στην Ανώτατη Εκπαίδευση μόλις τρεις μήνες πριν την έναρξή των πανελληνίων εξετάσεων; Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά των ΕΠΑΛ διάβαζαν από την αρχή της χρονιάς χωρίς να γνωρίζουν σε ποιες σχολές θα τους επιτρέπεται η εισαγωγή. Λέγεται αυτό σεβασμός στο μαθητή ή προσπάθεια ισότιμης αντιμετώπισης με τους μαθητές των Γενικών Λυκείων; Και επειδή η ανακοίνωση καθυστέρησε έξι (6!) μήνες για να μην τιναχτεί στον αέρα όλη η διαδικασία αναγκάστηκαν να επιτρέψουν την εισαγωγή σε μερικά τμήματα μόνο για φέτος και από του χρόνου όχι. Νέες αλλαγές από του χρόνου λοιπόν.
Αυτή η συμπεριφορά είναι διαχρονική και περιλαμβάνει όλους τους Υπουργούς Παιδείας των τελευταίων 40 ετών. Ο Γεράσιμος Αρσένης δεν προλάβαινε να τυπώσει τα βιβλία των τότε ΤΕΕ και τα έστειλε σε cd-rom στα σχολεία. Η επιτροπή υπό τον κ. Λιάκο ολοκλήρωσε το πόρισμά της για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, λέγοντας ότι χρειάζεται ιδιαίτερη μελέτη για την Τεχνική Εκπαίδευση, μόνο που δεν την έκανε. Δηλαδή δεν αντιμετώπισε συνολικά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τόσα χρόνια, λοιπόν, τα πάντα ξεκινούν από το Γενικό Λύκειο και παρεμπιπτόντως φτάνουν, κάποια στιγμή και στην Τεχνική Εκπαίδευση.
Εκτός από το χρονικό θέμα, που δείχνει ότι η τεχνική εκπαίδευση δεν αποτελεί προτεραιότητα του Υπουργείου Παιδείας, αλλά αντιμετωπίζονται ως μαθητές β κατηγορίας οι μαθητές των ΕΠΑ.Λ., υπάρχει και το πραγματικό πρόβλημα: Οι αποφάσεις του Υπουργείου δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των μαθητών της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Το Υπουργείο Παιδείας πιστεύει ότι αν επιτρέψει στους αποφοίτους τους την πρόσβαση στα Πανεπιστήμια θα κάνει τα ΕΠΑΛ ελκυστικά και θα τα προτιμήσουν οι μαθητές, γιατί χρόνια τώρα γίνεται η προσπάθεια να γίνουν τα ΕΠΑΛ ελκυστικά στους μαθητές. Αυτή η άποψη εκφράστηκε, ακόμη μια φορά, με τον ορισμό του τρόπου πρόσβασης στην Ανώτατη Εκπαίδευση των αποφοίτων των ΕΠΑΛ. Κι όμως αυτό δεν κάνει τα ΕΠΑΛ ελκυστικά και αυτό αποδεικνύεται δια των αριθμών. Στο διάγραμμα φαίνεται ότι οι μαθητές των ΕΠΑΛ ήταν στην καλύτερη περίπτωση οι μισοί από τους μαθητές των Γενικών Λυκείων, δηλαδή ποσοστό περίπου 30% του συνόλου των μαθητών επιλέγουν την Τεχνική Εκπαίδευση. Το μισό ποσοστό από τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης.
Οι λόγοι της αποτυχίας προσέλκυσης μαθητών στην Τεχνική Εκπαίδευση είναι πολλοί. Ένας από τους σημαντικότερους είναι ότι η Τεχνική Εκπαίδευση δεν δίνει στους αποφοίτους της αυτό που ζητούν. Ο μαθητής που επιλέγει την Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση ζητά να μάθει ένα επάγγελμα ώστε να βγει στην αγορά εργασίας και να βρει άμεσα εργασία. Δεν τον ενδιαφέρουν πολύ οι θεωρητικές γνώσεις, ούτε του πολυαρέσει το πολύ διάβασμα, είναι πρακτικός τύπος και του αρέσει να δημιουργεί με τα χέρια. Αυτός είναι, περίπου, ο συνηθέστερος τύπος μαθητή ΕΠΑΛ. Φανταστείτε τώρα μία κοπέλα που αποφάσισε να πάει στον Τομέα Αισθητικής – Κομμωτικής, πιθανόν για να γίνει κομμώτρια ή αισθητικός, να της πουν ότι μπορεί να εισαχθεί στην Ιατρική Αθήνας. Τα ερωτήματα που δημιουργούνται είναι πολλά. Έστω ότι θα την ενδιέφερε μια τέτοια προοπτική (πράγμα απίθανο, αφού έχει κάνει ήδη άλλες επιλογές), θα έχει τις γνώσεις Βιολογίας και Χημείας για να παρακολουθήσει τα μαθήματα της σχολής; Όχι βέβαια. Συνεπώς η παρακολούθηση είναι αδύνατη. Θα μου πείτε ότι και άλλοι δεν μπορούσαν αλλά πήγαν στο εξωτερικό και επέστρεψαν με δίπλωμα Ιατρικής. Δεν πιστεύω ότι αυτό είναι εφικτό για έναν απόφοιτο ΕΠΑΛ. Η πραγματικότητα είναι ότι θα ξοδέψει κάποιο χρόνο μέχρι να διαπιστώσει την αδυναμία να αντεπεξέλθει στο επίπεδο των σπουδών, πράγμα που θα την οδηγήσει στην απογοήτευση και την εγκατάλειψη των σπουδών της. Μπορεί ένας απόφοιτος ΕΠΑΛ του τομέα Διοίκησης και Οικονομίας να φοιτήσει στο τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιά, το οποίο απαιτεί υψηλού επιπέδου γνώσεις μαθηματικών, που δεν έχουν πολλοί μαθητές Γενικού Λυκείου και αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους;
Το Υπουργείο Παιδείας δίνει προοπτικές στους μαθητές των ΕΠΑΛ, που όχι μόνο δεν τους ενδιαφέρουν, αλλά μπορεί να τους κάνουν και κακό. Ο Αϊνστάιν έλεγε ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ιδιοφυΐες, αλλά αν κρίνεις ένα ψάρι από την ικανότητά του να σκαρφαλώσει σ’ ένα δένδρο, θα περάσει όλη του τη ζωή πιστεύοντας ότι είναι ηλίθιο. Αν ένα παιδί θέλει να φοιτήσει στην Ιατρική πρέπει να πάει από του ευθύ δρόμο που περνάει από το Γενικό Λύκειο και όχι από τους πλάγιους. Εμείς όμως στην Ελλάδα ψάχνουμε πολλές φορές τον πλάγιο τρόπο, ώστε να προσεγγίσουμε πιο εύκολα το στόχο μας. Αυτό οδηγεί σε μεγάλες αποτυχίες που φαίνονται πολύ αργότερα. Οι μόνοι που θα χαρούν είναι κάτι εξυπνάκηδες που θα παρουσιάζουν ως μεγάλη ευκαιρία ότι ένας απόφοιτος του τομέα Αισθητικής – Κομμωτικής μπορεί να εισαχθεί στην Ιατρική. Το άσχημο είναι ότι κάποιοι υποψήφιοι θα εντυπωσιαστούν και θα το προσπαθήσουν.
Το Υπουργείο Παιδείας προσπαθεί, λοιπόν, να κάνει ελκυστικά τα ΕΠΑΛ διά της πλαγίας οδού. Αντί να εκπαιδεύσει τους μαθητές και να τους δώσει τις απαραίτητες γνώσεις για να διεκδικήσουν μία αξιοπρεπή εργασία, τους τάζει εισαγωγή στα Πανεπιστήμια. Θα μου πείτε γιατί δεν κάνει αυτό που πρέπει, τόσα χρόνια τώρα; Γιατί αυτό που πρέπει να γίνει θέλει σχεδιασμό, οργάνωση, δουλειά και τα αποτελέσματα θα φανούν πολλά χρόνια μετά. Το δεύτερο χρειάζεται απλά μια Υπουργική Απόφαση και τίποτε άλλο…
