Τα αποτελέσματα συνδυασμένης ανάλυσης (μετανάλυσης) όλων των ερευνών που είχαν δημοσιευτεί έως το 2013 και οι οποίες αφορούσαν την ορθοδοντική και οδοντιατρική φροντίδα των παιδιών με αυτισμό, ανακοίνωσαν επιστήμονες από την Ολλανδία και την Ελβετία.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μετανάλυσης τα παιδιά με αυτιστικές διαταραχές έχουν φτωχή στοματική υγιεινή και τις ίδιες, αν και συχνότερες, οδοντιατρικές ανάγκες με τα υγιή παιδιά.
Όπως ανέφεραν οι επιστήμονες, παρ' όλο που ο αυτισμός και οι άλλες διαταραχές είναι αρκετά συχνές -στη χώρα μας για παράδειγμα, υπολογίζεται ότι προσβάλλουν περισσότερα από 25.000 παιδιά και ενήλικες- οι έρευνες που έχουν διεξαχθεί για την οδοντιατρική και ορθοδοντική φροντίδα τους είναι λίγες.
Σύμφωνα με τους ερευνητές πολύ συχνά τα παιδιά με αυτισμό, έχουν κλινικές εκδηλώσεις που χρειάζονται ορθοδοντική αντιμετώπιση, όπως πρόσθια χασμοδοντία (απέχουν μεταξύ τους τα μπροστινά δόντια της άνω και κάτω γνάθου), οδοντικό συνωστισμό (τα δόντια δεν έχουν χώρο να αναπτυχθούν σωστά επειδή υπάρχει δυσαρμονία ανάμεσα στο μέγεθός τους και στο μέγεθος της γνάθου) και άλλα ορθοδοντικά προβλήματα.
Όπως λένε, η φτωχή οδοντική υγιεινή σε συνάρτηση με επιβλαβείς συνήθειες όπως ο βρουξισμός, δηλαδή ότι τρίζουν τα δόντια τους, και το δάγκωμα των χειλιών, που είναι συνηθισμένες στα παιδιά με αυτιστικές διαταραχές, οδηγούν σε προβλήματα σύγκλεισης που χρειάζονται έγκαιρη και σωστή αντιμετώπιση για να διορθωθούν.
Η μετανάλυση έδειξε ότι το κυρίως πρόβλημα είναι η συμπεριφορά του παιδιού απέναντι στις οδοντικές πράξεις, το κόστος τους και η απουσία ασφαλιστικής κάλυψης γι’ αυτές. Εμπόδιο επίσης αποτελεί η αποστροφή του ασθενούς για τις οδοντικές θεραπείες, οι επιπλοκές που συνδέονται με την πάθησή του, αλλά και οι δυσκολίες στον εντοπισμό ενός επαγγελματία υγείας που θα είναι πρόθυμος και θα έχει την αναγκαία εξειδίκευση για να ασχοληθεί με τόσο δύσκολα περιστατικά.
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ένα παιδί με αυτισμό ώστε να του παρέχει ο γιατρός οδοντιατρική φροντίδα θα πρέπει πρωτίστως ο γιατρός να κατανοήσει τη συμπεριφορά του παιδιού και τις ιδιαιτερότητές του. Για το λόγο αυτό το παιδί πρέπει να πάει αρκετές φορές στον γιατρό μέχρι να συνηθίσει το χώρο και να αποδεχθεί την παρουσία του γιατρού. Καλό θα είναι οι πρώτες επισκέψεις να γίνονται σε ένα δωμάτιο χωρίς μηχανήματα και χωρίς κόσμο γιατί οι δυνατοί θόρυβοι τρομάζουν το παιδί.
Μεγάλη σημασία έχει και η καλή σχέση μεταξύ γιατρού και γονιών, καθώς θα βοηθήσει το παιδί να ακολουθήσει κάποιες εντολές διότι, η επικοινωνία και η διαχείριση του είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα.
Επιπλέον, όπως λένε οι ειδικοί, πολλά αυτιστικά παιδιά έχουν και διαταραχές στην αισθητηριακή επεξεργασία, οι οποίες έχουν ως συνέπεια να μην ερμηνεύονται σωστά από τον εγκέφαλο τα αισθητήρια μηνύματα. Έτσι, μπορεί για παράδειγμα μία μυρωδιά που είναι ευχάριστη για όλο τον κόσμο, να είναι απαίσια για το αυτιστικό παιδί ή να μην ανέχεται κάποια συγκεκριμένη υφή στο στόμα του. Σ' αυτό, έρχεται να προστεθεί και το πρόβλημα των κινήσεων του γιατρού. Το παιδί μπορεί να τρομάξει από συνηθισμένες κινήσεις όπως όταν κάποιος σηκώνεται απότομα από την καρέκλα του, γι' αυτό ο γιατρός πρέπει να το γνωρίζει εκ των προτέρων.
Αναλύοντας τη μελέτη αυτή Δρ. Κατερίνα Δούμα - Μιχελάκη, DDS, PhD, ειδική Ορθοδοντικός Παιδιών & Ενηλίκων επισημαίνει ότι οι διαταραχές του αυτισμού είναι πολύπλοκες και διαταράσσουν την επικοινωνία και λειτουργικότητα, του ατόμου με τον περίγυρο. Μερικοί ασθενείς είναι απόμακροι ή αποστασιοποιημένοι από τα άλλα άτομα, ενώ άλλοι, δεν αντιδρούν στα συνηθισμένα λεκτικά και κοινωνικά ερεθίσματα. Όπως λέει, οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, οι απρόβλεπτες σωματικές κινήσεις ή ακόμα και η αυτοτραυματική συμπεριφορά μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα στην ορθοδοντική φροντίδα. Οι ασθενείς με μέτριες έως ήπιες αυτιστικές διαταραχές μπορούν να αντιμετωπιστούν επιτυχώς στα γενικά οδοντιατρεία, αρκεί να ξεπεραστούν ορισμένα εμπόδια.
Όπως επισημαίνει η Δρ. Δούμα – Μιχελάκη, το να ασχοληθεί ένας γιατρός με τη στοματική υγεία ενός παιδιού με αυτισμό, μπορεί να είναι μια αργή διαδικασία η οποία όμως με υπομονή και επιμονή μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα και ανεκτίμητα οφέλη και για τους δύο.
