Την Προϊστορική Θήρα, την προϊστορική πόλη του Ακρωτηρίου, το Μουσείο και μοναδικά ευρήματα τα οποία δεν εκτίθενται ακόμη, παρουσιάζει στις σελίδες της η νέα έκδοση του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση.
Το Ίδρυμα παρουσίασε, στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, τον αφιερωματικό τόμο «Προϊστορική Θήρα», τη 18η κατά σειρά προσθήκη στο εκδοτικό πρόγραμμα «Ο Κύκλος των Μουσείων» που ξεκίνησε το 1997 και έχει στόχο να προβάλει τον πλούτο του πολιτιστικού αποθέματος που διαθέτει η Ελλάδα.
Η κα Μαριάννα Λάτση, στον πρόλογο του βιβλίου - μεταξύ άλλων - αναφέρει: «Για το Ίδρυμά μας κάθε νέα έκδοση αποτελεί ένα μήνυμα πολιτισμού, καθώς με τη γνώση που συμπυκνώνει και την ομορφιά της τέχνης που αναδίδει από τις σελίδες της, μεταφέρει σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου την καθημερινή ζωή, το πνεύμα, το ήθος και τις αξίες που γεννήθηκαν και αναπτύχθηκαν σε τούτη τη γωνιά της Μεσογείου.
Στη μεγάλη αυτή τοιχογραφική σύνθεση εικονίζεται σε ορεινό τοπίο κατάφυτο με κρόκους μια ώριμη γυναίκα που δείχνει σε μυούμενη νεαρή μορφή με ξυρισμένο κεφάλι τον τρόπο συλλογής των στημόνων του άνθους.
Η Θήρα αποτελεί έναν τόπο που προσελκύει και θα συνεχίσει να προσελκύει το ενδιαφέρον όλης της οικουμένης. Η εκκωφαντική ομορφιά του ηφαιστειογενούς τοπίου της είναι η προφανής αιτία. Ωστόσο, το παγκοσμίου βεληνεκούς πολιτιστικό της απόθεμα θα αποτελεί διαχρονικό πόλο έλξης για τους μυημένους λάτρεις της ιστορίας ενός πολιτισμού που άνθησε και παρέμεινε σιωπηλός ανά τους αιώνες, μέχρι να ξεκινήσει το αποκαλυπτικό ανασκαφικό έργο.
Ο συγγραφέας του τόμου κ. Χρίστος Ντούμας, ένας πραγματικός φιλόσοφος της επιστήμης της Αρχαιολογίας, την οποία πιστά υπηρετεί εδώ και δεκαετίες, μας μεταφέρει σε μια νησιωτική κοινωνία που άκμασε στις Κυκλάδες πριν από 4.000 χρόνια. Με τρόπο γλαφυρό περιγράφει τις δραστηριότητες των κατοίκων της, οι οποίοι με τη ναυτιλία και το θαλάσσιο εμπόριο κατέστησαν το Ακρωτήριο σημαντικό λιμάνι και πλούσιο αστικό κέντρο του προϊστορικού Αιγαίου.
Ο αγριόγατος για να επιβιώσει έστησε ενέδρα και εφορμά προς τις πάπιες που, αμέριμνες ως εκείνη τη στιγμή στην όχθη του ποταμού, τον αντιλήφθηκαν και σπεύδουν να τον αποφύγουν.
Οι εμπορικές συναλλαγές των Θηραίων θαλασσοπόρων με τη Μεσόγειο και τον κόσμο της Ανατολής απέφεραν μεγάλο πλούτο, που λάμπρυνε την πόλη του Ακρωτηρίου με μνημειώδη δημόσια και ιδιωτικά οικοδομήματα και συνέβαλε στην άνθηση μιας παραστατικής τέχνης με επίκεντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον του. Εκείνο δε που καθιστά το Ακρωτήριο μοναδικό στον κόσμο, είναι οι τοιχογραφίες του. Για το λόγο αυτόν, ο αναγνώστης του τόμου έχει ένα μοναδικό προνόμιο, καθώς παρουσιάζονται στις σελίδες του, για πρώτη φορά, αποκατεστημένα έργα τοιχογραφίες και κεραμική που δεν εκτίθενται στο Μουσείο».
Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λυδία Κονιόρδου - μεταξύ άλλων - τόνισε: «Η Θήρα, το νοτιότερο νησί των Κυκλάδων, εποικείται την 5η χιλιετία π.Χ., αποτελώντας έκτοτε ένα από τα σπουδαιότερα κέντρα του αιγαιακού πολιτισμού, μέχρι τη δύση του 17ου αι. π.Χ., όταν μια κατακλυσμιαία ηφαιστειακή έκρηξη αφανίζει κάθε ίχνος ζωής και την κατακερματίζει στα νησιά που περιβάλλουν σήμερα τη μοναδική καλντέρα της.
Άποψη του αρχαιολογικού χώρου του Ακρωτηρίου.
Οι έρευνες των πενήντα πλέον ετών στο Ακρωτήρι από τον Σπυρίδωνα Μαρινάτο και τον Χρίστο Ντούμα έφεραν στο φως τμήμα μιας πόλης που μαρτυρεί τον λαμπρό πολιτισμό της προϊστορικής Θήρας και διαφωτίζει, μέσα από την πληθώρα και την ποικιλία των ευρημάτων, με έναν μοναδικό τρόπο, την καθημερινή ζωή σε μια πόλη της Ύστερης Εποχής του Χαλκού. Σήμερα, το ανασκαμμένο τμήμα της πόλης, πλήρως προστατευμένο κάτω από ένα σύγχρονο βιοκλιματικό στέγαστρο, αποτελεί έναν άριστα διαμορφωμένο επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο, ενώ μια αντιπροσωπευτική επιλογή από κινητά ευρήματα που έχουν φέρει στο φως οι ανασκαφές στην πόλη εκτίθεται στο Μουσείο Προϊστορικής Θήρας».
Λεπτομέρεια με την έκφραση του προσώπου της ώριμης κροκοσυλλέκτριας («δασκάλας»).
Ο συγγραφέας της έκδοσης, Χρίστος Ντούμας, αφού εξέφρασε τις ευχαριστίες του στην διοίκηση του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση, για την πρόσκληση της ανάληψης της συγγραφής του τόμου, ανέφερε: «Ως γνωστόν, ο ανασκαφέας Σπυρίδων Μαρινάτος έθεσε την όλη επιχείρηση υπό την αιγίδα της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, η οποία είχε την ευθύνη διαχείρισης του αρχαιολογικού χώρου μέχρι την παράδοσή του στην πολιτεία. Η Εταιρεία παραμένει υπεύθυνη για τη συντήρηση των μνημείων και των πάσης φύσεως ευρημάτων.
Χάρη στις εργασίες που έγιναν τόσο στον αρχαιολογικό χώρο όσο και στα επί τόπου εργαστήρια συντήρησης κατά τις πέντε αυτές δεκαετίες, σήμερα είναι δυνατή η σκιαγράφηση της ιστορίας του προϊστορικού οικισμού και της σταδιακής του ανάπτυξης, αλλά και η διαμόρφωση μιας εικόνας για την πρόοδο της κοινωνίας που έζησε εκεί».
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
