Από την έντυπη έκδοση
Της Αγγελικής Κοτσοβού
[email protected]
Το πρώτο τείχος προστατευτισμού υψώθηκε, ανατρέποντας τα δεδομένα στον χάρτη του εμπορίου: Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ «σκοτώνει» την Εμπορική Συμφωνία Συνεργασίας Χωρών του Ειρηνικού (TPP), χαρακτηρίζοντάς την «καταστροφική για τη χώρα μας».
Ο Τραμπ δεσμεύθηκε ότι μετά την επίσημη ανάληψη των καθηκόντων του στον Λευκό Οίκο θα εγκαταλείψει τη συμφωνία, η οποία είχε υπογραφεί τον Φεβρουάριο μεταξύ της Αμερικής και 11 ακόμη χωρών του Ειρηνικού, καλύπτοντας το 40% της παγκόσμιας οικονομίας.
Η δήλωση Τραμπ ανοίγει τον δρόμο στην Κίνα να εκμεταλλευθεί το κενό και να αναλάβει τον ηγετικό ρόλο που είχαν έως τώρα οι ΗΠΑ στο εμπόριο και στη διπλωματία στην Ασία. Κίνα, Ιαπωνία και Νότιος Κορέα βρίσκονται ήδη σε συζητήσεις για τριμερή εμπορική συμφωνία. Ιαπωνία και Αυστραλία, δύο πιο στενοί σύμμαχοι της Ουάσιγκτον στην Ασία, δεσμεύθηκαν αμέσως μετά την ανακοίνωση Τραμπ ότι θα προχωρήσουν με την ΤΡΡ ακόμη και χωρίς τη συμμετοχή της Αμερικής. Το πλήγμα όμως είναι ήδη μεγάλο, αφού μένει εκτός η μεγαλύτερη αγορά αγαθών και υπηρεσιών στον κόσμο.
Εκτός των ΗΠΑ, οι υπόλοιποι εταίροι της ΤΡΡ ήταν Ιαπωνία, Μαλαισία, Βιετνάμ, Σιγκαπούρη, Μπρουνέι, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Καναδάς, Μεξικό, Χιλή και Περού. Η Κίνα δεν ήταν ποτέ μέρος της ΤΡΡ, που για τις ΗΠΑ και την κυβέρνηση Ομπάμα ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή συμφωνία απελευθέρωσης του εμπορίου.
Η ΤΡΡ ήταν ο πυλώνας της ευρύτερης στρατηγικής Ομπάμα για στροφή προς την Ασία, συμβάλλοντας στην ενίσχυση των αμερικανικών εξαγωγών και ενισχύοντας παράλληλα τις σχέσεις της Ουάσιγκτον με τις χώρες Ασίας-Ειρηνικού. Η συμφωνία προέβλεπε την κατάργηση των δασμών στα περισσότερα αγαθά στις εισαγωγές και εξαγωγές μεταξύ των 12 χωρών, δημιουργώντας μια τεράστια αγορά 800 εκατ. κατοίκων. Προέβλεπε όμως και συνεργασία σε ευρύτερα ζητήματα, όπως πρακτικές απασχόλησης, δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και πολιτικές ανταγωνισμού.
Εξίσου πολλές και οι αντιδράσεις εναντίον της, με τους επικριτές της να υποστηρίζουν ότι εμπορικές συμφωνίες όπως αυτή, αλλά και η ΤΤΙΡ μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε., ευνοούν συγκεκριμένα συμφέροντα -κυρίως των μεγάλων επιχειρήσεων- σε βάρος των μικροπαραγωγών και των εργαζομένων. Επιπλέον, κατηγορούνται ότι οδηγούν σε υπονόμευση των προδιαγραφών για την προστασία του περιβάλλοντος και των καταναλωτών.
Με απλά λόγια, οι πολίτες δεν θέλουν εμπορικές συμφωνίες που ευνοούν την παγκοσμιοποίηση και αποτελούν προϊόν μυστικών διαπραγματεύσεων μεταξύ κυβερνήσεων, χωρίς την ευρεία γνώση των ψηφοφόρων. Η διπλωματία και οι ανατροπές στη γεωπολιτική σκακιέρα έρχονται σε δεύτερη μοίρα.
