Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]

Γνωστός στη Γερμανία για τις πρωτοποριακές παραστάσεις έργων αρχαίου δράματος, ο Κώστας Παπακωστόπουλος, διακεκριμένος σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του Ελληνογερμανικού Θεάτρου, το οποίο συμπληρώνει 26 χρόνια δημιουργικής πορείας στη Γερμανία, μας μιλά για την παράσταση «Αντιγόνη».

Γιορτάζοντας αυτή την επέτειο, το Ελληνογερμανικό Θέατρο (Deutsch Griechisches Theater) έρχεται στην Αθήνα, για να παρουσιάσει - με ελληνικούς υπέρτιτλους - για μία και μοναδική βραδιά, την «Αντιγόνη», στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου, στις 9 το βράδυ.

Αντλώντας έμπνευση από την ομώνυμη τραγωδία τού Σοφοκλή, ο Κώστας Παπακωστόπουλος δημιούργησε ένα νέο έργο, για να μιλήσει για τη δημοκρατία στο σήμερα.

Το 1990, ίδρυσα, στην Κολωνία, το Ελληνογερμανικό Θέατρο, ως ένα ελεύθερο θεατρικό σχήμα. Φέτος, το Θέατρό μας συμπληρώνει 26 χρόνια δημιουργικής πορείας στη Γερμανία και έχει γίνει πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της θεατρικής ζωής της πόλης της Κολωνίας. Από την αρχή της λειτουργίας του, κινήθηκε σε τρεις βασικούς δραματουργικούς άξονες, που προσδιορίζουν και τον τίτλο του: Ελληνογερμανικό Θέατρο. Ο πρώτος άξονας συνδέεται με το αρχαίο ελληνικό δράμα. Συγκεκριμένα, εστιάζω το ενδιαφέρον μου στα διαχρονικά κοινωνικά και πολιτικά θέματα, που ενυπάρχουν στο αρχαίο δράμα, και τα μεταφέρω στη σημερινή πραγματικότητα, αναδεικνύοντας τον επίκαιρο χαρακτήρα τους. Ο δεύτερος άξονας συνδέεται με έργα Νεοελλήνων θεατρικών συγγραφέων σε πρώτη γερμανική μετάφραση και ο τρίτος με έργα Ευρωπαίων συγγραφέων που εμπνέονται από τον αρχαίο ελληνικό μύθο. Έτσι, το Θέατρό μας, στην πορεία του, παρουσίασε 21 έργα του αρχαίου δράματος, των Δημήτρη Κεχαΐδη, Βασίλη Ζιώγα και Δημήτρη Δημητριάδη, καθώς και των Heiner Müller, William Shakespeare και Dea Loher.

Χτίζοντας μια γέφυρα ανάμεσα στο αρχαίο και το σύγχρονο ευρωπαϊκό θέατρο, προσεγγίζουμε πολύπλευρα τη θεατρική δημιουργία της Ευρώπης και συνδέουμε την παράδοση με το σήμερα. Οι παραστάσεις μας αποτελούν συμπαραγωγές με κρατικά θέατρα διαφόρων πόλεων της Γερμανίας, καθώς και με θέατρα της ελεύθερης σκηνής. Έχουμε, επίσης, επανειλημμένα, εκπροσωπήσει την πόλη της Κολωνίας σε μεγάλα Φεστιβάλ του εξωτερικού, όπως της Βαρκελώνης, του Τορίνο, της Θεσσαλονίκης, των Βρυξελλών και της Βιέννης.

Πρόκειται για ένα έργο, γραμμένο από εμένα και βασισμένο στην ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλή. Η Θήβα, εδώ, παραπέμπει στη σύγχρονη Ευρώπη. Ο δημοκρατικά εκλεγμένος Κρέων εμφανίζεται ως ο εγγυητής της αδιατάραχτης λειτουργίας των αγορών, που υπόσχεται στον πολίτη ασφάλεια, ευημερία και ευτυχία, μέσα από το πνεύμα μιας οικονομικοποιημένης σκέψης. Η Αντιγόνη, αντίθετα, εκπροσωπώντας παραδοσιακές αρχές και αξίες, αποτελεί εμπόδιο στην ομαλή και απρόσκοπτη ανάπτυξη της Θήβας, στην “Πρωτοπορία” και την “Καινοτομία”. Η ιδεολογία της δε συνάδει με τον ορθολογισμό της εποχής.

Όπως και στην ομώνυμη τραγωδία, η πλοκή του έργου κορυφώνεται με την αυτοχειρία των τριών πρωταγωνιστών, χωρίς, όμως, στη συνέχεια, να λαμβάνει χώρα και η αναμενόμενη κάθαρση. Ο Κρέων, προσπερνώντας πολύ εύκολα τις συνέπειες των πράξεών του, προσαρμόζεται με ταχύτητα και ευελιξία στη νέα κατάσταση πραγμάτων. Η απουσία της κάθαρσης, η οποία έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την αρχή της Τραγωδίας, είναι η σημαντικότερη διαφοροποίηση σε σχέση με την ομώνυμη τραγωδία και αποτελεί ένα σχόλιο για το πνεύμα των καιρών μας.  

2.500 χρόνια μετά τη δημιουργία του, ποιο ζήτημα θέτει το έργο στο σήμερα;

Το ζήτημα που θέτει η παράστασή μας, 2.500 χρόνια μετά τη γέννηση της δημοκρατίας, είναι πώς ο σύγχρονος άνθρωπος, απαλλαγμένος από τύψεις, ενοχές και κάθε μορφής ηθικές αναστολές, ορθολογιστής, αλλά εγκλωβισμένος πλέον στην οικονομικοποιημένη σκέψη του, εξελίσσεται με τις πράξεις του σε απειλή για την ίδια τη λειτουργία της δημοκρατίας στην Ευρώπη σήμερα.

Στόχος μας είναι να αφυπνιστούν τα αντανακλαστικά μιας απαθούς κοινωνίας και να τεθούν εκ νέου τα ερωτήματα όσον αφορά στη λειτουργία της δημοκρατίας στην Ευρώπη. Τι λείπει από τον σύγχρονο Κρέοντα και δεν μπορεί να αντιληφθεί το λάθος του; Γιατί υπάρχει αυτή η έλλειψη συναίσθησης από μέρους του; Η παράσταση καυτηριάζει τη σημερινή πραγματικότητα θέλοντας να ενεργοποιήσει το κοινό, ώστε να επαναπροσδιορίσει τις αξίες της δημοκρατίας στην Ευρώπη του σήμερα.

Ταυτότητα παράστασης

Σκηνοθεσία - δραματουργία: Κώστας Παπακωστόπουλος, σκηνικά - κοστούμια: Ulrike Mitschke, μουσική - βίντεο: Herbert Mitschke, φωτισμοί: Julia Marx, βοηθός σκηνοθέτη: Thomas Mörl, βοηθός δραματουργού: Christina Ripeanu, γραφική επιμέλεια: Αντρέας Τσορτανίδης, μετάφραση υπέρτιτλων: Αλέξιος Μάϊνας. Η εκδήλωση υποστηρίζεται από τη Γερμανική Πρεσβεία στην Αθήνα και την Πόλη της Κολωνίας και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας / Γενική Γραμματεία Αποδήμου Ελληνισμού. Ερμηνεύουν: μουσικός: Herbert Mitschke, Αντιγόνη: Lisa Sophie Kusz, Ισμήνη: Stephanie Meisenzahl, Πολυνείκης: Βασίλης Ναλμπάντης, πρόεδρος της Θήβας: Thomas Franke, Κρέων: Stefan Kleinert, Ευρυδίκη: Annika Weitershagen, Αίμων: Stephanie Meisenzahl, φύλακας: Terja Diava, Τειρεσίας: Thomas Franke.

Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης: Πειραιώς 206 (ύψος Χαμοστέρνας), Ταύρος - Αθήνα, τηλ.: 210 3418550. Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά (χωρίς διάλειμμα). Τιμές εισιτηρίων: κανονικό: 12 ευρώ, φοιτητικό: 8 ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.