Η έκθεση για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων εγκαινιάζεται σήμερα, Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου, στο Κρατικό Μουσείο Αρχιτεκτονικής της Μόσχας, στο πλαίσιο του αφιερωματικού έτους Ελλάδας - Ρωσίας 2016.

Κύριο έκθεμα θα είναι ένα ακριβές αντίγραφο του Μηχανισμού από ορείχαλκο, σε φυσικό μέγεθος. Μιλώντας για τον Μηχανισμό, ο επιστημονικός υπεύθυνος της έκθεσης Ξενοφών  Μουσάς εξέφρασε την βεβαιότητά του ότι στον βυθό θα εντοπιστούν και άλλα τμήματά του.

Συγκεκριμένα, o τίτλος της έκθεσης είναι «Μηχανισμός των Αντικυθήρων: ο αρχαιότερος υπολογιστής και το αρχαιότερο Μηχανικό Σύμπαν - 2ος αιώνας π. Χ.» και το κύριο έκθεμά της, το ακριβές αντίγραφο του Μηχανισμού έχει διαστάσεις 32x12x20 εκατοστά. Επίσης, θα παρουσιαστούν κι άλλα αντίγραφα - ένα του Μηχανισμού σε τετραπλάσιο μέγεθος, καθώς και μερικών ακόμα αρχαίων αστρονομικών οργάνων-, διαδραστικά μοντέλα υπολογιστών, τρισδιάστατες εικόνες, καθώς και βίντεο και 21 πλακάτ που σχετίζονται με τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, την ιστορία της ανακάλυψης και της μελέτης του.

Ξενοφών Μουσάς.

O Ξενοφών Μουσάς, Καθηγητής Φυσικής Διαστήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, επιστημονικός υπεύθυνος και «ψυχή» της έκθεσης, όπως και εκατοντάδων άλλων εκθέσεων που έχουν γίνει στο παρελθόν για τον αρχαιότερο υπολογιστή του κόσμου - που δουλεύει με γρανάζια, το παλαιότερο γνωστό πολύπλοκο αστρονομικό όργανο και πιθανότατα, όπως υποστηρίζει ο ίδιος, αστρονομικό ρολόι και πλανητάριο ανέφερε: «Μας διακατέχει μεγάλος ενθουσιασμός. Είναι πολύ σημαντική έκθεση και για εμάς πολύ τιμητικό που πραγματοποιείται εκεί, σε ένα Μουσείο το οποίο βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, απέναντι σχεδόν από το Κρεμλίνο.

Εκτός από τα πολύ καλά ομοιώματα αρχαίων αστρονομικών οργάνων, θα έχουμε και δυο ομοιώματα του Μηχανισμού, το ένα σε φυσικό μέγεθος, όσο πιστεύουμε ότι ήταν, δηλαδή 31 εκατοστά, ένα βασιλικό ελληνικό πόδι όπως λέγεται, περίπου όσο και η μονάδα μήκους που έχουν οι Άγγλοι. Και ένα άλλο αντίγραφο, τέσσερις φορές μεγαλύτερο, για να μπορεί κανείς να βλέπει καλύτερα τη δομή του».

Η έκθεση θα εγκαινιασθεί από τον υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, Αρ. Μπαλτά, ενώ την έναρξή της θα κηρύξει η Περιφερειάρχης Αττικής, Ρένα Δούρου, ως διοργανώτρια αρχή. Η έκθεση, η οποία θα διαρκέσει έως τις 6 Νοεμβρίου, τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας και πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Κρατικό Μουσείο Αρχιτεκτονικής της Μόσχας και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών - Τμήμα Φυσικής - Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής.

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι ο αρχαιότερος υπολογιστής που λειτουργεί με γρανάζια, το αρχαιότερο γνωστό πολύπλοκο αστρονομικό όργανο και πιθανότατα, όπως υποστηρίζει με τις έρευνές του ο Καθηγητής Ξενοφών Μουσάς, και αστρονομικό ρολόι και πλανητάριο.

Η έκθεση παρουσιάζει εύληπτα την ιστορία της εύρεσης του μηχανισμού σε ένα ναυάγιο τεράστιου πλοίου των Ρωμαίων ή πειρατών, που ήταν ουσιαστικά ένα πλωτό Μουσείο, και κυρίως μας γνωρίζει πώς ο άνθρωπος γεννάει τις επιστήμες μαζί με την φιλοσοφία.

Ο Μηχανισμός, του οποίου τα γρανάζια είναι πρόγονοι των bits και bytes που υπάρχουν στους υπολογιστές ή στα τηλέφωνά μας, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της αρχαιότητας σε παγκόσμια κλίμακα. Είναι το μόνο αρχαίο επιστημονικό όργανο που επέζησε της ανακύκλωσης του χαλκού που ήταν πολύτιμος κατά την αρχαιότητα. O μηχανισμός είναι πρόγονος όλης της τεχνολογίας και της επιστήμης που έχουμε σήμερα.

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι έμπρακτη επιτομή της ελληνικής φιλοσοφίας και ειδικότερα της πυθαγόρειας. Οι άνθρωποι μπόρεσαν και συνέλαβαν, σχεδίασαν και κατασκεύασαν ένα μηχανικό σύμπαν επειδή ενστερνίσθηκαν και έβαλαν σε πράξη την πυθαγόρεια αντίληψη ότι η φύση περιγράφεται σωστά και γίνεται κατανοητή, ακόμη και προβλέψιμη, με τα μαθηματικά με τα οποία εκφράζονται οι νόμοι της φυσικής, όπως αυτοί διαβάστηκαν στο εγχειρίδιο χρήσης του Μηχανισμού που παρουσιάστηκε πρόσφατα στην Ελλάδα.