Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Την ποιότητα μιας στρατηγικής ενίσχυσης της απασχόλησης καθορίζει σε μεγάλο βαθμό και ο χαρακτήρας των κοινωνικών παροχών για όλους όσοι μένουν εκτός αγοράς εργασίας. Η προοπτική μετατροπής του επιδόματος ανεργίας σε επίδομα εργασίας, όπως αυτή ανακύπτει μέσα από τις εξαγγελίες του υπουργείου Εργασίας για την εφαρμογή αντίστοιχων προγραμμάτων, δεν ενισχύει απλώς τη δυνατότητα επιχειρήσεων να αυξήσουν το προσωπικό τους για να εξυπηρετήσουν επιπλέον ανάγκες στο πλαίσιο της εμπορικής τους δραστηριότητας, αλλά κυρίως κινητοποιεί τον άνεργο, ο οποίος πριν απ’ όλα έχει ανάγκη να παραμείνει ενεργός, ώστε να αυξήσει τις πιθανότητες πλήρους επανένταξης.
Μάλιστα, η δυναμική αναζήτησης εργασίας σχετίζεται και με το κίνητρο. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ορισμένες προσεγγίσεις ως προς τις ενδεδειγμένες πολιτικές απασχόλησης, κυρίως σε χώρες εκτός του πυρήνα της Ευρώπης, συνειδητά απέχουν από τη λογική μιας γενναιόδωρης κοινωνικής πολιτικής, υπό το πρίσμα της άποψης ότι σε αντίθετη περίπτωση θα αφαιρούσαν από τον άνεργο το κίνητρο να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια εξεύρεσης εργασίας.
Αντιθέτως, το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος ενίοτε φημίζεται για την κατά πολλούς υπερβολική γενναιοδωρία του, η οποία άλλωστε αποτελεί πόλο έλξης για πολίτες άλλων χωρών, εντός και εκτός Ε.Ε., που σπεύδουν να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες τις οποίες προσφέρουν τα αντίστοιχα συστήματα κοινωνικών παροχών.
Η Ελλάδα ασφαλώς δεν εντάσσεται σε αυτήν την κατηγορία, καθώς η χώρα του 1,2 εκατ. ανέργων επιδοτεί μόλις μερικές δεκάδες χιλιάδες δικαιούχους. Στη Γερμανία, όμως, για παράδειγμα, όντας κανείς άνεργος, εφόσον είναι συνεπής με τις διαδικασίες και τις υποχρεώσεις του, μπορεί να ζει πιο αξιοπρεπώς από τον μέσο Έλληνα εργαζόμενο, καθώς το αντίστοιχο επίδομα αφορά την πλειονότητα των δικαιούχων, επί μακρόν, αντιστοιχώντας σχεδόν στον μέσο μισθό.
Το πόσο θεμιτές ή αθέμιτες είναι αντίστοιχες πρακτικές κοινωνικών παροχών, υπό την έννοια τόσο της προστιθέμενης αξίας των χρημάτων των φορολογουμένων όσο και της αποτελεσματικότητας της πολιτικής επανένταξης στην αγορά εργασίας, καθορίζεται και από τις δυνατότητες της εκάστοτε οικονομίας. Σε κάθε περίπτωση, μια αποτελεσματική κοινωνική πολιτική, στον βαθμό που αυτή υπάρχει σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, δεν θα πρέπει να πριμοδοτεί την ανεργία, αλλά να εξαντλεί τα περιθώρια απασχόλησης.
Η μετατροπή του επιδόματος ανεργίας σε επιδότηση θέσεων εργασίας είναι ένα σωστό μέτρο που αναβαθμίζει την ποιότητα της πολιτικής απασχόλησης. Εφόσον εφαρμοστεί, θα πρέπει να επεκταθεί, αποτελώντας οδηγό για αντίστοιχες παρεμβάσεις, οι οποίες θα πρέπει να συνοδευτούν από τη στοχευμένη κατάρτιση σε ευθεία σύνδεση με τις ευκαιρίες στην αγορά εργασίας.
