Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Παίζοντας σε ένα έργο που εξυμνεί την ελληνική ύπαιθρο, με τη φιλοδοξία να μυήσει τα παιδιά στη φυσιολατρία και το ομαδικό πνεύμα, μέσα από τη βαθιά ελληνικότητα της γραφής του Ζαχαρία Παπαντωνίου που απευθύνεται στα παιδιά όλων των εποχών, ο ηθοποιός Αλέξανδρος Μπουρδούμης μάς μιλά για την παράσταση τα «Ψηλά βουνά».
Ο Βασίλης Μαυρογεωργίου μετέφερε στο θέατρο το λογοτέχνημα του σπουδαίου μας συγγραφέα. Διατηρώντας τον λόγο και τις εικόνες του βιβλίου αυτούσια, έτσι ώστε, ακόμα και αν κάποιος δεν γνωρίζει τα «Ψηλά βουνά», να αισθάνεται ότι τα έχει διαβάσει, η παράσταση, βαίνοντας προς την ολοκλήρωση της μεγάλης καλοκαιρινής της περιοδείας, παρουσιάζεται στον Προαύλιο Χώρο Γυμνασίου - Λυκείου Ραφήνας, το Σάββατο 20 Αυγούστου.
Ο Αλέξανδρος Μπουρδούμης πρωταγωνιστεί σε αυτήν την οικογενειακή παράσταση, που έχει στόχο να νιώσουν οι μικροί και οι μεγάλοι θεατές μέρος της παρέας των παιδιών του βιβλίου και να μάθουν την αξία της φύσης και, κυρίως, την ευθύνη της προστασίας της, για το κοινό καλό, και μιλά για το βιβλίο, την παράσταση, την παιδεία και για την καταστροφή που προκαλεί ο άνθρωπος στη Γη.
Πώς εξελίσσεται η ιστορία του έργου;
Με το τέλος της σχολικής χρονιάς, μια παρέα φίλων, με τον Φάνη, τον κεντρικό μας ήρωα, παίρνουν άδεια από τους γονείς τους να πάνε να μείνουν μόνοι τους στα ψηλά βουνά της περιοχής που κατοικούν. Τα ψηλά βουνά που αγναντεύουν τόσα χρόνια και θέλουν να ανακαλύψουν. Αυτή η εμπειρία θα φέρει τα παιδιά σε επαφή με τη φύση και θα τα βοηθήσει να ανεξαρτητοποιηθούν, να αναλάβουν τη φροντίδα και την ευθύνη του εαυτού τους. Και εκεί, τα παιδιά μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες, τόσο συναισθηματικές, όσο και πρακτικές. Μια εμπειρία που θα τους αλλάξει τη ζωή και θα τους μείνει αξέχαστη.
Ποια στοιχεία καθιστούν το έργο επίκαιρο; Το βιβλίο του Ζαχαρία Παπαντωνίου, το πρώτο σχολικό ανάγνωσμα που γράφτηκε στη δημοτική γλώσσα, έχει την τρομερή ιδιότητα να κάνει τα παιδιά να ταυτίζονται με τους ήρωες και, παράλληλα, να περνάει οικολογικά και πανανθρώπινα μηνύματα: πως πρέπει να στηριζόμαστε στις δικές μας ανάγκες, να προστατεύουμε τη φύση, να την αγαπάμε (από αυτήν προερχόμαστε, εξάλλου). Είναι ένα βιβλίο, που έχουν αγαπήσει πολλές γενιές παιδιών. Το μήνυμά του είναι βαθιά συγκινητικό και συναρπαστικό, όχι μόνο για τους μικρούς θεατές, αλλά και για τους μεγάλους.
Για ποιους λόγους τα «Ψηλά βουνά» προκάλεσαν λυσσαλέες αντιδράσεις και κάηκαν δημοσίως από τις κυβερνήσεις μετά το 1920; Ποια είναι η θέση τους σήμερα; Το 1919, η επαναστατική κυβέρνηση του Βενιζέλου εξέφρασε στην πράξη τις νέες εκπαιδευτικές, αισθητικές και γλωσσικές αντιλήψεις της, με την καθιέρωση της δημοτικής στις τέσσερις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Το βιβλίο, που είχε και σχέδια του ίδιου του συγγραφέα, προορίστηκε για αναγνωστικό της τρίτης τάξης του δημοτικού σχολείου. Οι επόμενες, όμως, κυβερνήσεις θεώρησαν τη γραφή “ανήθικη” και ότι προωθούσε την αθεΐα και την αφιλοπατρία. Από τότε, ευτυχώς, έχουν αλλάξει πολλά. Σήμερα, το βιβλίο θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά της ελληνικής λογοτεχνίας. Σίγουρα, το έχουμε διαβάσει όλοι κάποια στιγμή.
Ποιος είναι ο στόχος της παράστασης και με ποια σκηνικά μέσα επιτυγχάνεται; Ο στόχος της παράστασης είναι να ταξιδέψουν και να περιηγηθούν τα παιδιά όχι μόνο στα ψηλά βουνά, αλλά και στα συναισθήματα και τις αρχές που προκαλούν και πρεσβεύουν τα “Ψηλά βουνά”: την αλληλεγγύη, την ομορφιά, τη φιλία. Ο τόπος εδώ δεν είναι μόνο τόπος φυσικός, αλλά και τόπος συναισθημάτων. Και ο Βασίλης Μαυρογεωργίου το έχει πετύχει απόλυτα αυτό, χρησιμοποιώντας τον λόγο του Παπαντωνίου, τους ηθοποιούς (δεν κάνουν τα παιδιά, αλλά είναι παιδιά!) και τα τεχνικά μέσα (μουσική, προβολές).
Πόσο βαθιά είναι η πληγή στο πλανητικό μας σπίτι και γιατί είναι τόσο δύσκολο να αφουγκραστούμε της εκκλήσεις της Γης για την αλλαγή τρόπου σκέψης και δράσης μας; Η πληγή είναι ανοιχτή. Δυστυχώς, ο άνθρωπος δεν μαθαίνει από τα λάθη του. Προσπαθεί να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τη φύση, στραγγίζοντάς τη. Στην ουσία, όμως, έτσι, κάνει κακό στον εαυτό του. Με αυτούς τους ρυθμούς, η φύση θα στερέψει. Και εδώ, μεγάλη σημασία έχουν η γνώση και η προσωπική ευθύνη. Εφόσον οι μεγάλοι και οι σημαντικοί δεν κάνουν αυτό που πρέπει για την προστασία του περιβάλλοντος, καλούμαστε εμείς, ο καθένας προσωπικά, να προστατεύσει και να φροντίσει τον οικολογικό του περίγυρο.
Αν αντιλαμβανόμασταν τη σύνδεση και την ενότητα των πάντων πάνω στη Γη και τα αντιμετωπίζαμε σαν μια μεγάλη και αλληλένδετη οικογένεια, σαν τον εαυτό μας τον ίδιο, πώς θα ήταν ο κόσμος μας; Ο κόσμος θα ήταν διαφορετικός, σχεδόν παράδεισος. Καλό είναι να δουλέψουμε για αυτό, να φτιάξουμε τον προσωπικό μας οικολογικό παράδεισο, δίνοντας το παράδειγμα στους υπόλοιπους.
Στο πιο μικρό μας σπίτι, την Ελλάδα, τι χρειάζεται να αντιληφθούμε όσο είναι ακόμα καιρός;
Αυτή η άκρη της Ευρώπης, που συνδέει τόσες ηπείρους, είναι μία σπουδαία χώρα με υπέροχη φύση: βουνά, θάλασσες, ποτάμια. Όλοι μας οφείλουμε να την προστατεύουμε σαν κόρη οφθαλμού. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, η παρέμβαση του ανθρώπου μόνο καταστροφές προκαλεί: πλημμύρες, εμπρησμούς κ.λπ. Χρέος όλων μας είναι να σεβόμαστε το φυσικό περιβάλλον και να το προστατεύουμε.
Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία: Μαυρογεωργίου Βασίλης, πρωτότυπη μουσική: Καραχάλιος Θωμάς, σκηνικά - κοστούμια: Ζαµάνης Κωνσταντίνος, χορογραφία: Μαργαρίτης Δηµήτρης, ψηφιακά video: Τσιµούρης Νίκος, κινούμενα σχέδια: Σιγάλας Βαγγέλης, βοηθοί σκηνοθέτη: Σιωπίδου Αναστασία - Μαραθάς Νίκος, βοηθός σκηνογράφου: Αγαθού Αναστασία, εκπαιδευτική σύμβουλος: Ιακώβου Ειρήνη (δασκάλα 30ού Δ. Σχ. Περιστερίου). Παίζουν: Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Μάνος Στεφανάκης, Δόβρης Θανάσης, Ποιµενίδης Γρηγόρης, Μάρκου Κλεοπάτρα, Μεντζέλος Σωτήρης, Φλατσούσης Παντελής, Χανιωτάκης Νικορέστης.
Πρόγραμμα περιοδείας
Αύγουστος
Τετάρτη 31: Μενίδι - Ανοιχτό Θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης»
Σεπτέμβριος
Πέμπτη 1: Ηλιούπολη - Θέατρο Άλσους «Δημήτρης Κιντής»
Πληροφορίες
Ανοιχτό Θέατρο Γυμνασίου - Λυκείου Ραφήνας: Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης 10 - Ραφήνα, τηλ.: 22943 21001. Τιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: καταστήματα: Public, Seven Spots, Ianos, Media Markt, ηλεκτρονικά: viva.gr και artinfo.gr.
