Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Το σημερινό δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο, ανεξαρτήτως αποτελέσματος θα πρέπει να οδηγήσει τους Ευρωπαίους ηγέτες σε μια περίοδο περισυλλογής και αποφάσεων, γιατί η Ε.Ε. με τη σημερινή της μορφή έχει φτάσει σε οριακό σημείο, ενώ η διαιώνιση της κατάστασης οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε συρρίκνωση.
Στις Βρυξέλλες, έδρα των θεσμικών οργάνων, αλλά και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όλοι αναμένουν με τεράστιο ενδιαφέρον και αγωνία το αποτέλεσμα της κάλπης.
Αγωνία γιατί δεν υπάρχει προηγούμενο στην κοινοτική ιστορία να αποχωρήσει κράτος-μέλος, έχει συμβεί με την έξοδο της Γροιλανδίας το 1985, αλλά επρόκειτο για μια οντότητα 60.000 κατοίκων, που είχε ενταχθεί ως προσάρτηση της Δανίας το 1973 και όχι ως κράτος.
Αναλυτές, καθηγητές, ερευνητικά ιδρύματα, οίκοι αξιολόγησης, επενδυτικές εταιρείες κάνουν καθημερινά προβλέψεις για τις επιπτώσεις του Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ε.Ε. και την παγκόσμια οικονομία. Πόσο αξιόπιστες μπορεί να είναι, όμως, από τη στιγμή που δεν υπάρχει «νομολογία», δηλαδή μετρήσιμο προηγούμενο;
Το βέβαιο είναι ότι σε οικονομικό επίπεδο οι αγορές θα αντιδράσουν άσχημα γιατί απεχθάνονται την αβεβαιότητα, ενώ οι επενδυτές θα βάλουν φρένο μέχρι να έχουν καλύτερη ορατότητα. Από πολιτικής άποψης η κατάσταση σε περίπτωση Brexit θα είναι ακόμη πιο δύσκολη, γιατί οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να αποφασίσουν και μάλιστα άμεσα και ομόφωνα πώς θα χειριστούν την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου.
Θα πρέπει να διαμορφωθεί το πλαίσιο της επόμενης μέρας, δηλαδή ο καθορισμός ενός χρονοδιαγράμματος και της μελλοντικής σχέσης της Ε.Ε. με τη χώρα αυτή. Και εδώ το δίλημμα που θα τεθεί είναι έξοδος χωρίς «εκπτώσεις» ή μια σχέση «αλά καρτ».
Οι Ευρωπαίοι θα εμφανιστούν διχασμένοι, με τις χώρες που το ευρωσκεπτικιστικό στοιχείο είναι ιδιαίτερα έντονο να τάσσονται υπέρ της «ειδικής σχέσης», προφανώς γιατί θα σκέπτονται να ακολουθήσουν κι αυτές, ενώ άλλες όπως η Γαλλία θα ζητήσουν σκληρή στάση, για να αποφευχθεί η αποσύνθεση.
Τα παραπάνω εντάσσονται στο λεγόμενο κακό σενάριο, δηλαδή το Brexit. Ωστόσο, οι κίνδυνοι ίσως αποδειχθούν μεγαλύτεροι αν επικρατήσει, που είναι και το πιθανότερο, το καλό σενάριο, δηλαδή η παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ε.Ε.
Τι θα κάνουν οι Βρυξέλλες και οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες την επόμενη μέρα, θα πουν οι Βρετανοί παραμένουν, συνεχίζουμε σαν να μη συμβαίνει τίποτα;
Εάν όντως επικρατήσει αυτή η άποψη, τότε τα πράγματα θα γίνουν ακόμη χειρότερα. Η Ε.Ε. δεν λειτουργεί εδώ και χρόνια, απλώς αυτό φάνηκε ξεκάθαρα στη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης.
Και δεν λειτουργεί γιατί δεν υπάρχει σχέδιο και όραμα, όπως την περίοδο Ντελόρ-Κολ-Μιτεράν, με αποτέλεσμα να απομακρύνεται συνεχώς από την καθημερινότητα των πολιτών.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες και οι αξιωματούχοι των θεσμικών οργάνων πρέπει να αποφασίσουν το συντομότερο τον δρόμο που θα διαλέξουν. Θα πρέπει να αποφασίσουν τι μπορούν να κάνουν όλοι μαζί και τι δεν μπορούν να κάνουν και κυρίως τον τρόπο επαναπροσέγγισης των πολιτών. Διαφορετικά η κατάρρευση θα είναι αναπόφευκτη…
