Από την έντυπη έκδοση
Tου Κώστα Μπακογιάννη
περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας
Διανύουμε επίσημα τον έκτο χρόνο της κρίσης, αλλά η απόσταση μεταξύ των επιχειρηματικών αναγκών και της ασκούμενης πολιτικής ολοένα και μεγαλώνει. Σήμερα, τέσσερις στις δέκα επιχειρήσεις εξετάζουν το ενδεχόμενο να μεταφέρουν την έδρα τους στο εξωτερικό, ποσοστό που μεταφράζεται σε περίπου 9.000 επιχειρήσεις, όπως δείχνει έρευνα της Endeavor Greece.
Σε αυτές δεν συμπεριλαμβάνονται όσες έχουν ήδη φύγει σε γειτονικές χώρες, όπως η Βουλγαρία και η Κύπρος, ή εκείνες που έχουν κλείσει. Ενδεικτικά, το ΓΕΜΗ κατέγραψε το χειρότερο ρεκόρ των τελευταίων δεκαετιών, με τις διαγραφές κάθε μορφής επιχειρήσεων να ξεπερνάνε τις εγγραφές, δηλαδή την ίδρυση νέων επιχειρήσεων, κατά σχεδόν 3.000.
Με άλλα λόγια, εκείνοι και εκείνες που θα μπορούσαν με τη δουλειά και την επινοητικότητά τους να βγάλουν την Ελλάδα από αυτή την κατάσταση, είτε αναγκάζονται να κλείσουν είτε να μεταφέρουν τη δραστηριότητά τους στο εξωτερικό. Και όλα αυτά σε μια χώρα με 22% φτώχεια και 24% ανεργία. Κι όμως. Συνεχίζουμε να συμπεριφερόμαστε λες και δεν έχουμε ανάγκη την επιχειρηματικότητα, λες και θα ανοίξουν ξανά οι ουρανοί και μαζί οι κρουνοί του φτηνού δανεισμού και θα μεταφερθούμε δια μαγείας πίσω στο 2004.
Το ερώτημα είναι τι κάνουμε τώρα; Χρειαζόμαστε κανόνες και κίνητρα.
Εμείς στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας ξεκινάμε με την παραδοχή πως το να δείχνουμε ο ένας τον άλλον με το δάχτυλο δεν συνιστά λύση. Η κατάσταση που βρισκόμαστε είναι πολύ σοβαρή για να αναλωνόμαστε στην προσφιλή ελληνική εύκολη συνήθεια του blame game. Είναι πολλά αυτά που μπορούμε να πούμε για αυτήν την κυβέρνηση, όπως και για τις προηγούμενες, αλλά δυστυχώς η κριτική από μόνη της δεν παράγει αποτέλεσμα.
Ξέρουμε ότι ένας οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να αλλάξει την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Δεν τρέφουμε αυταπάτες. Οι κανόνες μπορεί να είναι δουλειά του κράτους που νομοθετεί, εμείς όμως μπορούμε να παρέμβουμε στον τομέα των κινήτρων. Να ενθαρρύνουμε και να διευκολύνουμε τις δημιουργικές δυνάμεις αυτού του τόπου.
Ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα
Άλλωστε, πιστεύουμε στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Περιφέρειάς μας.
Η Στερεά Ελλάδα:
- έχει στρατηγική θέση αναφορικά με τις συγκοινωνιακές και μεταφορικές υποδομές της χώρας,
- συγκεντρώνει μεγάλη βιομηχανική δραστηριότητα και είναι πλούσια σε ορυκτούς πόρους (15% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας, 2,5% του ΑΕΠ, 15.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας),
- έχει αξιοσημείωτη αγροτική παραγωγή και ιχθυοκαλλιέργεια (εθνικός leader στην ιχθυοκαλλιέργεια με το 80% της παραγωγής να προορίζεται για εξαγωγές),
- αποτελεί έναν από τους ανερχόμενους τουριστικούς προορισμούς της χώρας με μεγάλη ποικιλία τουριστικών προϊόντων και περιλαμβάνει περιοχές με πολιτιστική κληρονομιά παγκόσμιας εμβέλειας,
- διαθέτει εκτεταμένο δίκτυο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (είναι ο εθνικός Leader στην παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας, πρώτη σε υποδομές αιολικής ενέργειας, δεύτερη σε υποδομές ηλιακής ενέργειας και τέταρτη σε υποδομές υδροηλεκτρικής ενέργειας).
Στόχος μας είναι να φτιάξουμε την πρώτη επιχειρηματική Περιφέρεια της χώρας. Ένα νέο υπόδειγμα άσκησης διοίκησης το οποίο χωρίς κόμπλεξ και φοβικότητα, με συστηματικό σχεδιασμό στηρίζει τις επενδύσεις. Μια ελληνική περιφέρεια που θέτει ως πήχη τη λειτουργία των δυναμικών περιφερειών της Ευρώπης και παράγει απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα.
Ξεκινήσαμε εκ των έσω, γιατί αν δεν νοικοκυρέψεις τα του οίκου σου δεν μπορείς να προσδοκάς πολλά. Δίνουμε τη μάχη κατά του τέρατος της γραφειοκρατίας το οποίο καθηλώνει εδώ και χρόνια την επιχειρηματικότητα και τις αναπτυξιακές προοπτικές μας, αξιοποιώντας τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.
Ήδη το 85% των στελεχών μας κάνει χρήση ηλεκτρονικής υπογραφής, ενώ πάνω από το 50% των εγγράφων μας διακινούνται ηλεκτρονικά. Στην ιστοσελίδα μας μπορεί κανείς να ενημερωθεί για όλες τις διαδικασίες αδειοδοτήσεων και ο στόχος μας είναι μέχρι το τέλος της θητείας μας να μπορεί ο αιτών να εξυπηρετείται από τον υπολογιστή του για όλα. Κερδίζουμε έτσι σε χρήμα, ταχύτητα, διαφάνεια και ανοίγουμε τον δρόμο για άμεση αξιολόγηση των υπηρεσιών μας.
Ταυτόχρονα, υλοποιούμε ένα καινοτόμο έργο, το Κέντρο Υποστήριξης Επιχειρηματικότητας, το οποίο φιλοδοξούμε να είναι ο επιχειρησιακός βραχίονας της Περιφέρειάς μας για την ουσιαστική στήριξη των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Θέλουμε να είμαστε δίπλα στον επιχειρηματικό κόσμο, στο πεδίο της καθημερινής προσπάθειας για ανάπτυξη, εκεί που αναδύονται όλα τα προβλήματα και οι στρεβλώσεις του κράτους. Επιδιώκουμε να στηρίξουμε την επιχειρηματικότητα, παρέχοντας με επαγγελματισμό και σχέδιο μια πλειάδα οριζόντιων και κάθετων υπηρεσιών υποβοήθησης, δικτύωσης, διασύνδεσης και κατάρτισης.
Επίσης, διερευνούμε την αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων, σύγχρονων ευρωπαϊκών εργαλείων για να διευκολύνουμε την πρόσβαση των πολύ μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε κεφάλαια, ώστε να μπορέσουν να λειτουργήσουν και να αναπτυχθούν σε ένα περιβάλλον πιστωτικής ανομβρίας. Ένα τέτοιο εργαλείο είναι οι μικροπιστώσεις, οι οποίες δημιουργούν δυνητικές ευκαιρίες χρηματοδότησης αναπτυξιακών έργων, μέσω της χρήσης κεφαλαίων ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Τα κεφάλαια αυτά φιλοδοξούμε να κινητοποιήσουν τη μόχλευση δημόσιων και ιδιωτικών πόρων, ώστε να συμβάλουμε στην υπέρβαση των υφιστάμενων συνθηκών της παρατεταμένης κρίσης της ελληνικής οικονομίας, την έλλειψη ρευστότητας και τα μεγάλα εμπόδια πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό, ιδιαίτερα για νέες και υπάρχουσες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και για ειδικές κοινωνικές ομάδες.
Παράλληλα, επικεντρώνουμε στην τόνωση της εξωστρέφειάς μας. Συνυπογράψαμε σύμφωνο συνεργασίας με το Enterprise Greece και ήδη προχωράμε σε κινήσεις προβολής των επενδυτικών ευκαιριών, αλλά και των προϊόντων και υπηρεσιών μας με εξαγωγικό προσανατολισμό. Για παράδειγμα, καλωσορίσαμε την πρώτη επίσκεψη 28 οικονομικών και εμπορικών ακολούθων, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Synergassia. Ακολουθούν μια σειρά από τομεακές εκθέσεις στο εξωτερικό όπου θα συμμετάσχουμε τα επόμενα χρόνια αλλά και road show τα οποία προετοιμάζουμε.
Και βέβαια στοχεύουμε στην καλλιέργεια της επιχειρηματικής νοοτροπίας. Θέλουμε να αλλάξουμε φυσιογνωμία και να πάψουμε να δαιμονοποιούμε την επιχειρηματικότητα. Και αυτό βέβαια αρχίζει με τις επόμενες γενεές. Έτσι, σε συνεργασία με τα επιμελητήρια της Στερεάς Ελλάδας ολοκληρώσαμε τον 3ο Περιφερειακό Μαθητικό Διαγωνισμό Στερεάς Ελλάδας για την Επιχειρηματικότητα και την Καινοτομία τον Μάιο, ενώ ετοιμάζουμε με τη νέα σχολική χρονιά επισκέψεις επιχειρηματιών στα λύκεια και τα γυμνάσια, καθώς και μια σειρά από δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.
Έμφαση στον Ασωπό
Τέλος, δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στο περίφημο ζήτημα του Ασωπού. Αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι η Βιομηχανική Ζώνη Οινοφύτων - Σχηματαρίου συγκροτεί την πλέον οχλούσα περιβαλλοντικά και άναρχη πολεοδομικά, Άτυπη Βιομηχανική Συγκέντρωση της ελληνικής επικράτειας. Ταυτόχρονα, όμως, αποτελεί και έναν από τους μεγαλύτερους μητροπολιτικούς πόλους ανάπτυξης της μεταποίησης και της επιχειρηματικότητας και κατ’ επέκταση της απασχόλησης. Η συνεισφορά των Οινοφύτων στο ΑΕΠ αλλά και στις εξαγωγές της χώρας είναι γνωστή σε όλους. Καρδιά του σχεδίου μας είναι η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου και οργανωμένου Επιχειρηματικού Πάρκου Εξυγίανσης Οινοφύτων, με βάση τις θεσμικές δυνατότητες της Περιφέρειας και τις διαδικασίες που προβλέπει ο Ν.3982/2011 για τα Επιχειρηματικά Πάρκα. Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας έχει αναλάβει τη θεσμική ηγεσία του εγχειρήματος και εξαντλεί κάθε δυνατότητα (επιχειρησιακή, διοικητική, θεσμική, οικονομική) με σκοπό η Βιομηχανική Περιοχή των Οινοφύτων να είναι μια πρότυπη βιομηχανική πόλη, χωρίς περιβαλλοντικές συνέπειες, πόλος μεγάλης τοπικής και εθνικής οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.
Εν κατακλείδι, η λέξη ανάπτυξη στη χώρα μας έχει κακοποιηθεί όσο λίγες. Φοβάμαι ότι αν δεν προσέξουμε, η έννοια επιχειρηματικότητα θα έχει την ίδια τύχη. Το κλειδί είναι κυριολεκτικά να αναποδογυρίσουμε τον παγιωμένο τρόπο σκέψης και το απαρχαιωμένο μοντέλο που έχει επικρατήσει στη χώρα μας. Να αρχίσουμε να δουλεύουμε από κάτω προς τα πάνω. Αφήνοντας πίσω μας ένα συγκεντρωτικό και αναχρονιστικό κρατικό πρότυπο.
Σε αυτή την προσπάθεια η αυτοδιοίκηση μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο. Ως η πλησιέστερη δημόσια δομή στον πολίτη, είναι κατ’ ανάγκη πιο πρακτική, πιο άμεση και πιο ευαίσθητη στα κελεύσματα της κοινωνίας, συνεπώς και της επιχειρηματικότητας. Θυμάμαι, για παράδειγμα, την επιτυχία που είχε η προσπάθειά μας στον Δήμο Καρπενησίου να μηδενίσουμε τα δημοτικά τέλη για τους νέους επιχειρηματίες, για τα πρώτα τρία χρόνια της δραστηριότητάς τους.
Μια αυτοδιοίκηση που δεν είναι δέσμια του κεντρικού κράτους, που εισπράττει μόνη της τα έσοδά της και ζει με όσα έχει, με ουσιαστική αυτονομία στον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό, με πραγματικές δυνατότητες αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, με ελευθερία ως προς τη διαχείριση των αδειοδοτήσεων και των ελέγχων, που κρίνεται για τις αποφάσεις και τις παραλείψεις της, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, μπορεί να ανοίξει νέους δρόμους. Αρκεί κάποια στιγμή το κράτος να εμπιστευτεί τον Έλληνα και την Ελληνίδα και να κάνει στην άκρη.
