Της Ανθής Αγγελοπούλου
Η έγκαιρη διάγνωση και έναρξη της θεραπείας όσο το δυνατόν νωρίτερα είναι καθοριστικοί παράγοντες για την επίτευξη βελτίωση της ποιότητας ζωής για τους πάσχοντες από νόσο του Πάρκινσον. Οι ειδικοί συζήτησαν για ένα ευρύ φάσμα νέων γνώσεων σχετικά με τα πρώτα στάδια της νόσου, στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Νευρολογίας στην Κοπεγχάγη.
Σύμφωνα με τον Καθηγητή Günther Deuschl του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου του Schleswig-Holstein στο Κίελο, και Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Νευρολογίας (EAN), οι νέες ιδέες για τα πρώτα στάδια της νόσου του Πάρκινσον είναι μεταξύ των βασικών θεμάτων για όλους τους επιστήμονες. Όπως είπε, η θεραπεία νευροπροστασίας μπορεί να είναι εξαιρετικά αποτελεσματική αν χορηγηθεί στον ασθενή όταν αυτός είναι σε πρώιμο στάδιο της νόσου. Το ευχάριστο είναι, όπως ανέφερε ο καθηγητής, ότι πλέον βρισκόμαστε σε πολύ καλύτερη θέση αναφορικά με την αποκρυπτογράφηση της νόσου, κατά συνέπεια θα είναι δυνατή η πιο άμεση και έγκαιρη διάγνωση των ασθενών με Πάρκινσον.
Ο καθηγητής Günther Deuschl υπογράμμισε την αυξανόμενη σημασία της έγκαιρης αναγνώρισης, ιδίως υπό το φως των σημερινών δημογραφικών τάσεων, καθώς όπως δείχνουν όλες οι έρευνες, η νόσος Πάρκινσον πλήττει περίπου το 2% των άνω των 65 ετών και είναι μία από τις πιο κοινές νευροεκφυλιστικές παθήσεις στην Ευρώπη, με περίπου 1,2 εκατομμύρια περιπτώσεις σε όλη την Ήπειρο. Ενώ εν όψει και της αύξησης του προσδόκιμου επιβίωσης, ο αριθμός των πασχόντων αναμένεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2030.
«Στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), περίπου 640.000 έτη υγιούς ζωής χάνονται με αυτή την ασθένεια. Σήμερα, η νόσος Πάρκινσον κατατάσσεται 5η στον κατάλογο των πιο ακριβών νευρολογικών παθήσεων, που αντιμετωπίζουν τα συστήματα υγείας στην Ευρώπη. Αυτό καθιστά ακόμα πιο σημαντική την ανάγκη για την ανάπτυξη καινοτόμων προσεγγίσεων που θα εμποδίζουν την εξέλιξη της νόσου όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα» τόνισε ο καθηγητής Deuschl .
Απαραίτητος ο έλεγχος αναπνευστικής και οσφρητική οδού
Μια μακρά σειρά μελετών οι οποίες παρουσιάστηκαν στο συνέδριο EAN επιβεβαιώνουν την ύπαρξη των δεικτών κινδύνου, που δεν συνδέονται κατ 'ανάγκην με τη νόσο του Πάρκινσον με την πρώτη ματιά, και ως εκ τούτου χάνεται πολύτιμος χρόνος διάγνωσης.
Ο καθηγητής Deuschl είπε ότι μία από αυτές τις μελέτες, η οποία αφορά την ανάλυση 40 ασθενών με Πάρκινσον και έγινε από Γάλλους ερευνητές, δείχνει ότι η αναπνευστική λειτουργία των ατόμων με τη νόσο είναι σημαντικά ασθενέστερη από εκείνη των υγιών ατόμων. Αυτό δείχνει, ότι στα πρώτα στάδια της νόσου η λειτουργία των μυών που εμπλέκονται στην αναπνοή είναι εξασθενημένη.
Μια ιταλική μελέτη που παρουσιάστηκε επίσης στο Συνέδριο EAN, έλεγξε την οσφρητική απόδοση των ασθενών του Πάρκινσον σε πρώιμο, αδιάγνωστο στάδιο της ασθένειας, σε σύγκριση με την αίσθηση της όσφρησης μιας ομάδας ελέγχου που αποτελείτο από υγιή άτομα της ίδιας ηλικίας. Η ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ισχυρότερη αίσθηση της όσφρησης που είχε η ομάδα των υγειών ατόμων, είναι το αποτέλεσμα μιας καλύτερης σύνδεσης του φλοιού με τον κερκοφόρο πυρήνα, ένα μέρος των βασικών γαγγλίων που εμπλέκεται στον έλεγχο της εκούσιας κίνησης.
Επίσης, μια ακόμα μελέτη που έγινε από ερευνητές στη Ρωσία, οι οποίοι μελέτησαν 104 ασθενείς, κατέδειξε την επικράτηση της οσφρητικής δυσλειτουργίας μεταξύ των πασχόντων με Πάρκινσον. Όπως ανέφεραν οι ερευνητές, 8 στους 10 συμμετέχοντες στη μελέτη είχαν υποσμία, ενώ σχεδόν 1 στους 5 ήταν δεν είχαν καθόλου οσμή και, μόνο δύο άτομα δεν είχαν καμία δυσλειτουργία.
Αυτές οι μελέτες σύμφωνα με τους ερευνητές αποδεικνύουν ότι οι επιστήμονες υγείας πρέπει να δίνουν βαρύτητα σε συμπτώματα που αφορούν την αναπνευστική λειτουργία και την όσφρηση, καθώς μπορεί να υποβόσκει η νόσος.
Βιοδείκτες και εντερικές βιοψίες ως εργαλεία για την έγκαιρη αναγνώριση
Οι ερευνητές αναφέρθηκαν επίσης και στους δείκτες κινδύνου καθώς όπως έχει διαφανεί σε όλες τις μελέτες, η πρωτεΐνη άλφα-συνουκλεΐνη, παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της νόσου. Η άλφα-συνουκλεΐνη είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τη συγκόλληση στον εγκέφαλο. Μια πιθανή ζημιά σε αυτό το μοτίβο μεταβιβάζεται από κύτταρο σε κύτταρο όπως είπαν, γι αυτό οι μελλοντικές θεραπείες θα πρέπει να στοχεύουν στην παύση ή τουλάχιστον στην καθυστέρηση αυτής της αλυσιδωτής αντίδρασης.
Ο καθηγητής Deuschl επεσήμανε, ότι υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι παθολογικές αλλαγές συμβαίνουν όχι μόνο στον εγκέφαλο, αλλά και σε άλλα νευρικά κύτταρα, για παράδειγμα στα έντερα, και ότι πιθανόν «μεταναστεύουν» από εκεί προς τον εγκέφαλο. Αυτά τα ευρήματα, όπως είπε, ανοίγουν τον δρόμο σε νέες προσεγγίσεις για την έγκαιρη διάγνωση και τη θεραπεία της νόσου του Πάρκινσον. Ενώ συμπλήρωσε, ότι μια λεπτομερή έρευνα που είναι σε εξέλιξη για να διαπιστωθεί αν μια βιοψία των νεύρων στα έντερα, τους σιελογόνους αδένες ή το δέρμα επιτρέπει την οριστική και έγκαιρη διάγνωση της κατάστασης , θα ανακοινωθεί σύντομα.
Πιο αξιόπιστη εκτίμηση της πιθανότητας ανάπτυξης Πάρκινσον
Ο ορισμός των κριτηρίων για τη διάγνωση του Πάρκινσον στην πρόδρομη φάση της κατάστασης - με άλλα λόγια, σε ένα πολύ πρώιμο στάδιο, όταν η συμβατικά κλινική διάγνωση με βάση τα συμπτώματα δεν είναι δυνατή - είναι ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός όσον αφορά την έγκαιρη αναγνώριση της ασθένειας.
Τα κριτήρια δημοσιεύθηκαν πρόσφατα από τον Σύνδεσμο «Movement Disorder Society» και έχουν σχεδιαστεί για να τυποποιηθεί η κλινική έρευνα και να παρέχει διαγνωστική υποστήριξη
Όπως ανέφερε ο καθηγητής, εξακολουθούν να μην υπάρχουν αξιόπιστα τεστ για την έγκαιρη διάγνωση της νόσου του Πάρκινσον, έτσι οι γιατροί πρέπει να βασίζονται μόνο στην εμπειρία τους. Ωστόσο, όπως είπε, «τώρα έχουμε αναπτύξει μια εντελώς νέα νευρολογική προσέγγιση που συνδέει τις κλινικές εξετάσεις και τους στατιστικούς υπολογισμούς των πιθανοτήτων. Το σημείο εκκίνησης είναι η πιθανότητα ότι ένα άτομο θα αναπτύξει τη νόσο, με βάση την ηλικία του. Ακολούθως συλλέγονται διαγνωστικές πληροφορίες και αξιολογούνται χρησιμοποιώντας μια αναλογία πιθανότητας. Οι πληροφορίες μπορούν να περιλαμβάνουν περιβαλλοντικούς κινδύνους, γενετικούς παράγοντες καθώς επίσης, τα ποσοστά πρόσληψης καφεΐνης και το κάπνισμα. Ενώ, θα συμπεριλαμβάνονται πλέον, πρόδρομα συμπτώματα όπως είναι η δυσκοιλιότητα ή οσφρητική δυσλειτουργία και τα αναπνευστικά προβλήματα. Το σύστημα αξιολόγησης του κινδύνου μπορεί να επεκταθεί αν αυτό απαιτείται, με νέες δοκιμές για να υποστηρίξει την έγκαιρη διάγνωση» τόνισε ο καθηγητής Deuschl.
