Το Παγκόσμιο Πολιτιστικό Ίδρυμα Ελληνισμού της Διασποράς του δήμου Φιλαδέλφειας - Χαλκηδόνας (ΠΠΙΕΔ), η Ένωση Βουρλιωτών Μικράς Ασίας και οι εκδόσεις Μπαλτά παρουσιάζουν το βιβλίου του Νίκου Ε. Μηλιώρη, «Ενθυμήματα από τα Βουρλά της Μικράς Ασίας», στην αίθουσα εκδηλώσεων του ΠΠΙΕΔ στη Νέα Φιλαδέλφεια, τη Δευτέρα 18 Απριλίου, στις 7.30 το απόγευμα.
Για το βιβλίο, θα μιλήσουν ο πρόεδρος της Ένωσης Σμυρναίων, κ. Γιώργος Αρχοντάκης, και ο φιλόλογος Θοδωρής Κοντάρας, ενώ οι γυναίκες του Χορευτικού Ομίλου Νέας Ερυθραίας θα τραγουδήσουν μικρασιατικά τραγούδια.
Η τοποθεσία Λιμάν τεπέ (Limantepe) στα Βουρλά.
Στο βιβλίο, περιλαμβάνεται ιστορικό και λαογραφικό υλικό μεγάλης αξίας, το οποίο συγκεντρώθηκε με μόχθο και αγάπη και πρωτοδημοσιεύτηκε στα «Μικρασιατικά Χρονικά», το περίφημο επιστημονικό περιοδικό της Ενώσεως Σμυρναίων, που εκδίδεται από το 1938.
Είναι ένα βιβλίο μνημειώδες, γεμάτο από την πιο γνήσια παράδοση των Βουρλών, γιατί διασώζει μεγάλο μέρος από τον λαογραφικό πλούτο τής - χαμένης σήμερα - τρανής μικρασιατικής πολιτείας. Η ξακουστή ερυθραιώτικη πρωτεύουσα υπήρξε χοάνη πολιτισμού, μια σπουδαία μήτρα ελληνισμού, με κατοίκους προερχόμενους από χίλια δυο μέρη του ελληνικού κόσμου, από την Ανατολή και την Ιωνία, από όλα τα νησιά, προπαντός από την Αξά (Νάξο) και τον Έγριπο (Εύβοια), από τον Μοριά, τη Ρούμελη, την Ήπειρο, την Κρήτη. Όλοι δίνουν και παίρνουν, ακόμη και οι αλλόθρησκοι καταχτητές και οι Φράγκοι έμποροι που λυμαίνονται τα μπερεκέτια της ιωνικής γης. Μα μέσα από αυτό το αέναο αλισβερίσι, προκύπτει μια νέα πνοή, βασισμένη στην πλούσια και δημιουργική φαντασία του βουρλιώτικου λαού.
Την έκταση και την αξία εκείνου του πλούτου δεν θα τη γνωρίζαμε αλλιώς ή, στην καλύτερη περίπτωση, θα μας ήταν ελάχιστα γνωστή, αν δεν υπήρχαν άνθρωποι σαν τον Νίκο Μηλιώρη να τον αποθησαυρίσουν στο χαρτί την ύστατη ώρα, σε καιρούς που ζούσαν ακόμη οι φορείς της βουρλιώτικης παράδοσης. Στόχος και όραμα του Νίκου Μηλιώρη ήταν πάντοτε τα Βουρλά, να μη χαθεί τίποτε από αυτά, ούτε ένα πετραδάκι από το θαυμαστό και πολυποίκιλο ψηφιδωτό της ζωής τους. Με ερευνητικό πάθος, με μέθοδο και γνώση παρουσιάζει και εδώ το υλικό του, όπως κάνει σε όλα του τα έργα, που αναφέρονται στα Βουρλά.
Στις μικρές αυτές μελέτες, παρουσιάζονται μοναδικές λεπτομέρειες, σχετικές με τη βουρλιώτικη ιστορία, τη λαογραφία, μα και τους Βουρλιώτες. Το ύφος απλό και ανεπιτήδευτο και η γλώσσα εύληπτη και καθαρή, συχνά με λογοτεχνικές αρετές, όπως ταιριάζει στα σπουδαία έργα. Δεν τα γράφει, όμως, ο Μηλιώρης αυτά, για να κολλήσουμε στο παρελθόν, αλλά γιατί θέλει να εμβαθύνουμε, να μελετήσουμε, να ερμηνεύσουμε και, τελικά, να μάθουμε την αλήθεια για την ιστορική πατρίδα του. Κι όταν μάθεις το παρελθόν σου, ξέρεις να κουμαντάρεις καλύτερα της ζωής σου τη βάρκα, ξέρεις ποιος είσαι, πού πατάς και τι γυρεύεις.
Τα «Ενθυμήματα» αποκαλύπτουν την ιστορία και τον λαϊκό πλούτο μιας σημαίνουσας πόλης του Μικρασιατικού ελληνισμού και αποτελούν αξιόλογη συμβολή στη μελέτη της μικρασιατικής ιστορίας και λαογραφίας. Είναι ένα έργο χρήσιμο όχι μόνο σε ιστορικούς, γλωσσολόγους ή λαογράφους, αλλά και σε κάθε Βουρλιώτη ή άλλον ενδιαφερόμενο, γιατί συμπληρώνει τον ανεξάντλητο θησαυρό της ερυθραιώτικης λαογραφίας, όπου κάθε χωριό και πόλη, καθένας από τους 60 αμιγώς ελληνικούς ή μικτούς οικισμούς της Ερυθραίας, έχει τη δική του παράδοση και τη δική του «μυθολογία», με τις ομοιότητες και τις διαφορές που χαρίζουν την ποικιλομορφία της ελληνικής λαϊκής παράδοσης και ιστορίας. Χωρίς αυτά, είμαστε χαμένοι, ανερμάτιστοι, ξεριζωμένοι, χωρίς μνήμη και ταυτότητα.
Ο καφενές του Μπατή στην Σκάλα των Βουρλών, 1920.
Πληροφορίες
Παγκόσμιο Πολιτιστικό Ίδρυμα Ελληνισμού της Διασποράς του Δήμου Φιλαδέλφειας - Χαλκηδόνας: Δεκελείας 152 και Ατταλείας - Νέα Φιλαδέλφεια, τηλ.: 213 2049155 - 6.
naftemporiki.gr
