Με τον μακροσκελή τίτλο της να λέει και να σημαίνει πολλά, η επιτυχημένη παράσταση «Ο Ελευθέριος Βενιζέλος στη Βουλή των Ελλήνων, την άνοιξη του 1932 - Οι υπαίτιοι των σημερινών οικονομικών μας δυσχερειών, οι υπαίτιοι της Μικρασιατικής Καταστροφής, ο εθνικός διχασμός ή επειδή η ιστορία θα έπρεπε να διδάσκει…» ταξιδεύει στη Θεσσαλονίκη, για πέντε μόνο παραστάσεις.

Πρόκειται για τη συμπαραγωγή της εταιρείας θεάτρου Μνήμη και του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», η οποία ανέβηκε την περασμένη άνοιξη, με μεγάλη επιτυχία, στο θέατρο Κυδωνία των Χανίων και στο θέατρο της οδού Κυκλάδων, στη Αθήνα, και τώρα παρουσιάζεται στη Θεσσαλονίκη, στο θέατρο Αυλαία, από την Τετάρτη 6 έως και την Κυριακή 10 Απριλίου, στις 9 το βράδυ.

Σε προσαρμογή κειμένων, σκηνοθεσία και ερμηνεία του Μιχάλη Βιρβιδάκη, το έργο αποτελεί μια παράσταση - ντοκουμέντο, η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στα Χανιά, στις 27 Μαρτίου 2015, με αφορμή τη συμπλήρωση 150 χρόνων από τη γέννηση του Ελευθέριου Βενιζέλου. Με εκφραστικό εργαλείο τον ίδιο τον λόγο του μεγάλου πολιτικού, αλλά και το φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό που παραχώρησε το Ίδρυμα Βενιζέλου στα Χανιά, η παράσταση επιχειρεί την αναψηλάφηση των γεγονότων εκείνης της  εποχής, αφήνοντας τον θεατή να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. 

Ένα πανόραμα της ελληνικής πολιτικής

«Η σκηνή είναι στη Βουλή των Ελλήνων. Άνοιξη του 1932. Ο τόπος βρίσκεται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση. Από το 1929, η μεγάλη κρίση στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει αρχίσει να κλονίζει το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Η κρίση εξαπλώνεται. Περνάει στην Ευρώπη. Το φθινόπωρο του 1931, η αγγλική λίρα εγκαταλείπει τη χρυσή βάση. Για μια χώρα σαν την Ελλάδα, που, ύστερα από μια δεκαετία πολέμων, έχει ακόμη καυτά τα προβλήματα της προσφυγιάς, η κατάσταση γίνεται ασφυκτική. Και η οικονομική κρίση έρχεται προς συζήτηση στη Βουλή, σε επίπεδο αρχηγών. Εκεί, ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος παίρνει τον λόγο. Σε τρεις αλλεπάλληλες συνεδριάσεις, στις 30, 31 Μαρτίου και 1 Απριλίου 1932.

Οι τρεις αυτές αγορεύσεις παρουσιάζουν, εκεί που δεν το περιμένει κανείς, μια ανασκόπηση, ένα πανόραμα της ελληνικής πολιτικής στα κρίσιμα και επώδυνα χρόνια του διχασμού και της Μικρασιατικής Καταστροφής. Είναι σαν να βλέπεις μια φωτογραφία της στιγμής, ένα ενσταντανέ της εποχής εκείνης, με τον Βενιζέλο στο βήμα, τον αρχηγό του Λαϊκού Κόμματος, Παναγή Τσαλδάρη, στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. 

Και η συζήτηση φαίνεται να εστιάζεται, αρχικά, στην ανάγκη να ληφθούν έκτακτα οικονομικά μέτρα, για να αποφευχθεί η χρεοκοπία, και στην πρόταση του Βενιζέλου για σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης. Πρόταση που έχει απορρίψει η αντιπολίτευση. Να όμως, που, όσο προχωρεί η αγόρευση του Βενιζέλου, αυτή η φωτογραφία της στιγμής ζωντανεύει και ξετυλίγεται σαν μια κινηματογραφική ταινία, παίρνει ένα βάθος χρόνου, για να πάει πίσω στη Δίκη των Εξ, πιο πίσω στη Μικρασιατική Εκστρατεία και, πιο πίσω, στη μεταπολίτευση του ’20, τις διαπραγματεύσεις της ειρήνης στο Παρίσι, το 1919, για να καταλήξει είκοσι σχεδόν χρόνια νωρίτερα, τότε που άρχισε η σύγκρουση του Βενιζέλου με τον βασιλιά… 

Ο Νίτσε, στο κείμενό του “Η χρησιμότητα της Ιστορίας για τη Ζωή”, παρατηρεί πως ο στόχος της ιστοριογραφίας πρέπει να είναι να διδάσκει για τη ζωή, για τη σύγχρονη και τη μελλοντική πραγματικότητα. Όπως έλεγε και ο Σενέκας: “vitae discimus” (μαθαίνουμε για τη ζωή). Το θέμα είναι, βέβαια, πως, παρατηρώντας κανείς τις απίστευτες ομοιότητες και αναλογίες της σημερινής οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα με την εποχή του Βενιζέλου, διερωτάται μέσα του αν, πράγματι, οι ρήσεις του Νίτσε και του Σενέκα έχουν καθολική ισχύ ή, μήπως, είναι θλιβερό προνόμιο του Έλληνα να μη διδάσκεται ποτέ από τα λάθη του…» (από τον πρόλογο του Βύρωνα Θεοδωρόπουλου, στο βιβλίο του,  «Ελευθέριος Βενιζέλος, τρεις αγορεύσεις», εκδόσεις Ευρασία, 2000).

Ταυτότητα παράστασης

Σκηνοθεσία - προσαρμογή κειμένων - ερμηνεία: Μιχάλης Βιρβιδάκης, βοηθοί σκηνοθέτη: Ρίτα Μαρτσάκη - Αιμίλιος Καλογερής, βίντεο παράστασης: Σταύρος Ψυλλάκης, σκηνικά -  κοστούμια: Ξανθή Κόντου, συνθέσεις ήχων: Δημήτρης Ιατρόπουλος, φωτισμοί: Μαρία Μπαλαντίνου - Γιώργος Πέντες.

Πληροφορίες

Θέατρο Αυλαία: Πλατεία ΧΑΝΘ (Πλευρά Τσιμισκή) - Θεσσαλονίκη, τηλ. κρατήσεων: 2310 237700 (ώρες ταμείου: Δευτέρα - Κυριακή: 10:30 - 13:30 και 17:30 - 21:00). Διάρκεια παράστασης: 85 λεπτά. Τιμές εισιτηρίων: γενική είσοδος: 12 ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: ταμεία θεάτρου και του Black Box, καταστήματα: Public, Ιανός, Seven Spots, Reload, Media Markt, τηλεφωνικά: 11876, ηλεκτρονικά: viva.gr.

naftemporiki.gr