Στις 11 Αυγούστου συμπληρώνονται 49 χρόνια από τον πρόωρο θάνατο -αντάξιο μιας τραγικής ζωής- του Αμερικανού Τζάκσον Πόλοκ, από τους μεγαλύτερους ζωγράφους του αφηρημένου εξπρεσιονισμού.

Ακόμη και σήμερα, ο Πόλοκ εξακολουθεί ν' αποτελεί εν πολλοίς ένα είδος αρχέτυπου του μοντέρνου καλλιτέχνη. Περισσότερο ίσως απ' οποιονδήποτε άλλο ζωγράφο, ο Πόλοκ σφράγισε με το έργο του τις εξελίξεις στην τέχνη της περιόδου μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Με τον Πόλοκ η υποκειμενικότητα του καλλιτέχνη έφτασε στα έσχατα όριά της. «Οι ζωγράφοι δεν χρειάζεται να βγαίνουν έξω, λειτουργούν εσωτερικά» έλεγε. Ο ίδιος ο Πόλοκ φαίνεται ότι είχε αντιληφθεί ότι εξωθούσε στα άκρα τη νέα αυτή αντίληψη για τα όρια της ζωγραφικής. Μια μέρα, θέλοντας να ακούσει τη γνώμη της γυναίκας του Λι Κράσνερ για τον πίνακά του, δεν της ζήτησε να του πει αν τον έβρισκε «καλό» ή «κακό», αλλά αρκέστηκε να τη ρωτήσει:«Είναι ή όχι ζωγραφική;».

Ποιο ήταν το καινοφανές; Χρώματα χυμένα σε αλλεπάλληλες διαδικασίες, το γνωστό dripping (στάξιμο), που εκφράζει την αμεσότητα, τον αυτοσχεδιασμό, την έλλειψη ενδιάμεσων στη διαδικασία του εικαστικού έργου.

Κάποιοι τον κατηγορούν ότι ενσαρκώνει την παρακμή της τέχνης και της ζωής. Δεν του συγχωρούν την άσωτη, τρικυμιώδη, ανήσυχη ζωή του, στην οποία πάντως και στο βραχύβιον αυτής οφείλει μέρος της φήμης του.

Δύσκολος άνθρωπος, φιλόδοξος, βίαιος πότης, καταθλιπτικός, με μια περιορισμένη δημιουργική περίοδο (κράτησε γύρω στα δέκα χρόνια), απολαμβάνοντας την ευτυχία μόνο για δύο χρόνια όταν, στη διάρκεια του γάμου τους, η Λι τον έπεισε να σταματήσει το ποτό και ν' ασχοληθεί αποκλειστικά με τη ζωγραφική του.

«Οταν χάνω την επαφή με τον πίνακα το αποτέλεσμα είναι χάλια. Αλλιώς υπάρχει πλήρης αρμονία, ένα εύκολο πάρε δώσε, και το αποτέλεσμα είναι ένας καλός πίνακας», υποστήριζε ο ασυμβίβαστος (Από τον τίτλο της ταινίας του Εντ Χάρις, με τον ίδιο στο ρόλο του ζωγράφου) Πόλοκ, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 44 ετών. Ο Πόλοκ αντιμετώπιζε τη ζωή όπως και τον καμβά άλλοτε σαν ερωμένη και άλλοτε σαν εχθρό, που έπρεπε να εξοντώσει. Και τα κατάφερε.

Πηγή: «Τζάκσον Πόλοκ: ένα αμερικανικό έπος» των Naifeh και Smith

K.T.