Από την έντυπη έκδοση
Του Δημήτρη Η. Χατζηδημητρίου
[email protected]
Περισσότερο και από τα προβλήματα με το κοινό νόμισμα και τη στρεβλή αρχιτεκτονική του, η Ευρώπη κινδυνεύει πραγματικά από την αδυναμία της να διαχειριστεί αποτελεσματικά την προσφυγική κρίση.
Και καθώς στη δημόσια συζήτηση αναμιγνύονται ζητήματα ταυτότητας και αυτοπροσδιορισμού, αναβιώνουν ανεπαίσθητα παλαιά φαντάσματα από τα βάθη της ευρωπαϊκής Ιστορίας, με τρόπο και ένταση τέτοια, που μπορεί να παρασύρει στην καταστροφή το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και ό,τι θεωρήθηκε ως κοινή κατάκτηση μετά τον Β’ Π.Π.
Οι περίφημες ευρωπαϊκές αξίες της ανοχής, της αλληλεγγύης, της κατανόησης και ό,τι ακριβώς αποτέλεσε πηγή διαρκούς υπερηφάνειας για τους Ευρωπαίους δοκιμάζονται στα όρια της αναίρεσής τους, καθώς έρχονται σε βίαιη επαφή με το «άλλο», το «διαφορετικό», το «εξωτικό».
Δηλαδή, με τις στρατιές των δυστυχισμένων που τα κύματα της Μεσογείου και του Αιγαίου φέρνουν στην αυλή της.
Με την εξαίρεση, απρόσμενη ίσως για τους ιδεοληπτικούς Ελληνες, της Αγκελα Μέρκελ, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί, απρόθυμοι να ηγηθούν ενός μετώπου της λογικής, κολακεύουν τους βαθύτερους φόβους που εκφράζουν οι πολίτες, ενώ την ίδια ώρα η πολιτική γίνεται υπόθεση μισαλλοδοξίας, αναδεικνύοντας στο προσκήνιο φαιά, απεχθή και σκοτεινά υποκείμενα.
Η Ευρώπη της δομικής υποκρισίας, την οποία εξωραΐζει θεσμικά η γραφειοκρατία των Βρυξελλών, έρχεται τώρα αντιμέτωπη με ένα από τα βασικότερα προπαγανδιστικά όπλα της την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου.
Τα ανθρώπινα δικαιώματα!
Αλλά, όπως μας καλούσε -προφητικά- να αναγνωρίσουμε πριν από 18 χρόνια ο πρόωρα χαμένος μέγας διανοητής Παναγιώτης Κονδύλης, «ανθρώπινα δικαιώματα δεν υπάρχουν δίχως απεριόριστη ελευθερία κίνησης και εγκατάστασης».
Είναι ένα μάθημα που αφορά όλους, δεξιούς κι αριστερούς.
Ο οικουμενισμός των «ανθρώπινων δικαιωμάτων», ως πολιτικό - προπαγανδιστικό επιχείρημα, αλλά και ως υποκατάστατο της ματαιωμένης κομμουνιστικής ουτοπίας, έφθασε στα όριά του.
Η πολιτική εκμετάλλευσή τους και η συνέχιση της επίκλησής τους συντρίβεται στους φράχτες που υψώνονται στην Ευρώπη και ξεβράζεται στις ακτές της Μεσογείου.
Οσο η Ευρώπη αμφιταλαντεύεται και διχάζεται, το συνεχώς αυξανόμενο κύμα απελπισμένων ανθρώπων με προορισμό την «πλούσια Δύση» αλλάζει δραματικά τις συνθήκες υπό τις οποίες τα «ανθρώπινα δικαιώματα» γίνονται αντιληπτά, αναιρεί την απαίτηση παγκοσμιότητας και προϊδεάζει για τις σκληρές συγκρούσεις του 21ου αιώνα.
Αντιμέτωπη με αυτή την πρόκληση η Ευρώπη, σπάζοντας το κέλυφος της υποκρισίας, είτε θα διακηρύξει το τέλος του ηθικού οικουμενισμού -με ό,τι αυτό συνεπάγεται- είτε θα αποκτήσει μια συνεκτική και τελεσφόρα πολιτική για την υποδοχή και ενσωμάτωση των προσφύγων.
Σε κάθε περίπτωση, η Ευρώπη αυτό που δεν μπορεί να συνεχίσει να κάνει είναι να ορθώνει νέα τείχη κατακερματίζοντας την ήπειρο και να εφευρίσκει βολικούς αποδιοπομπαίους τράγους να φορτωθούν την πολιτική αδυναμία της να διαχειριστεί το πρόβλημα.
