Σε ηλικία 89 ετών έφυγε από τη ζωή η σπουδαία ηθοποιός Άννα Συνοδινού, έχοντας διαγράψει μία σημαντική πορεία στο θέατρο, που ξεπέρασε τα σύνορα της χώρας.  

Η Άννα Συνοδινού ταλαιπωρήθηκε καιρό με προβλήματα υγείας της, ενώ το τελευταίο διάστημα νοσηλευόταν σε ιδιωτικό θεραπευτήριο στην Κυψέλη. 

Γεννήθηκε στο Λουτράκι Κορινθίας στις  21 Νοεμβρίου 1927. Ήταν το όγδοο παιδί της οικογένειά της, η οποία καταγόταν από την Αμοργό. Τελείωσε το Γυμνάσιο στην Αθήνα και στη συνέχεια φοίτησε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου (1947-1949). Στη σκηνή  πρωτοεμφανίστηκε το 1948, στο έργο του Εντμόν Ροστάν «Σιρανό ντε Μπερζεράκ», που σκηνοθέτησε για το Εθνικό Θέατρο ο Δημήτρης Ροντήρης. Κατόπιν συνεργάστηκε με τον Ντίνο Ηλιόπουλο, τον Μίμη Φωτόπουλο και τον Νίκο Χατζίσκο στο ελεύθερο θέατρο.

Έπειτα από μερικές σποραδικές εμφανίσεις με το Εθνικό Θέατρο, υπήρξε μόνιμο στέλεχός του - από το 1956 έως το 1964 - και διέπρεψε για τις ερμηνείες της πλάι στην Κατίνα Παξινού, τον Αλέξη Μινωτή και τον Θάνο Κωτσόπουλο σε πρωταγωνιστικούς ρόλους της αρχαίας τραγωδίας, αλλά και του νεότερου κλασικού ρεπερτορίου. Το 1955 και το 1957 τιμήθηκε με το έπαθλο της Μαρίκας Κοτοπούλη. Ενδιάμεσα παντρεύτηκε τον πρωταθλητή του τριπλούν και έμπορο Γιώργο Μαρινάκη (1921-2009). 

Το 1965, ίδρυσε τον θίασο «Ελληνική Σκηνή» και αναζητώντας θεατρική στέγη εκμίσθωσε το παλαιό λατομείο του Λυκαβηττού και δημιούργησε το πασίγνωστο Θέατρο σε σχέδια του αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου.

Με την επιβολή της δικτατορίας το 1967, διέκοψε τη θεατρική της δραστηριότητα. Η Χούντα ανακάλεσε την άδεια χρήσης του Θεάτρου του Λυκαβηττού και της αφαίρεσε το διαβατήριό της, ματαιώνοντας έτσι περιοδεία της στο εξωτερικό. Το διάστημα αυτό εργάστηκε ως δακτυλογράφος στην εμπορική εταιρεία του συζύγου της.

Το 1972 επανήλθε στο θέατρο. Εμφανίστηκε στο ρόλο της Ηλέκτρας στο Ηρώδειο και λίγο αργότερα ανασυγκρότησε την «Ελληνική Σκηνή», στην οποία συνεργάστηκε με τον Θάνο Κωτσόπουλο. Από το 1973 έως το 1975 πραγματοποίησε εμφανίσεις με το Εθνικό Θέατρο και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος.

Μετά την πτώση της δικτατορίας αφοσιώθηκε στην πολιτική. Εξελέγη βουλευτής Αθηνών με το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας (1974, 1977, 1981, 1985, 1989) και διετέλεσε υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή (1977-1980). Κατά τη διάρκεια της πολιτικής της σταδιοδρομίας εισηγήθηκε νομοθετικές προτάσεις για την προστασία των γερόντων, της μητρότητας, των παιδιών και των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Στον καλλιτεχνικό τομέα εισήγαγε τα μαθήματα καλλιτεχνικής παιδείας στη Μέση Εκπαίδευση, πρότεινε την ένταξη των ηθοποιών στο ΙΚΑ και την ίδρυση της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης. Το 1986 εξελέγη δημοτικός σύμβουλος Αθηναίων με τον συνδυασμό του Μιλτιάδη Έβερτ.

Τον Μάρτιο του 1990 παραιτήθηκε του βουλευτικού της αξιώματος, κατά τη διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Σε μία από τις ψηφοφορίες, η βουλευτής των Οικολόγων Εναλλακτικών Μαρίνα Δίζη, όταν κλήθηκε να ψηφίσει, άνοιξε ένα πανό, το οποίο έγραφε «Φτάνει το θέατρο για το +1, τον Πρόεδρο και το νέφος». Η ενέργεια αυτή εξόργισε την Άννα Συνοδινού, που σε ένδειξη διαμαρτυρίας υπέβαλε την παραίτησή της, τόσο από το βουλευτικό της αξίωμα, όσο και από το κόμμα της. Έκτοτε, δεν ασχολήθηκε ξανά με την πολιτική.

Τον ίδιο χρόνο επανήλθε στη θεατρική δραστηριότητα, ερμηνεύοντας, εκτός από αρχαίο δραματολόγιο, ρόλους του νεότερου ελληνικού θεάτρου με το Εθνικό Θέατρο («Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας» του Γρηγόρη Ξενόπουλου, «Ο αγαπητικός της Βοσκοπούλας» του Δημήτρη Κορομηλά).

Εκτός από το θέατρο, εμφανίσθηκε σε ξένες και ελληνικές κινηματογραφικές ταινίες, τηλεοπτικές σειρές, καθώς και σε θεατρικές παραγωγές για την τηλεόραση και το ραδιόφωνο.

Αξιοσημείωτο είναι και το εκπαιδευτικό της έργο. Δίδαξε στις θεατρικές σχολές του Εθνικού Θεάτρου, του Πέλου Κατσέλη, της Καλλιτεχνικής Εταιρείας Αθηνών και του Ωδείου Αθηνών. Τιμήθηκε με τα παράσημα Ευποιίας και τον Ταξιάρχη του Φοίνικος της Ελληνικής Πολιτείας, καθώς και με το μετάλλιο της πόλεως των Αθηνών. Τιμές τής έχουν αποδοθεί και από ξένα κράτη για την καλλιτεχνική της προσφορά (Δανία, Γαλλία, Λίβανος, Ιταλία).

Η κηδεία της σπουδαίας ηθοποιού θα γίνει τη Δευτέρα 11 Ιανουαρίου, στις 12 το μεσημέρι, από το Νεκροταφείο Βύρωνα.

Φωτογραφία από την ταινία «Θανασάκης ο πολιτευόμενος».

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, επικοινώνησε τηλεφωνικά με τους οικείους της Άννας Συνοδινού και τους εξέφρασε τα βαθειά του συλλυπητήρια για την απώλειά της.

Τη θλίψη του για την απώλεια της Άννας Συνοδινού εξέφρασε και ο πρόεδρος της ΝΔ, Γιάννης Πλακιωτάκης.

«Εκφράζω τη βαθύτατη θλίψη μου για την απώλεια της Άννας Συνοδινού. Της Ελληνίδας που τίμησε τον Πολιτισμό, αγωνίστηκε για τη Δημοκρατία, υπηρέτησε την Παράταξή μας και πρόσφερε πολλά στην Ελληνική κοινωνία. Μία Ελληνίδα που δίδαξε με το ήθος και το έργο της. Που τιμήθηκε από την Πολιτεία και τίμησε την Πατρίδα μας, με την εξαίρετη προσφορά της. Οι Έλληνες την ευγνωμονούμε για όσα πρόσφερε και θα τιμούμε για πάντα τη μνήμη της», ανέφερε ο πρόεδρος της ΝΔ.

Άννα Συνοδινού (Κοντέσσα Βαλέραινα), Κίτυ Αρσένη (Όρσολα), Εθνικό Θέατρο 1992.

Τη βαθιά του θλίψη για την απώλεια της Άννας Συνοδινού εξέφρασε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης. «Η μεγάλη Ελληνίδα τραγωδός υπηρέτησε με ξεχωριστό πάθος, συνέπεια και ήθος την τέχνη και τον πολιτισμό», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης σημειώνοντας ότι το ελληνικό θέατρο σήμερα θρηνεί μια χαρισματική προσωπικότητα και σπουδαία γυναίκα, την οποία ο ίδιος είχε τη χαρά να τη γνωρίσει μικρός και να αισθανθεί το μεγαλείο της. «Το ελληνικό Κοινοβούλιο και η Νέα Δημοκρατία σήμερα θυμούνται επίσης την μεγάλη προσφορά της Άννας Συνοδινού στην πολιτική ζωή της πατρίδας μας. Εξελέγη βουλευτής με τη Νέα Δημοκρατία το 1974, διετέλεσε υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών, αλλά πρωτίστως άφησε πίσω της μια τεράστια πολιτική και κοινωνική παρακαταθήκη. Τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους της», επισήμανε ο υποψήφιος πρόεδρος της ΝΔ.

Τα βαθιά της συλλυπητήρια εξέφρασε και η Λαϊκή Ενότητα: «Η Άννα Συνοδινού σημάδεψε με την παρουσία της τόσο το θεατρικό σανίδι όσο και το πολιτικό πεδίο στην μεταπολεμική και μεταπολιτευτική Ελλάδα. Ο θάνατός της συνιστά μια μεγάλη απώλεια σε όλα τα πεδία που δραστηριοποιήθηκε με πάθος και συνέπεια».

Άννα Συνοδινού (Κοντέσσα Βαλέραινα), Μαριάνθη Τεχριτζόγλου (Κοντέσσα Τασία), 1992.

Ανακοίνωση του τομέα Πολιτισμού της ΔΗΜΑΡ

«Το ελληνικό θέατρο είναι από σήμερα φτωχότερο. Μια από τις σημαντικότερες γυναικείες παρουσίες, η ηθοποιός Άννα Συνοδινού δε βρίσκεται πια μαζί μας. Οι ερμηνείες της στις τραγωδίες άφησαν εποχή. Ηθοποιός με χαρισματική προσωπικότητα, υπηρέτησε με συνέπεια και ήθος το θέατρο, διανύοντας μια καλλιτεχνική πορεία με επιτυχίες και τιμητικές διακρίσεις. Η επιβλητική της παρουσία ξεχώρισε τόσο στην τηλεόραση όσο και τον κινηματογράφο. Μέσα από τη δραστηριότητά της στην πολιτική προσέφερε στην κοινωνία και τον πολιτισμό. Το ελληνικό θέατρο θρηνεί την  απώλεια ενός ξεχωριστού πνευματικού ανθρώπου που έγραψε τη δική του ιστορία. Καλό της ταξίδι…».     

Δήλωση του υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, Αριστείδη Μπαλτά

«Η Άννα Συνοδινού υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες Ελληνίδες ηθοποιούς. Συνέδεσε το όνομά της προπάντων με το αρχαίο δράμα. Διέπρεψε όμως με την επιβλητική της τεχνική και σε ρόλους του νεότερου και σύγχρονου ρεπερτορίου, ενώ θα μπορούμε πάντα να τη θαυμάζουμε σε κινηματογραφικές ταινίες όπως “Ο άνθρωπος του τραίνου”. Στην πολιτική της δράση, η Άννα Συνοδινού κόσμησε τη Βουλή των Ελλήνων και την πολιτική ζωή του τόπου με την ουσιαστική παρουσία της και το δημοκρατικό της ήθος. Για την απώλειά της εκφράζω στους οικείους της τα πιο θερμά μου συλλυπητήρια».

Άννα Συνοδινού, Ντίνος Ηλιόπουλος στην ταινία «Θανασάκης ο πολιτευόμενος» (1954).

Η κηδεία της Άννας Συνοδινού θα γίνει δημοσία δαπάνη.

Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας εξέφρασε τη βαθειά του θλίψη για το θάνατο της μεγάλης ηθοποιού.
«Η Άννα Συνοδινού τίμησε το ελληνικό θέατρο με κορυφαίες ερμηνείες και συνέπεια ποιώντας ήθος τόσο στην τέχνη της όσο και στην πολιτική. Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους της και στους ανθρώπους του ελληνικού θεάτρου» αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση.

Ανακοίνωση του τομέα Πολιτισμού του ΠΑΣΟΚ

«Η απώλεια της Άννας Συνοδινού είναι τεράστια και δυσαναπλήρωτη. Όχι μόνο για τον χώρο του θεάτρου, όπου υπήρξε μία από τις κορυφαίες τραγωδούς του εικοστού αιώνα, αλλά και για αυτόν της πολιτικής την οποία υπηρέτησε για δεκαετίες με ήθος που σπανίζει στις μέρες μας. Η Άννα Συνοδινού θα παραμείνει για πάντα ζωντανή στις μνήμες μας».

Το Ποτάμι, σε ανακοίνωσή του, αναφέρει: «Ήταν από τις ηθοποιούς που σφράγισαν τα πρώτα χρόνια των Επιδαυρίων, ενώ οι ερμηνείες της στο χώρο του αρχαίου δράματος συνεχίζουν να αποτελούν σημείο αναφοράς μέχρι σήμερα.

Η μεγάλη ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου υπήρξε ασυμβίβαστη και ως πολίτης. Από τη σκόπιμη αποχή της από την τέχνη την περίοδο της δικτατορίας, μέχρι την ενεργή εμπλοκή της στην πολιτική αλλά και την αποχώρησή της απ’ αυτή λόγω της υποβάθμισης του Κοινοβουλίου, η Άννα Συνοδινού έδειξε ξεχωριστό ήθος και σεβασμό για τους δημοκρατικούς θεσμούς.

Ό,τι κόμισε στην τέχνη και την πολιτική θα μείνει εδώ τώρα που έφυγε. ‘’Καμία εποχή δεν έμεινε γυμνή από ήρωες’’ είχε δηλώσει η ίδια σε μια από τις τελευταίες της συνεντεύξεις σημειώνοντας: ‘’ξέρετε τι έχει σημασία σήμερα; Να βλέπουν οι νέοι πόσο σημαντικό είναι οι άνθρωποι να κρατάνε το λόγο της τιμής τους. Για να υπάρχουν προοπτικές’’. Σε μια εποχή που ψάχνουμε διακαώς για ήρωες, αυτή είναι η κληρονομιά της Άννας Συνοδινού».

Εθνικό Θέατρο

Την οδύνη τους για την απώλεια της Άννας Συνοδινού εκφράζουν με ανακοίνωσή τους ο πρόεδρος του Εθνικού Θεάτρου Θανάσης Παπαγεωργίου, το διοικητικό συμβούλιο, καθώς και ο καλλιτεχνικός διευθυντής της πρώτης κρατικής σκηνής Στάθης Λιβαθινός.

«Η Άννα Συνοδινού αποτελούσε μία από τις πλέον εξέχουσες μορφές του ελληνικού θεάτρου, μια μεγάλη Κυρία και κορυφαία πρωταγωνίστρια του Εθνικού. Στο θέατρο που από σήμερα είναι φτωχότερο, αφήνει κληρονομιά τους εκατοντάδες ρόλους και ερμηνείες της. Το Εθνικό Θέατρο εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους οικείους της», αναφέρει η ανακοίνωση.

Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ) εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για την απώλεια της Άννας Συνοδινού, της μεγάλης τραγωδού που υπηρέτησε με απαράμιλλο ήθος και συνέπεια το ελληνικό θέατρο, ενσαρκώνοντας τις περισσότερες από τις ηρωίδες της ελληνικής τραγωδίας και αναδείχτηκε ως η κορυφαία πρωταγωνίστρια της Επιδαύρου.

Δύο αλλά εμβληματικές συνεργασίες της Άννας Συνοδινού με το ΚΘΒΕ ήταν: ο ομώνυμος ρόλος στην τραγωδία του Σοφοκλή «Ηλέκτρα», σε σκηνοθεσία Μίνωα Βολανάκη το καλοκαίρι του 1975 και ο ομώνυμος ρόλος στο έργο του Άγγελου Σικελιανού «Σίβυλλα» σε σκηνοθεσία του Σωκράτη Καραντινού, το 1962.

naftemporiki.gr