Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Το πιο πολύτιμο κεφάλαιο της Ελλάδας είναι το ανθρώπινο δυναμικό της» και κυρίως «οι καταρτισμένοι νέοι που πρέπει να φέρουμε πίσω», την ώρα που «ο δρόμος της ανάκαμψης περνά μέσα από την ανάπτυξη» και «η λέξη-κλειδί δεν είναι άλλη από την καινοτομία».
Μέχρι και ο τελευταίος πολίτης αυτής της χώρας θα έχει κουραστεί να ακούει παρόμοιες βαρύγδουπες διατυπώσεις που μένουν στα χαρτιά. Τι δείγματα γραφής έχουν πρακτικά να επιδείξουν οι πολιτικές δυνάμεις που ανέλαβαν χρέη διακυβέρνησης τα τελευταία έξι χρόνια, στη δημιουργία νέας οικονομικής δραστηριότητας, πέρα από την κατανομή φόρων και περικοπών, η οποία δεν απαιτεί και ιδιαίτερη φαντασία;
Την απάντηση δίνουν χειροπιαστά παραδείγματα που στην καλύτερη περίπτωση θα πρέπει να προκαλούν προβληματισμό. Ένα από αυτά παρουσίασε η «Ν» του Σαββάτου. Την 3ετία 2010-13 έγινε το πρώτο σοβαρό βήμα κατάρτισης ενός σχεδίου -εδώ θα μπορούσε να μπει τελεία- για την ανάπτυξη του R&D (Έρευνα και Ανάπτυξη) στην Ελλάδα. Έντεκα διακεκριμένοι επιστήμονες, Έλληνες και ξένοι, εντός και εκτός συνόρων, εκπόνησαν το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Καινοτομίας 2014-20. Ο στόχος ήταν συγκεκριμένος και μετρήσιμος: Να αυξηθεί η επένδυση της Ελλάδας στην καινοτομία από το 0,6% στο 1,5% του ΑΕΠ έναντι του ευρωπαϊκού στόχου 3%.
Το σχέδιο αυτό περιελάμβανε έναν μάλλον σπάνιο συνδυασμό για τα ελληνικά δεδομένα. Δηλαδή, κοστολογήσεις (συνολικά 15,5 δισ.), εργαλεία χρηματοδότησης (από 4 βασικές πηγές), αναλυτικές στοχεύσεις (σε 8 επιστημονικούς κλάδους) και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα (ακριβή ποσά ανά έτος σε ορίζοντα 7ετίας). Πρόκειται για ένα πλαίσιο πολιτικής ανάλογο εκείνου που εφάρμοσε η Φινλανδία μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, έπειτα από 25% μείωση του ΑΕΠ, επιτυγχάνοντας στη συνέχεια το γνωστό λαμπρό αποτέλεσμα.
Το 74σέλιδο αυτό κείμενο γράφτηκε στα αγγλικά και ουδέποτε μεταφράστηκε στα ελληνικά. Ούτε καν τυπώθηκε για να διανεμηθεί εκεί που πρέπει. Ωσάν αγγαρεία, αναρτήθηκε 8 μήνες μετά τη δημιουργία του στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Ερευνας και Τεχνολογίας, στην οποία βρίσκεται «θαμμένο» έως και σήμερα.
Υποθέτει λοιπόν κανείς ότι ένα συγκεκριμένο και τεκμηριωμένο σχέδιο ανάπτυξης της καινοτομίας, με το κύρος και την αξιοπιστία διακεκριμένων επιστημόνων, συνιστά για την Ελλάδα του ΕΝΦΙΑ και της μιζέριας περισσότερο πολυτέλεια και λιγότερο τον δρόμο για την ανάπτυξη στην εποχή της παγκοσμιοποίησης.
Η ελληνική κοινωνία είθισται να εκφράζει τον θαυμασμό της για επιτυχίες των Ελλήνων της διασποράς, τους οποίους χρησιμοποιεί ως παράδειγμα για τις δυνατότητες αυτής της χώρας. Ποιο είναι όμως το αποτέλεσμα όταν ορισμένοι από αυτούς αφιερώνουν τον χρόνο τους για να προσφέρουν στην ανοικοδόμηση της πατρίδας τους;
«Η πολιτεία είναι πάντοτε έτοιμη να βάλει την όπισθεν σε οποιαδήποτε εποικοδομητική πρόταση. Το πρόβλημά της είναι ότι δεν κοιτά στον καθρέφτη να δει τι είναι πίσω πριν το κάνει και συνήθως πέφτει σε λάκκο» (Δρ Σταμάτης Κριμιζής στη «Ν»).
