Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Πρωταγωνίστρια σε ένα από τα σπουδαιότερα έργα του ρομαντικού μπελ κάντο, το οποίο εξιστορεί την τραγωδία των «αιώνιων εραστών» της Βερόνας, του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας, η Ρουμάνα υψίφωνος Μιχαέλα Μάρκου ενσαρκώνει την τραγική ερωτευμένη ηρωίδα, και μας μιλά για την όπερα «Καπουλέτοι και Μοντέκοι».
Εγκαινιάζοντας τη συνεργασία της με δύο σπουδαίες όπερες της Ιταλίας: την Αρένα της Βερόνας και το Τεάτρο Λα Φενίτσε της Βενετίας, η Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ) παρουσιάζει για πρώτη φορά την αριστουργηματική όπερα του Βιντζέντζο Μπελίνι, σε μουσική διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού και σκηνοθεσία του διακεκριμένου Γάλλου σκηνοθέτη Αρνώ Μπερνάρ, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, για έξι παραστάσεις, στις 13, 14, 15, 18, 20 και 21 Νοεμβρίου, στις 8 το βράδυ.
Η Μιχαέλα Μάρκου ερμηνεύει την Ιουλιέτα, σε αυτό το έργο - του οποίου ο συνθέτης ανέφερε ότι η ολοκλήρωσή του ήταν τόσο επίπονη, που τον οδήγησε στην τρέλα -, και μιλά για την παράσταση, για την καριέρα της και για το θεατρικό είδος της όπερας.
Τι εξιστορεί αυτή η όπερα;
Πρόκειται για τη διάσημη ιστορία του Ρωμαίου και την Ιουλιέτας. Όμως, στην όπερα του Μπελίνι, σε αντίθεση με την αντίστοιχη τού Γκουνό, το ποιητικό κείμενο εστιάζει στην τραγωδία του άτυχου έρωτα των δύο νέων, παρά στον ίδιο τον έρωτά τους. Ο λιμπρετίστας Φελίτσε Ρομάνι δεν βασίστηκε στον Σαίξπηρ, ο οποίος τότε ήταν ελάχιστα γνωστός στην Ιταλία, αλλά ανέτρεξε στις ίδιες λογοτεχνικές πηγές του 15ου και του 16ου αιώνα, στις οποίες στράφηκε και ο Άγγλος δραματουργός.
VASSILIS MAKRIS
Από ποια σκοπιά προσεγγίζει τον τραγικό έρωτα των δύο νέων; Για τους σημερινούς φίλους της όπερας, μια σειρά από στοιχεία μπορεί να μοιάζουν κάπως μπερδεμένα: η πλοκή - σε σύγκριση με το θεατρικό του Σαίξπηρ - μοιάζει αδύναμη, οι καταστάσεις δείχνουν στατικές, οι χαρακτήρες φαίνονται αρκετά στερεοτυπικοί, γενικώς δεν υπάρχει το κλίμα της αντιπαράθεσης και αδιαλλαξίας μεταξύ των οικογενειών, όπως παρουσιάζεται στον Σαίξπηρ.
Βεβαίως, η μεγάλη ερώτηση και η πραγματική διαφορά σχετικά με άλλες όπερες είναι ότι ο ρόλος του Ρωμαίου ερμηνεύεται από γυναίκα. Ο λόγος για αυτό είναι ότι ο Μπελίνι, για την πρώτη παρουσίαση του έργου στη Βενετία, είχε στη διάθεσή του τη σπουδαία τραγουδίστρια της εποχής, την Τζουντίτα Γκρίζι και έναν “πολύ αδύναμο” τενόρο, τον Λορέντζο Μπονφίλι. Με δεδομένο ότι, στις αρχές του 19ου αιώνα, ο ρεαλισμός δεν αποτελούσε ακόμα κύριο ζητούμενο στην όπερα, ο Μπελίνι επέλεξε, τελικά, την τραγουδίστρια, για να ερμηνεύσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Ρωμαίου.
Επιπλέον, ο συνθέτης πήρε την απόφαση να δώσει τον ρόλο σε γυναίκα, γιατί κάτι τέτοιο ήταν πολύ συνηθισμένο εκείνη την εποχή στην ιταλική όπερα. Το βασικό αυτό χαρακτηριστικό της όπερας δεν αλλάζει την υπόθεση του έργου, δηλαδή τον έρωτα των δύο νέων ανθρώπων μέσα στο περιβάλλον του μίσους των οικογενειών τους, όπως, αυτόματα, μπορεί να αλλάξει την οπτική ενός σύγχρονου θεατή.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της μουσικής γλώσσας του Μπελίνι;
Είναι ένα αριστούργημα του μπελ κάντο. Απαιτεί ειδικές ποιότητες και μια απίστευτη τεχνική από τους τραγουδιστές. Ο τραγουδιστής απαιτείται να έχει έλεγχο στην ερμηνεία, σωστή άρθρωση, χωρίς να χάνεται η μελωδική γραμμή και το φραζάρισμα. Η δομή της όπερας είναι κλασσική και, συχνά, εισάγει μια ιδιαίτερη συναισθηματική ένταση. Αυτή η όπερα ανήκει στο αγαπημένο μου ρεπερτόριο, που ταιριάζει τέλεια με τη φωνή μου.
VASSILIS MAKRIS
Πού τοποθετεί τη δράση η σκηνοθετική σύλληψη τού Αρνώ Μπερνάρ; «Όλο το έργο λαμβάνει χώρα μέσα σε ένα παλιό Μουσείο, κατά την σημερινή εποχή, και οι χαρακτήρες ξεπηδούν από τους πίνακες με τα ιστορικά κοστούμια τους, όταν οι τεχνικοί του Μουσείου φεύγουν από τον χώρο. Ο Μπερνάρ θέλει να τονίσει το γεγονός ότι, στο έργο αυτό, έχουμε να κάνουμε πιο πολύ με στερεότυπα, παρά με ανθρώπινα πλάσματα. Με αυτήν τη διαδικασία, θέλει να ζωντανέψει μια συλλογή στερεοτύπων, δίνοντάς τους σάρκα και οστά, για να μπορέσει να προσεγγίσει έτσι τον σημερινό θεατή, που έχει συνηθίσει στην οπτική βία του σινεμά και της τηλεόρασης. Είναι ένας δυνατός και με σεβασμό τρόπος ανάγνωσης του έργου.
Πόσο δύσκολο είναι να επιτευχθεί ο στόχος σας για την καριέρα σας;
Είμαι ένας άνθρωπος με πάθος. Αγαπώ ό,τι κάνω. Κάνω θυσίες και πολλές προσπάθειες, για να μπορώ να τραγουδώ τέτοιους ρόλους σε σημαντικά θέατρα. Η καριέρα από μόνη της δεν είναι ο μοναδικός μου σκοπός, ακόμα και αν ακούγεται περίεργο να το λέω. Ξέρω πως είναι ένα μεγάλο προνόμιο να ζω αυτά τα συναισθήματα και να έχω την ευκαιρία να ταξιδεύω σε χώρες, που δεν γνωρίζω πολύ καλά, όπως η Ελλάδα, απλώς για να κάνω τη δουλειά μου. Αναφορικά με τον όρο καριέρα, πιστεύω ότι η δουλειά, το ταλέντο, η ειλικρίνεια είναι στοιχεία που βοηθούν, για να επιτευχθεί ο στόχος, αν και, πολλές φορές, αυτό που χρειάζεται είναι απλώς να είσαι τυχερός.
Ως θεατρικό είδος, η όπερα απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό; Όχι! Για την ακρίβεια, δεν θα έπρεπε. Η όπερα είναι θέατρο. Για μένα, είναι το ίδιο ευχάριστο να παίζω, όσο και να τραγουδώ. Και θεωρώ πως, στις μέρες μας, με το κοινό που είναι πιο νέο σε ηλικία, δεν μπορούμε να κάνουμε παραστάσεις, στις οποίες οι τραγουδιστές να τραγουδούν μόνο, χωρίς να “ερμηνεύουν” σκηνικά. Το κοινό, σήμερα, βλέπει πολύ σινεμά. Κατά συνέπεια, πώς μπορούμε να προκαλέσουμε συναισθήματα σε ένα τέτοιο κοινό, αν μόνο στεκόμαστε και απλώς τραγουδάμε; Η όπερα δεν μπορεί να είναι «συναυλία με κοστούμια». Η όπερα είναι θέατρο και το συναίσθημα προκαλείται στο κοινό και με το τραγούδι και με την σκηνική ερμηνεία.
Ταυτότητα παράστασης
Μουσική διεύθυνση: Λουκάς Καρυτινός, σκηνοθεσία: Αρνώ Μπερνάρ, σκηνικά: Αλεσάντρο Κάμερα, κοστούμια: Κάρλα Ρικότι, επιμέλεια φωτισμών: Στέλλα Κάλτσου, διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος. Ερμηνεύουν: Καπέλιο: Τάσος Αποστόλου, Ιουλιέτα: Μιχαέλα Μάρκου (13, 15, 20/11) - Έλενα Ξανθουδάκη (14, 18, 21/11), Ρωμαίος: Μαίρη - Έλεν Νέζη (13, 15, 20/11) - Ειρήνη Καράγιαννη (14, 18, 21/11), Τεμπάλντο: Γιάννης Χριστόπουλος (13, 15, 20/11) - Αντώνης Κορωναίος (14, 18, 21/11), Λορέντζο: Πέτρος Μαγουλάς (13, 15, 20/11) - Διονύσης Τσαντίνης (14, 18, 21/11). Με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της ΕΛΣ.
Πληροφορίες
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών - Αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη»: Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη - Αθήνα, τηλ.: 210 7282000. Τιμές εισιτηρίων: 65, 50, 35, 20, 12 (φοιτητικό - παιδικό) ευρώ. Προπώληση: ταμεία Μεγάρου, εκδοτήρια Μεγάρου: Ομήρου 8 - Αθήνα, ταμεία θεάτρου Ολύμπια: Ακαδημίας 59 - 61, τηλεφωνικά: 210 7282333, 210 3662100, ομαδικές πωλήσεις: 210 3711342, ηλεκτρονικά: megaron.gr και nationalopera.gr.
