Κλινική μελέτη που έγινε σε συνεργασία με τον διευθυντή του κέντρου ελιάς του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Dan Flynn και υλοποιήθηκε από τους Roberta R. Holt , Karan Agrawal, Selina Wang, Theresa Pedersen, Eleni Melliou, Prokopios Magiatis & John W. Newman εξέτασε την ευεργετική επίδραση του ελαιολάδου στην υγεία.
Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε στο Τμήμα Διατροφής του Πανεπιστημίου Davisτης Καλιφόρνια και στο Ερευνητικό Κέντρο Διατροφής του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ στην Καλιφόρνια χρηματοδοτήθηκε από την εταιρεία Gaea και το Ίδρυμα Καπετάν Βασίλης.
Στα πλαίσια της μελέτης δοκιμάστηκαν ελαιόλαδα που επιλέχθηκαν μετά από ανάλυση εκατοντάδων δειγμάτων από το Φαρμακευτικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών και η σύσταση τους επιβεβαιώθηκε από το κέντρο ελιάς του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια. Η δοκιμή έγινε σε 6 υγιή άτομα ηλικίας 25 ετών και ήταν η 1η φορά που διαπιστώθηκε ότι το ελληνικό ποιοτικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο πλούσιο σε ελαιοκανθάλη μπορεί να προστατεύσει το καρδιαγγειακό σύστημα.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα περιέχουν ένα ευρύ φάσμα φυσικών συστατικών των οποίων η σχετική συγκέντρωση διαφέρει πάρα πολύ μεταξύ των διαφόρων ποικιλιών ελιάς. Πολλές από αυτές τις χημικές ενώσεις έχει αποδειχθεί ότι διαθέτουν αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
Ενώ ο όρος «ολικές φαινόλες» ενός ελαίου είναι αποδεκτός ως μέτρο της αντιοξειδωτικής του ικανότητας, η "φαρμακευτική" του δράση μπορεί να προέρχεται από συγκεκριμένες ενώσεις. Ένα παράδειγμα είναι η ουσία ελαιοκανθάλη η οποία συνδέεται με την πιπεράτη αίσθηση στο λαιμό που προκαλείται από ορισμένα φρέσκα και υψηλής ποιότητας ελαιόλαδα.
Αυτή η ένωση είναι γνωστό ότι αναστέλλει το ίδιο ένζυμο που επίσης αναστέλλεται από την ασπιρίνη, την ιβουπροφένη, και άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), και σε αυτή τη δράση στηρίζεται η καθημερινή χρήση της «παιδικής» ασπιρίνης για τη μείωση του καρδιαγγειακών κινδύνων. Στην πραγματικότητα, η ελαιοκανθάλη θεωρείται ένα φυσικό ΜΣΑΦ αλλά η δράση της δεν είχε ποτέ αποδειχθεί στον άνθρωπο αλλά μόνο στον δοκιμαστικό σωλήνα.
Η συσσωμάτωση των αιμοπεταλίων είναι ένα ευαίσθητο μέτρο της επίδρασης της χαμηλής δόσης ασπιρίνης και χρησιμοποιήθηκε σαν μοντέλο μελέτης της ελαιοκανθάλης ως προς την ικανότητα της να προστατεύει από τη δημιουργία θρόμβων και επομένως από τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικών.
Τα ελαιόλαδα που δοκιμάστηκαν, επιλέχθηκαν έτσι ώστε να έχουν την ίδια συγκέντρωση ολικών φαινολών αλλά διαφορετική αναλογία δραστικών συστατικών ελαιοκανθάλης και ελαιασίνης.
Συγκεκριμένα επιλέχθηκε ένα ελαιόλαδο με υψηλή ελαιοκανθάλη από ποικιλία Κορωνέικη από την περιοχή του ΠΟΠ Καλαμάτας, ένα ελαιόλαδο από ποικιλία Arbequinaμε υψηλή περιεκτικότητα σε ελαιασίνη και ένα λάδι ελέγχου που ήταν μεν εξαιρετικά παρθένο, με ισοδύναμη περιεκτικότητα σε ολικές φαινόλες αλλά με μηδενική περιεκτικότητα σε ελαιοκανθάλη και ελαιασίνη.
Σε αυτή τη έρευνα, μελετήθηκε αν η κατάποση 40 ml (3 κουταλιές) του κάθε ελαιολάδου με διαφορετική σύσταση, μπορεί να αναστείλει την συσσωμάτωση των αιμοπεταλίων σε υγιείς άνδρες.
Εννέα άνδρες φυσιολογικού βάρους εντάχθηκαν στη μελέτη και κατανάλωσαν τα τρία ελαιόλαδα με τυχαία σειρά σε απόσταση μιας εβδομάδας μεταξύ του κάθε ελαιολάδου και ο αντίκτυπος στη λειτουργία των αιμοπεταλίων αξιολογήθηκε 2 ώρες μετά τη λήψη των ελαίων.
Τα έλαια πλούσια σε ελαιοκανθάλη και τη σχετική ένωση ελαιασίνη, βρέθηκαν να αναστέλλουν σημαντικά τη συσσωμάτωση των αιμοπεταλίων, ενώ το λάδι που δεν περιείχε αυτές τις ουσίες, αλλά είχε ισοδύναμη περιεκτικότητα ολικών φαινολικών (κυρίως υπό τη μορφή ελεύθερης τυροσόλης) απέτυχε να παράγει αυτό το αποτέλεσμα.
Είναι ενδιαφέρον ότι, από τα 9 άτομα που μελετήθηκαν, 4 παρουσίασαν ισχυρή απόκριση στο χρονικό σημείο 2 ωρών παρόμοια με τη φαρμακευτική δόση ιβουπροφένης, ενώ τα άλλα 5 άτομα έδειξαν μικρή ή και καθόλου ανταπόκριση.
Συγκριτικά τα καλύτερα αποτελέσματα φάνηκαν να προέρχονται από το Ελληνικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ποικιλίας Κορωνέικης.
Αυτή η μελέτη αποδεικνύει σαφώς ότι τα έλαια πλούσια σε φυσικές αντιφλεγμονώδεις ουσίες μπορούν να δείξουν επίδραση στον άνθρωπο αντίστοιχη με τα ΜΣΑΦ φάρμακα, αλλά επίσης ότι υπάρχει ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών αποκρίσεων μεταξύ των ατόμων, γεγονός που απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση.
Ως εκ τούτου, όπως και με τους ανθρώπους, όλα τα εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα δεν είναι ίδια και το κριτήριο «ολικές φαινόλες» δεν είναι πλέον αρκετό για να δείξει τη διαφοροποίηση τους, ενώ προκύπτει μια παράλληλη σχέση της ποιότητας του ελαιολάδου με τα οφέλη στην υγεία.
Τα αποτελέσματα δικαιώνουν την πεποίθηση όλων, ότι η ποιότητα του έξτρα παρθένου ελαιολάδου συναρτάται ευθέως με τα οφέλη στην υγεία. Ακόμα πιο σημαντική η ανακάλυψη ότι ένα υψηλής ποιότητας Ελληνικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, ποικιλίας Κορωνέικη - όπως το ΠΟΠ Καλαμάτας, το ΠΟΠ Σητείας αλλά και αυτό από την Κρίτσα - της Gaea, όντας περισσότερο πλούσιο σε σχέση με άλλες ποικιλίας ελιάς στην Μεσόγειο στην φυσική αντιοξειδωτική - αντιφλεγμονώδη ουσία ελαιοκανθάλη, προσφέρει, έκτος από αξεπέραστη γαστρονομική απόλαυση, αποτελεσματική προστασία από τις θρομβώσεις και γενικά τις καρδιοπάθειες.
Ενώ, η Δρ. Ελένη Μέλλιου υπεύθυνη συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου Αθηνών και του κέντρου ελιάς του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας τόνισε ότι με τα νέα εργαλεία όπως η μέθοδος NMR ή η μέθοδος Aristoleo, που έχουν ανακαλυφθεί στο πανεπιστήμιο της Αθήνας, μπορούν με ακρίβεια να μετρήσουν το περιεχόμενο ενός λαδιού σε ελαιοκανθάλη και ελαιασίνη, είναι εξαιρετικά χρήσιμα για να ξεχωρίσουν τα ποιοτικά ελαιόλαδα με τις ισχυρότερες υγειοπροστατευτικές δράσεις.
