Σε νέα φάση έντασης έχει εισέλθει ο «πόλεμος» για το ποιος θα ελέγχει το Ιντερνετ διεθνώς. Οι ευρωπαϊκές και οι αναπτυσσόμενες χώρες απαιτούν να έχουν μεγαλύτερο έλεγχο στο Διαδίκτυο, ενώ οι ΗΠΑ επιδιώκουν να διατηρήσουν την τωρινή κατάσταση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποιεί πως αν δεν επιτευχθεί συμφωνία στην επόμενη διεθνή διάσκεψη κορυφής του ΟΗΕ με θέμα την Κοινωνία της Πληροφορίας, στην Τυνησία στις 16-18 Νοεμβρίου, το Ιντερνετ μπορεί να διασπαστεί σε «επικράτειες».
Η βασική διαμάχη επικεντρώνεται στο γεγονός ότι η αμερικανική κυβέρνηση επιβλέπει -και ουσιαστικά ελέγχει- τη δομή των διαδικτυακών διευθύνσεων (domain name system-DNS), που επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ των υπολογιστών σε όλο τον κόσμο. Το σύστημα αυτό διευθύνεται από ένα μη κερδοσκοπικό οργανισμό με έδρα την Καλιφόρνια, την ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers), που έχει αναλάβει αυτό το έργο μετά από συμφωνία με το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ.
Στη Γενεύη το Σεπτέμβριο επιχειρήθηκε να προωθηθεί μια διεθνής συμφωνία που θα επιτρέπει μια νέα κατανομή της διαχείρισης του Ιντερνετ. Επικεφαλής της προσπάθειας η Ε.Ε., το σχέδιο της οποίας ικανοποιεί τα αιτήματα πολλών αναπτυσσόμένων χωρών που θέλουν να έχουν περισσότερο λόγο στα «εσωτερικά» του Διαδικτύου, όμως λόγω σθεναρής αμερικανικής αντίδρασης, κατέρρευσε η διακρατική συμφωνία, που επρόκειτο να υπογραφεί στην Τυνησία.
Η αρμόδια επίτροπος της Ε.Ε., Βίβιαν Ρέντινγκ, προειδοποιεί πως, αν δεν υπάρξει μια πραγματικά πολυμερής συμφωνία, τότε χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Βραζιλία, οι αραβικές κ.α. θα αρχίσουν να δημιουργούν τις δικές τους ξεχωριστές εκδοχές του Ιντερνετ και σταδιακά θα εξαφανισθεί αυτή η ομοιομορφία που έχει κάνει τόσο χρήσιμο τον παγκόσμιο ιστό. «Αν έχουν την εντύπωση πως το Διαδίκτυο ελέγχεται από μια χώρα (σ.σ. ΗΠΑ) και δεν ανήκει σε όλα τα έθνη, τότε ίσως η συνέπεια είναι ότι το Ιντερνετ θα αποσυντεθεί», λέει η Ρέντινγκ.
Οι ΗΠΑ δεν θέλουν πολυμερή έλεγχο
Oι ΗΠΑ αντιτάσσουν ότι πολλά κράτη που κόπτονται για ένα πιο ανοικτό Ιντερνετ, καταπατούν στο εσωτερικό τους τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών τους, και την ελευθερία της έκφρασης. Η αμερικανική κυβέρνηση, που χρηματοδότησε για στρατιωτικούς λόγους την ανάπτυξη του Ιντερνετ στη δεκαετία του '60, δήλωσε τον Ιούνιο, προς μεγάλη δυσαρέσκεια της διεθνούς κοινότητας, ότι σκοπεύει να κρατήσει τον ρόλο της (δηλαδή την εποπτεία της ICANN), καταπατώντας παλαιότερη υπόσχεση της κυβέρνησης Κλίντον περί του αντιθέτου.
Οι Αμερικανοί διατείνονται ότι ένας πολυμερής έλεγχος του Ιντερνετ μπορεί να κάνει άνω κάτω τα περίπου 250.000 επιμέρους δίκτυα σε όλο τον κόσμο που συνδέονται μέσω του Ιντερνετ χάρη στα ίδια τεχνικά στάνταρντς που χρησιμοποιούν σήμερα και επιτρέπουν σε πάνω από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους να βρίσκονται on-line καθημερινά. Οι ΗΠΑ επιμένουν ότι το «δίκτυο των δικτύων», που συνεχίζει να αναπτύσσεται ραγδαία, χρειάζεται αυτή την τεχνική ομοιομορφία, και όχι αδοκίμαστες λύσεις που μπορεί να το αποσυντονίσουν.
Σήμερα η ΙCΑΝΝ αποφασίζει ποιες νέες κατηγορίες διευθύνσεων θα δημιουργηθούν (του τύπου .org ή .com) και ποιος μπορεί να «τρέχει» τα αντίστοιχα domains, σε συνεργασία με μια ομάδα τεχνοκρατών, την αμερικανική Κυβερνητική Συμβουλευτική Επιτροπή (GAC), που ουσιαστικά ασκεί μεγαλύτερη πίεση στην ICANN από την ίδια την αμερικανική κυβέρνηση.
Ο πρόεδρος της ICANN, Paul Twomey, συμμερίζεται την ανησυχία της αμερικανικής κυβέρνησης για τη μελλοντική σταθερότητα του Διαδικτύου και υποστηρίζει ότι ο οργανισμός του πρέπει να συνεχίσει να εξελίσσεται, παρά να αντικατασταθεί από κάποιο μοντέλο διακρατικής-πολυμερούς διοίκησης του Ιντερνετ.
Η διεθνής κοινότητα όμως φαίνεται διατεθειμένη ακριβώς να σχεδιάσει νέες δομές διαχείρισης του Ιντερνετ. Στη μια άκρη του φάσματος βρίσκονται χώρες όπως το Ιράν, το Πακιστάν και άλλα κράτη που δίνουν έμφαση στον έλεγχο του κράτους, τα οποία θέλουν να δημιουργηθεί ένα νέο διευθυντικό συμβούλιο, στο οποίο θα λογοδοτεί η ICANN. Προτείνουν συγκεκριμένα ένα Διακυβερνητικό Συμβούλιο για την Παγκόσμια Δημόσια Πολιτική και Εποπτεία του Ιντερνετ, όπως το ονομάζουν, που θα έχει έδρα στον ΟΗΕ, θα επιτηρεί ουσιαστικά την ICANN, και θα διανέμει διεθνώς τις διευθύνσεις του Διαδικτύου.
Η συμβιβαστική ευρωπαϊκή πρόταση
H Ε.Ε. παρουσίασε ένα δικό της «μοντέλο συνεργασίας» με την ICANN, που θα επιτρέπει σε κυβερνήσεις, εταιρείες και οργανισμούς να συναντώνται και να ανταλλάζουν απόψεις. Η ευρωπαϊκή πρόταση αφορά μια «ελαφριά» κρατική εποπτεία πάνω στις δομές του Διαδικτύου, περιορισμένη μόνο στις ουσιώδεις λειτουργίες και όχι π.χ. σε θέματα του περιεχομένου που κυκλοφορεί στο Ιντερνετ (επίμαχο ζήτημα που απασχολεί τα αυταρχικά καθεστώτα που θα ήθελαν να περιορίσουν το «ενοχλητικά» ελεύθερο Ιντερνετ).
Περιέργως η ευρωπαϊκή συμβιβαστική πρόταση επικροτήθηκε από κράτη όπως η Σ. Αραβία και το Ιράν, που προφανώς προτιμούν έστω κι αυτό προκειμένου να σταματήσει η αμερικανική ηγεμονία στο Ιντερνετ.
Τρεις μέρες πριν από τη σύνοδο της Τυνησίας στα μέσα Νοεμβρίου, θα προηγηθεί μια τριήμερη συνάντηση τεχνοκρατών για να επιχειρήσουν να καταλήξουν σε διεθνή συμφωνία. Κάτι τέτοιο σήμερα πάντως φαντάζει απίθανο, ειδικά να πεισθούν οι ΗΠΑ.
Η ευρωπαϊκή πρόταση έχει κυρίως διαμορφωθεί από τη Βρετανία, που επιδιώκει να παραμείνει ανεξάρτητη η αμερικανική ICANN, αλλά να «επιτηρείται» χαλαρά από μια τακτική διακρατική διάσκεψη που θα ασχολείται αποκλειστικά με τεχνικά ζητήματα και όχι με πολιτικά (π.χ. ελευθερία του λόγου). Παράλληλα, θα υπάρχει ένα φόρουμ συζήτησης ανοικτό σε όλους τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που ασχολούνται με το Ιντερνετ. Το φόρουμ αυτό πιθανόν θα συνδεθεί με τον ΟΗΕ, αλλά δεν θα έχει εξουσία πάνω στην ICANN.
Το Σεπτέμβριο του 2006 η τωρινή σύμβαση μεταξύ της αμερικανικής κυβέρνησης και της ICANN λήγει, και μέχρι τότε η διεθνής κοινότητα (πλην των ΗΠΑ φυσικά) ελπίζει να έχει υπάρξει μια εναλλακτική κατάσταση.
Πηγή: Guardian, AΠΕ
