Multimedia

Οι κυβερνήσεις που «έπεσαν» στην Ευρώπη λόγω της οικονομικής κρίσης

Παρασκευή, 25 Νοεμβρίου 2011 15:56

Η οικονομική κρίση που μαστίζει όλο και περισσότερα κράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης πλήττει το ευρωπαϊκό νόμισμα. Πολλές κυβερνήσεις υπήρξαν «θύματα» της κρίσης με αποτέλεσμα να τερματισθεί η θητεία τους νωρίτερα σε κάποιες χώρες-μέλη της Ε.Ε. Ας δούμε ποιές είναι αυτές.

Σαρωτική ήταν η νίκη του κεντροδεξιού Λαϊκού Κόμματος της Ισπανίας με επικεφαλής τον Μαριάνο Ραχόι που συγκέντρωσε 45% των ψήφων και 186 έδρες στις εκλογές της 20ης Νοεμβρίου. Οι Σοσιαλιστές, οι οποίοι βρίσκονταν στην εξουσία για περισσότερα από επτά χρόνια, συγκέντρωσαν ποσοστό 29% και εξασφάλισαν 110 έδρες. Πρόκειται για το χειρότερο εκλογικό αποτέλεσμα της σοσιαλιστικής παράταξης μετά τη μεταπολίτευση, που σηματοδότησε ο θάνατος του Φράνκο το 1975.

Στα τέλη Ιουλίου ο πρώην πρωθυπουργός της Ισπανίας Χοσέ Λουίς Ροδρίγκεθ Θαπατέρο αναγκάστηκε, χάνοντας την εμπιστοσύνη των χρηματοοικονομικών αγορών, να προκηρύξει πρόωρες εκλογές σε μία προσπάθεια να προωθήσει τη σταθερότητα στην χώρα. Οι εκλογές που έγιναν στις 20 Νοεμβρίου, ήρθαν τέσσερις μήνες νωρίτερα από την ημερομηνία που είχαν προγραμματισθεί, με τον Θαπατέρο να δηλώνει πως δεν θα είναι για τρίτη φορά υποψήφιος της Σοσιαλιστικής παράταξης. Τη θέση του πήρε ο Αλφρέδο Πέρεθ Ρουμπαλκάμπα.

Στις 12 Νοεμβρίου υπέβαλε επίσημα την παραίτησή του ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, μια προσωπικότητα που κυριάρχησε στην ιταλική πολιτική επί σχεδόν δύο δεκαετίες, παραδίδοντας τη «σκυτάλη» στον Μάριο Μόντι για τη συγκρότηση μιας μεταβατικής κυβέρνησης εθνικής ενότητας, που αναλαμβάνει το δύσκολο έργο της εφαρμογής επώδυνων, αλλά αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγορών και να μην οδηγηθεί σε βαθύτερη κρίση η Ιταλική οικονομία.

Το νέο Ιταλικό κυβερνητικό σχήμα αποτελείται αποκλειστικά από τεχνοκράτες και απουσιάζουν παντελώς οι πολιτικοί, κάτι, το οποίο, σύμφωνα με το νέο πρωθυπουργό της χώρας Μάριο Μόντι, θα μπορούσε να ισχυροποιήσει παρά να αποδυναμώσει τη νέα κυβέρνηση, καθώς θα αποφευχθούν πολιτικές διενέξεις και θα προωθηθούν οι ζωτικής σημασίας για την οικονομία μεταρρυθμίσεις.

Μετά την δριμεία κριτική που δέχθηκε στην πρόταση δημοψηφίσματος για νέα δανειακή σύμβαση, κατ΄εφαρμογή της Συμφωνίας της 26ης-27ης Οκτωβρίου, ο Γιώργος Παπανδρέου υπέβαλε την παραίτησή του από την θέση του πρωθυπουργού προκειμένου να δημιουργηθεί μια κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας.

Επικεφαλής σε αυτή τη νέα κυβέρνηση που φέρει την υποστήριξη του ΠΑΣΟΚ, της Νέας Δημοκρατίας και του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού είναι από τις 10 Νοεμβρίου ο Λουκάς Παπαδήμος. Το οικονομικό της πρόγραμμα είναι αρκετά δύσκολο αφού μεταξύ των αρμοδιοτήτων της είναι η κατάθεση και ψήφιση του προϋπολογισμού 2012, η επίσημη έναρξη του PSI και η έγκριση της έκτης δόσης του δανείου ύψους οκτώ δισ. ευρώ από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ, αντίστοιχα.

Η Σλοβακία ήταν η τελευταία χώρα της Ευρωζώνης που θα επικύρωνε τη συμφωνία επέκτασης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Η τότε πρωθυπουργός Ιβέτα Ραντίκοβα είχε δώσει χαρακτήρα ψήφου εμπιστοσύνης στην ψηφοφορία, γεγονός που οδήγησε στην κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού στις 11 Οκτωβρίου.

Δύο ημέρες αργότερα, η ενίσχυση του ταμείου διάσωσης EFSF εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο της χώρας με 114 ψήφους υπέρ, 30 κατά και τρεις απών. Η κατάρρευση, όμως, του κυβερνητικού σχηματισμού οδήγησε σε σχηματισμό μεταβατικής κυβέρνησης και στη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, το Μάρτιο του 2012.

Υπό τη σκιά της απόρριψης των τριών δημοψηφισμάτων της 5ης Ιουνίου και μετά την υπερψήφιση της πρότασης μομφής κατά της κυβέρνησης του σοσιαλιστή Μπορούτ Παχόρ, ο πρόεδρος της Σλοβενίας προχώρησε στη διάλυση του Κοινοβουλίου της χώρας στις 21 Οκτωβρίου και τη διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών στις 4 Δεκεμβρίου.

Η κυβέρνηση του κέντρο-αριστερού συνασπισμού του Παχόρ προσπάθησε μέσω δημοψηφίσματος να προβεί σε μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, προγραμματίζοντας να αυξήσει το όριο συνταξιοδότησης από τα 63 έτη στα 65. Επιπλέον πρότεινε μια σειρά μέτρων και μεταρρυθμίσεων για την αντιμετώπιση της παράνομης εργασίας και την τόνωση της οικονομίας. Η απόρριψη αυτών των προτάσεων από το λαό σε συνδυασμό με την επιδείνωση των οικονομικών των τραπεζών της χώρας, δυσχέραναν τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και βάθυναν την οικονομική κρίση, προτάσσοντας ως αναγκαία τη διενέργεια των πρόωρων εκλογών.

Η συντηρητική αντιπολίτευση της Πορτογαλίας με επικεφαλή τον σημερινό πρωθυπουργό Πέδρο Πάσος Κοέλιο πέτυχε μια καθαρή νίκη στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές της 5ης Ιουνίου, τις οποίες επισκίασε η οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα, επί των Σοσιαλιστών του πρώην πρωθυπουργού Ζοζέ Σόκρατες. Ο Σόκρατες ανακοίνωσε την παραίτησή του από την ηγεσία του Σοσιαλιστικού Κόμματος λέγοντας ότι είναι καιρός το κόμμα να ανοίξει ένα «νέο κύκλο» και προσθέτοντας ότι θα παραμείνει απλό στέλεχός του.

Ο Ζοζέ Σόκρατες είχε παραιτηθεί στις 23 Μαρτίου, μετά από την απόρριψη στο κοινοβούλιο του τέταρτου πακέτου λιτότητας που εισηγήθηκε η κυβέρνησή του, αναγκάζοντας τον πρόεδρο Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα να προκηρύξει εκλογές δύο χρόνια πριν από την προγραμματισμένη διεξαγωγή τους.

Ο συνασπισμός του κεντροδεξιού κόμματος Φίνε Γκάιλ και των Εργατικών αποτέλεσε τη νέα κυβέρνηση της Ιρλανδίας μετά τις πρόωρες εκλογές της 25ης Φεβρουαρίου 2011, όπου υπέστη συντριπτική ήττα το κυβερνών, μέχρι εκείνη τη στιγμή, κόμμα Φιόνα Φέιλ. Το κόμμα που βρισκόταν στην εξουσία εδώ και 14 χρόνια συγκέντρωσε μόλις 15,1%, ποσοστό που ήταν το χειρότερο στην ιστορία του.

Η οργή του εκλογικού σώματος για την καταστροφική διαχείριση της οικονομίας της Ιρλανδίας, από την κυβέρνηση του Φιόνα Φάιλ και τον πρωθυπουργό Μπράιαν Κόουεν, φαίνεται πως επιβεβαίωσε τους περισσότερους αναλυτές που έκαναν λόγο περί «εκδίκησης» των ψηφοφόρων εναντίον του. Ο κεντρώος σχηματισμός πλήρωσε στην ουσία την υποστήριξή του στο διεθνές σχέδιο διάσωσης του νησιού που υπογράφτηκε με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έναντι του ποσού των 85 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Αρχικά, ο Μπράιαν Κόουεν που είχε ανακοινώσει την παραίτησή του από την ηγεσία του Φιόνα Φέιλ στις 22 Ιανουαρίου, είχε θέσει ως καταληκτική ημερομηνία των πρόωρων εκλογών την 11 Μαρτίου 2011. Η παραίτηση όμως πέντε υπουργών του στα τέλη Ιανουαρίου 2011 και η αποχώρηση των Πρασίνων από τον κυβερνητικό σχηματισμό τον εξανάγκασαν να επισπεύσει τη διαδικασία και να ορίσει ως τελική ημερομηνία την 25η Φεβρουαρίου 2011.

Ο Γιώργος Παπανδρέου ήταν ο νικητής των πρόωρων εκλογών της 4ης Οκτωβρίου 2009. Σήμερα αλλάζουμε πορεία για την Ελλάδα και τη ζωή όλων μας, τόνισε στο διάγγελμα του από το Ζάππειο ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, σημειώνοντας πως η εντολή του ελληνικού λαού ήταν «μαζί να γυρίσουμε σελίδα».

Tην απόφασή του να προσφύγει σε πρόωρες εκλογές ανακοίνωσε στις 2 Σεπτεμβρίου σε τηλεοπτικό του διάγγελμα ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής επιβεβαιώνοντας τη σχετική φημολογία. Η χώρα βρίσκεται μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, τόνισε ο κ. Καραμανλής στο διάγγελμά του, ο οποίος στη συνέχεια αναφέρθηκε στις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, λέγοντας ότι το 2010 θα είναι πολύ δύσκολο, και ζήτησε νωπή λαϊκή εντολή στις 4 Οκτωβρίου για την αντιμετώπισή της.

Στις 12 Μαρτίου του 2009 η Λετονία απέκτησε νέα κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον πρωθυπουργό Βάλντις Ντομπρόβσκις, τρεις περίπου εβδομάδες μετά την παραίτηση του προκατόχου του, Ιβαρς Γκοντμάνις. Στη νέα αυτή κεντροδεξιά κυβέρνηση, η οποία κλήθηκε να διαχειρισθεί την πρωτοφανή οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα αυτή της Βαλτικής των 2,3 εκατομμυρίων κατοίκων, υπάρχουν τα τρία από τα τέσσερα κόμματα που συγκροτούσαν την κυβέρνηση Γκοντμάνις και δύο κόμματα που βρίσκονταν στην αντιπολίτευση.

Μετά από εβδομάδες πολιτικής αστάθειας και την απόσυρση της εμπιστοσύνης των δύο εταίρων του κυβερνητικού συνασπισμού (Λαϊκό κόμμα και Πράσινοι) στο πρόσωπο του τότε πρωθυπουργού Ιβάρς Γκοντάμινς, η κυβέρνηση της χώρας παραιτήθηκε. Είχαν προηγηθεί οι πρωτοφανείς για την ιστορία της χώρας λαϊκές διαδηλώσεις του Ιανουαρίου (2009) ενάντια στη μείωση των μισθών στο πλαίσιο μέτρων οικονομικής λιτότητας.

Στις 19 Δεκεμβρίου 2008 ο πρωθυπουργός του Βελγίου Ιβ Λετέρμ υπέβαλε στον βασιλιά της χώρας Αλβέρτο την παραίτηση της κυβέρνησης του υπό το βάρος κατηγοριών ότι κάποιοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι άσκησαν πιέσεις στους δικαστές ώστε να μην μπλοκάρουν τη μεταπώληση της κρατικής, πλέον, βελγικής μονάδας τραπεζικής της Fortis στην BNP Paribas.

Ο Γάλλο-βελγικός όμιλος χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Fortis ήταν από τα πρώτα θύματα της διεθνούς οικονομικής κρίσης το 2008 και χρειάστηκε μια ένεση ρευστότητας ύψους 11,2 δισ. ευρώ από τις κυβερνήσεις του Βελγίου, της Ολλανδίας και του Λουξεμβούργου, σε μια προσπάθεια να αποκατασταθεί η επενδυτική εμπιστοσύνη στην εταιρεία. Στον αντίποδα, το Βέλγιο απέκτησε το 49% της βελγικής μονάδας τραπεζικής της εταιρείας έναντι συνολικού ποσού 4,7 δισ. ευρώ, η Ολλανδία κατέβαλε τέσσερα δισ. ευρώ για να αποκτήσει αντίστοιχο ποσοστό στις ολλανδικές δραστηριότητες της Fortis ενώ το Λουξεμβούργο εξαγόρασε το 49% των μονάδων της εταιρείας που βρίσκονταν εντός της επικράτειάς του έναντι 2,5 δισ. ευρώ, σε μετατρέψιμα δάνεια. Αμέσως μετά την επιχείρηση διάσωσης η κυβέρνηση του Βελγίου πούλησε την τραπεζική μονάδα στην BNP Paribas.