Video

«Η μαγεία της Περσίας» στη Ζυρίχη

Μια μεγάλη έκθεση στη Ζυρίχη φωτίζει αυτή την περίοδο τις πολιτιστικές σχέσεις ανάμεσα στην Περσία και την Ευρώπη, κατά τον 17ο αιώνα. Οι σχέσεις αυτές επηρέασαν βαθύτατα τις τέχνες αλλά και τα τεχνικά επαγγέλματα, τόσο στη δύση, όσο και στην ανατολή. Η έκθεση σκιαγραφεί αυτή τη εντυπωσιακή σχέση σε δύο κεφάλαια: το πρώτο αφορά τη μαγεία που άσκησε η Περσία στην Ευρώπη του μπαρόκ και το δεύτερο την εμπλοκή της ασιατικής χώρας με την ευρωπαϊκή τέχνη. Η σχέση αυτή ήταν ισότιμη, σύμφωνα με τον επιμελητή της έκθεσης και αυτό αποτυπώνεται και στην έκθεση: «Νομίζω ότι και οι δύο πλευρές επηρεάστηκαν εξίσου. Δεν υπάρχει μια πλευρά που να άσκησε περισσότερη επιρροή από την άλλη. Αλλά αυτό που θεωρώ ενδιαφέρον είναι ότι κάθε μία αντιδρά διαφορετικά στην τέχνη της άλλης» επισημαίνει ο Άξελ Λάνγκερ. Η υιοθέτηση των περίφημων χαρακτικών του ιταλού καλλιτέχνη Μαρκαντόνιο Ραϊμόντι, από τους πέρσες ζωγράφους, όπως τον Μιρ Αφζάλ Τούνι είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της άμεσης επιρροής της ευρωπαϊκής τέχνης στην περσική ζωγραφική. Ημίγυμνα σώματα υπήρχαν από πολύ παλιά στην περσική τέχνη, αλλά το εντελώς γυμνό χρησιμοποιόταν για να εικονογραφήσει μια ιστορία και δεν ήταν σε καμιά περίπτωση αισθησιακό. Η ευρωπαϊκή επιρροή άλλαξε τα πράγματα. «Το γυμνό στην περσική τέχνη αναπτύχθηκε μέσα από τις επαφές με το ευρωπαϊκό περιβάλλον. Δεν το περιμέναμε, γιατί έχουμε μια συγκεκριμένη προκατάληψη ή εικόνα για τον κώδικα ηθικής των ισλαμιστών. Πιστεύαμε ότι δεν υπήρχε γυμνό. Αλλά διαψευστήκαμε. Ήταν αποκλειστικά όμως για ιδιωτική χρήση.Δεν αντέγραφε τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Αντίθετα στράφηκε σε κάτι καινούργιο» ομολογεί ο επιμελητής της έκθεσης, Άξελ Λάνγκερ. Έργα περσικής τέχνης έγιναν αντικείμενο απομίμησης στην Πολωνία. Οι πρώτες μεταξωτές εσάρπες που αποτέλεσαν τυπικό στοιχείο στις ενδυμασίες της πολωνικής αριστοκρατίας, ήρθαν από την Περσία τον 17ο αιώνα. Στα τέλη του 18ου αιώνα, εσάρπες με περσικά μοτίβα φτιάχνονταν πλέον από πολωνούς τεχνίτες και πωλούνταν κυρίως από Πολωνούς μ