Mείωση κατά 153 εκατ. ευρώ ή 5,6% εμφάνισε το Νοέμβριο του 2010 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2009 διαμορφούμενο στα 2.572 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η βελτίωση αυτή οφείλεται στην αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών και στον περιορισμό του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου. Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων, ενώ οριακή διεύρυνση καταγράφηκε και στο έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων.
Ο περιορισμός του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου οφείλεται στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 349 εκατ. ευρώ, ενώ οι καθαρές πληρωμές για αγορές καυσίμων και πλοίων αυξήθηκαν κατά 234 και 44 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Ειδικότερα, οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων παρουσίασαν άνοδο κατά 6,7% έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2009. Σημειώνεται ότι μέχρι και τον μήνα Ιούνιο ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των εξαγωγών εκτός καυσίμων και πλοίων ήταν αρνητικός, ενώ τους δύο επόμενους μήνες ήταν οριακά θετικός και το Σεπτέμβριο κατέγραψε αισθητή άνοδο. Η τάση αυτή φαίνεται ότι συνεχίζεται το Νοέμβριο, μετά την οριακή μείωση του Οκτωβρίου, πιθανόν εξαιτίας της με χρονική υστέρηση καταγραφής, σε επίπεδο συναλλαγών, των δυσμενών επιπτώσεων που είχε η απεργία των ιδιοκτητών φορτηγών αυτοκινήτων ΔΧ το Σεπτέμβριο. Οι πληρωμές για εισαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων μειώθηκαν κατά 11,4% έναντι του Νοεμβρίου 2009.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 171 εκατ. ευρώ λόγω της ανόδου των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και από ταξιδιωτικές υπηρεσίες κατά 74 και 21 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, σε σχέση με το Νοέμβριο του 2009. Επιπλέον, οι καθαρές πληρωμές για λοιπές υπηρεσίες περιορίστηκαν κατά 76 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες εμφάνισαν μείωση μόνο κατά 1,6% έναντι του Νοεμβρίου 2009, ενώ οι πληρωμές για ταξιδιωτικές υπηρεσίες εμφάνισαν αισθητή πτώση (κατά 12,6%). Αντίθετα, οι εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) συνέχισαν και τον Νοέμβριο να αυξάνονται με υψηλό ρυθμό (14,3%).
Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 80 εκατ. ευρώ, σχεδόν αποκλειστικά λόγω της ανόδου των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη.
Τέλος, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων αυξήθηκε οριακά (κατά 8 εκατ. ευρώ) σε σύγκριση με το Νοέμβριο του 2009. Η εξέλιξη αυτή ήταν αποτέλεσμα κυρίως της ανόδου των πληρωμών των λοιπών τομέων (μεταναστευτικά εμβάσματα), ενώ οι καθαρές μεταβιβαστικές πληρωμές του τομέα της γενικής κυβέρνησης προς την ΕΕ παρέμειναν περίπου στα περυσινά επίπεδα, καθώς οι ακαθάριστες εισπράξεις μειώθηκαν κατά 115 εκατ. ευρώ, ενώ οι ακαθάριστες πληρωμές μειώθηκαν κατά 118 εκατ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)
Το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2010 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 588 εκατ. ευρώ ή 2,6% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009. Η μείωση, σε ετήσια βάση, άρχισε να καταγράφεται από τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους. Η εξέλιξη κατά το ενδεκάμηνο αντανακλά κυρίως τη μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και την αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών. Αντίθετα, την ίδια περίοδο το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων περιορίστηκε σημαντικά, ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων παρουσίασε μικρή αύξηση.
Ο περιορισμός του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 1.165 εκατ. ευρώ οφείλεται κυρίως στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 3,2 δισεκ. ευρώ. Ειδικότερα, οι πληρωμές για εισαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων μειώθηκαν κατά 3,3 δισεκ. ευρώ ή 11,7%, ενώ οι εισπράξεις από τις αντίστοιχες εξαγωγές μειώθηκαν μόνο κατά 148 εκατ. ευρώ ή 1,4%. Αντίθετα, οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 1,6 δισεκ. ευρώ ή 23,5%, ενώ οι καθαρές πληρωμές για αγορές πλοίων αυξήθηκαν κατά 356 εκατ. ευρώ ή 11,8%.
Η άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 565 εκατ. ευρώ οφείλεται κυρίως στην άνοδο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και δευτερευόντως στη μείωση των καθαρών πληρωμών για λοιπές υπηρεσίες. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) παρουσίασαν άνοδο κατά 15,4% και, παρά την αύξηση των αντιστοίχων πληρωμών κατά 16,7%, οι καθαρές εισπράξεις της κατηγορίας αυτής αυξήθηκαν κατά 819 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες περιορίστηκαν κατά 559 εκατ. ευρώ, καθώς οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 748 εκατ. ευρώ ή 7,3%, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 189 εκατ. ευρώ ή 8,5%. Οι καθαρές πληρωμές για «λοιπές» υπηρεσίες περιορίστηκαν κατά 305 εκατ. ευρώ.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 136 εκατ. ευρώ (ή 1,7%) σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009, αντανακλώντας την αύξηση των καθαρών πληρωμών τόσο για τόκους, μερίσματα και κέρδη όσο και για αμοιβές.
Τέλος, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων μειώθηκε κατά 1 δισεκ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009. Η μείωση αυτή προέκυψε από το γεγονός ότι οι "λοιποί τομείς" (μεταναστευτικά εμβάσματα κ.λπ.) εμφάνισαν καθαρές μεταβιβαστικές πληρωμές ύψους 62 εκατ. ευρώ έναντι καθαρών εισπράξεων ύψους 423 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009, ενώ οι καθαρές μεταβιβαστικές εισπράξεις του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) μειώθηκαν κατά 521 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή προκύπτει κατά τα 2/3 περίπου από την μείωση των εισπράξεων και κατά το 1/3 από την αύξηση των πληρωμών.
Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Τον Νοέμβριο του 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 130 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 429 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο του 2009. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία - πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου - και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)
Το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 881 εκατ. ευρώ, έναντι 2 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά στο μεγαλύτερο μέρος της τη μείωση των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 1,1 δισεκ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 3,2 δισεκ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2009.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Τον Νοέμβριο του 2010 το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) παρουσίασε έλλειμμα 2,4 δισεκ. ευρώ, έναντι 2,3 δισεκ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2009. Το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2010 το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων διαμορφώθηκε σε 21,3 δισεκ. ευρώ έναντι 20,8 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009, δηλαδή αυξήθηκε κατά 2,4%.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Νοέμβριο του 2010 οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εισροή 331 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά εισροή 340 εκατ. ευρώ για τη συμμετοχή της SOCIETE GENERALE (Γαλλία) στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Γενικής Τράπεζας. Οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος κατέγραψαν καθαρή εκροή ύψους 76 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 3,5 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται τόσο στη μείωση κατά 2,0 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια που εκδόθηκαν από κατοίκους Ελλάδος όσο και στην αύξηση κατά 1,5 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού (εκροή).
Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 5,5 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση κατά 3,5 δισεκ. ευρώ των καταθέσεων και repos στην Ελλάδα από μη κατοίκους αλλά και στη μείωση κατά 2,1 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (εισροή). Εξάλλου, καταγράφηκε αύξηση ύψους 28 εκατ. ευρώ των δανείων που έχουν χορηγηθεί σε μη κατοίκους (εκροή), καθώς και μείωση κατά 51 εκατ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (εκροή).
Το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2010 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 709 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 1,6 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 1,7 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009), ενώ σημειώθηκε εκροή ύψους 0,8 δισεκ. ευρώ για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος (έναντι 1,1 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009).
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, την ίδια περίοδο σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 24,1 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 32,5 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009). Ειδικότερα, σημειώθηκε εκροή κεφαλαίων λόγω μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια (κατά 34,2 δισεκ. ευρώ), καθώς και σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων (κατά 1,2 δισεκ. ευρώ). Εκροή ύψους 1,2 δισεκ. ευρώ σημειώθηκε επίσης λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές του εξωτερικού. Οι εκροές αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την εισροή κεφαλαίων λόγω μείωσης των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε ομόλογα και σε χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού (κατά 12,1 και 0,4 δισεκ. ευρώ αντίστοιχα).
Στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 45,1 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εκροής 11,5 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009) οφείλεται κυρίως στον καθαρό δανεισμό του τομέα της γενικής κυβέρνησης ύψους 27,5 δισεκ. ευρώ, καθώς και στην αύξηση (εισροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 16,0 δισεκ. ευρώ. Επίσης μικρή μείωση (εισροή) σημειώθηκε στις τοποθετήσεις των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό κατά 0,5 δισεκ. ευρώ.
Στο τέλος Νοεμβρίου 2010 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 4,4 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
