Στην υποβάθμιση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας κατά δύο βαθμίδες και της πιστοληπτικής ικανότητας της Πορτογαλίας σε ξένο νόμισμα κατά μια βαθμίδα προχώρησε ο οίκος Standard & Poor's. «Μετά την εκπνοή του πρώτου προγράμματος επίσημης στήριξης, η Ελλάδα είναι πιθανό να προσφύγει στο ESM», επισημαίνει.
Πιο συγκεκριμένα, ο οίκος υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας σε 'BB-' από 'BB+' και της Πορτογαλίας σε 'ΒΒΒ-' από 'ΒΒΒ'. Η αξιολόγηση της Ελλάδας παραμένει σε καθεστώς «CreditWatch» με αρνητικές επιπτώσεις, στο οποίο τέθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2010. Η S&P προειδοποιεί ότι πιθανόν να προχωρήσει σε νέα υποβάθμιση της Ελλάδας κατά μία ή δύο βαθμίδες εάν επιδεινωθούν περαιτέρω τα δημοσιονομικά της χώρας.
Στις 2 Μαρτίου η S&P είχε προειδοποιήσει για πιθανή υποβάθμιση των αξιολογήσεών της για την Ελλάδα και την Πορτογαλία, εξαιτίας των ανησυχιών για την επίδραση που θα έχει το ευρωπαϊκό ταμείο διάσωσης στους κατόχους χρέους των δύο χωρών.
«Η υποβάθμιση αντανακλά τις εντυπώσεις μας από τη καταληκτική ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 24-25 Μαρτίου, η οποία επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις που είχαμε διατυπώσει στο παρελθόν. Οι προσδοκίες αυτές αφορούν, πρώτον, στην πιθανότητα η αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους να αποτελέσει προϋπόθεση για την προσφυγή στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) και, δεύτερον, τα δάνεια του ESM να έρχονται σε προτεραιότητα έναντι του προτιμώμενου μη εξασφαλισμένου δημόσιου χρέους», δήλωσε ο αναλυτής της Standard & Poor΄s, Μάρκο Μρσνικ. «Και οι δύο αυτές παράμετροι λειτουργούν, κατά τη γνώμη μας, επιβαρυντικά για τους εμπορικούς πιστωτές των κρατών που δανείζονται στο πλαίσιο του ESM», επισήμανε.
Όπως εξηγεί η S&P΄s, οι προαναφερόμενες προϋποθέσεις για δανεισμό από το ESM υπονομεύουν τα σχέδια της Ελλάδας για επιστροφή στις κεφαλαιαγορές στα μέσα του 2013, όταν θα λήξει ο υφιστάμενος μηχανισμός διάσωσης από το ΔΝΤ και την ΕΕ, γεγονός που ενισχύει την πιθανότητα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.
Ταυτόχρονα, η S&P΄s επισημαίνει τους αυξανόμενους κινδύνους που εμπεριέχονται στη δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας, οι οποίοι εκτιμά ότι συνεπάγονται δημοσιονομική επιδείνωση για το 2010. Κατά τη γνώμη της, το ταμειακό έλλειμμα και οι εκκρεμείς δαπάνες θα υπερβούν τις προβλέψεις της ελληνικής κυβέρνησης για το προηγούμενο οικονομικό έτος, με αποτέλεσμα το συνολικό δημόσιο έλλειμμα να διαμορφωθεί σε υψηλότερα επίπεδα από το 9,6% επί του ΑΕΠ που εκτιμά η ελληνική κυβέρνηση.
Επιπλέον, υποστηρίζει ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν κατάφερνε να περιορίσει αποτελεσματικά τις δαπάνες προκειμένου να αποτρέψει την περαιτέρω συσσώρευση ληξιπρόθεσμων οφειλών το 2011. Τα δημόσια έσοδα υπολείπονται των προβλέψεων του προϋπολογισμού και, όπως τονίζει, οι προοπτικές είσπραξης φόρων παραμένουν αβέβαιες, τόσο λόγο της εξασθένισης της εγχώριας ζήτησης όσο και λόγω των συνεχιζόμενων αδυναμιών στο φοροεισπρακτικό σύστημα.
«Στόχος της Standard & Poor's είναι να βγάλει την Ελλάδα από το καθεστώς ''CreditWatch'' εντός των επόμενων τριών μηνών, μετά την ανακοίνωση των οριστικών στοιχείων από την κυβέρνηση σχετικά με την εκπλήρωση των στόχων του προϋπολογισμού και αφού θα έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο των δημοσιονομικών τάσεων για το 2011», υπογράμμισε ο κ. Μρσνικ.
Αύξηση των cds
Μετά την υποβάθμιση αυξήθηκε ελαφρά το κόστος ασφάλισης των ελληνικών ομολόγων. Σύμφωνα με την ηλεκτρονική πύλη της Wall Street Journal, το κόστος ασφάλισης από τον κίνδυνο χρεοκοπίας (credit default swaps, cds) για την Ελλάδα αυξήθηκε στις 9,70 ποσοστιαίες μονάδες από 9,65 μονάδες και έκλεισε στις 9,67 μονάδες.
Γ. Παπανδρέου: Δεν μας υποβαθμίζουν εξαιτίας των όσων κάνουμε
Η υποβάθμιση δεν αντανακλά τις προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης που καταβάλλει η χώρα, δήλωσε ο Πρωθυπουργός. «Δεν μας υποβαθμίζουν εξαιτίας όσων κάνει η Ελλάδα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γιώργος Παπανδρέου κληθείς να σχολιάσει την κίνηση της S&P κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου σε εκδήλωση των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών. «Η όλη προσπάθεια και όλο το πρόγραμμα και ο προγραμματισμός της Ελλάδας...είναι να βγει το νωρίτερο στις αγορές» πρόσθεσε.
Επανέλαβε μάλιστα τις επικρίσεις τους κατά της πρακτικής που ακολουθούν οι οίκοι αξιολόγησης γενικά, υποστηρίζοντας ότι έχουν περάσει στον απόλυτο πανικό. Υπενθύμισε μάλιστα για άλλη μία φορά ότι ήταν εκείνοι που έδιναν ΑΑΑ στα τοξικά ομόλογα τα οποία δημιούργησαν την κρίση.
Πρέπει να δούμε ποιος παίρνει τις αποφάσεις, ανέφερε και πρόσθεσε ότι οι οίκοι αξιολόγησης δεν λογοδοτούν και αυτό είναι κάτι που πρέπει να δει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τι απαντά το ΥΠΟΙΚ
Η σημερινή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελληνικής Δημοκρατίας από BB+ σε BB- από τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor’s βασίζεται σε μια λανθασμένη αξιολόγηση των πρόσφατων αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής της 25ης Μαρτίου, αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Υπουργείο Οικονομικών.
Σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ, η υποβάθμιση δεν αντανακλά την προσπάθεια αλλά και την επιτυχία μέχρι σήμερα στην υλοποίηση του ελληνικού προγράμματος οικονομικής πολιτικής ούτε τις οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας.
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, το σκεπτικό για την υποβάθμιση της Ελλάδας είναι ότι η χώρα δεν θα είναι σε θέση να καλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες από τα μέσα του 2013 μέσω δανεισμού στις ιδιωτικές αγορές κεφαλαίων, όταν το σημερινό πρόγραμμα χρηματοδοτικής στήριξης ολοκληρώνεται, και θα χρειαστεί η Ελλάδα να δανειστεί από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
Αυτή, όπως επισημαίνει το ΥΠΟΙΚ, είναι μια λανθασμένη εκτίμηση για μια σειρά από λόγους.
Όπως εξηγεί, «πρώτον, με βάση το πρόγραμμα στήριξης της ΕΕ και του ΔΝΤ, η Ελλάδα θα επανέλθει στις ιδιωτικές αγορές από το 2012. Άλλωστε, οι πρόσφατες αξιολογήσεις από την Τρόικα επιβεβαιώνουν ότι το πρόγραμμα εξελίσσεται όπως έχει σχεδιαστεί και φέρνει αποτελέσματα.
Δεύτερον, η S&P’s αγνοεί περιέργως τις υπόλοιπες κρίσιμες αποφάσεις που επιβεβαιώθηκαν στην Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής, οι οποίες μειώνουν περαιτέρω την πιθανότητα ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί να έχει πρόσβαση στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
Συγκεκριμένα, τα μέλη της Ευρωζώνης συμφώνησαν να διπλασιάσουν την περίοδο αποπληρωμής του δανείου έως 7 έτη και να περικόψουν το επιτόκιο κατά 100 μονάδες βάσης, μειώνοντας τις αποπληρωμές της Ελλάδας.
Επιπλέον, η S&P’s αγνοεί τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ελλάδα για να αντιμετωπίσει τον όποιο κίνδυνο δημοσιονομικών αποκλίσεων, στο πλαίσιο της προετοιμασίας μιας συνολικής και φιλόδοξης μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής στρατηγικής για την περίοδο 2012-2015, η οποία θα φέρει το έλλειμμα κοντά στο 1% του ΑΕΠ. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα έχει επίσης δεσμευτεί να ολοκληρώσει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου με στόχο την εξοικονόμηση 50 δισ. ευρώ μέχρι το 2015, με τα έσοδα να χρησιμοποιούνται για την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους της».
Καταλήγοντας το Υπουργείο Οικονομικών υπογραμμίζει ότι η υποβάθμιση από την S&P’s βασίζεται σε μια μονομερή εκτίμηση των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και των δημοσιονομικών κινδύνων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, χωρίς να δίνει την δέουσα βαρύτητα στις δράσεις που παίρνει η Ελληνική κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει αυτούς τους κινδύνους και τα αποτελέσματα της οικονομικής πολιτικής.
Υποβάθμιση της Πορτογαλίας
Η πιστοληπτική αξιολόγηση της Πορτογαλίας υποβαθμίζεται για δεύτερη φορά μέσα σε μία εβδομάδα από τον διεθνή οίκο αξιολόγησης, καθώς η υπερχρεωμένη χώρα αντιμετωπίζει πολιτική αβεβαιότητα μετά την παραίτηση της κυβέρνησης Σόκρατες.
Η S&P προειδοποιεί ότι το μη εξασφαλισμένο δημόσιο χρέος της χώρας θα αποκτήσει μειωμένη προτεραιότητα εξυπηρέτησης σε περίπτωση που η κυβέρνηση προσφύγει για δανεισμό στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
«Δεδομένης της περιορισμένης πρόσβασης της Πορτογαλίας στις κεφαλαιαγορές και τις ενδεχόμενες σημαντικές ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης τα προσεχή έτη, εκτιμούμε ότι η Πορτογαλία θα προσφύγει αρχικά στο EFSF και στη συνέχεια στο EFSF», υπογραμμίζει ο διεθνής οίκος αξιολόγησης.
