Το Μάιο του 2011 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα 1.998 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 308 εκατ. ευρώ το οποίο είχε καταγραφεί τον Μάιο του 2010 (λόγω του υψηλού επιπέδου των μεταβιβάσεων από την ΕΕ το μήνα εκείνο του 2010).
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου δεν παρουσίασε αξιόλογη μεταβολή, δεδομένου ότι η βελτίωση του ισοζυγίου εκτός καυσίμων και πλοίων αντισταθμίστηκε από την άνοδο των καθαρών πληρωμών κυρίως για καύσιμα και δευτερευόντως για αγορές πλοίων. Ειδικότερα, οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων αυξήθηκαν με υψηλό ρυθμό (20,3%) το Μάιο του 2011, ενώ οι πληρωμές για αντίστοιχες εισαγωγές δεν παρουσίασαν αξιόλογη μεταβολή (αυξήθηκαν κατά 1,6%).
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 42 εκατ. ευρώ λόγω του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για "λοιπές" υπηρεσίες και της αύξησης των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Ειδικότερα, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους αυξήθηκαν κατά 9,8% το Μάιο. Αντίθετα, οι καθαρές εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) μειώθηκαν κατά 22,6%, καθώς οι ακαθάριστες εισπράξεις περιορίστηκαν κατά 10,1%, ενώ οι αντίστοιχες πληρωμές αυξήθηκαν κατά 3,3%.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 170 εκατ. ευρώ λόγω της ανόδου των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη κατά 162 εκατ. ευρώ.
Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 137 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 2.036 εκατ. ευρώ το Μάιο 2010, κυρίως επειδή καταγράφηκαν καθαρές πληρωμές του τομέα της γενικής κυβέρνησης ύψους 129 εκατ. ευρώ, έναντι καθαρών εισπράξεων ύψους 2.022 εκατ. ευρώ το Μάιο 2010. Όπως έχει αναφερθεί σε προηγούμενα δελτία τύπου, το πρώτο δίμηνο του τρέχοντος έτους εισέρρευσε ήδη το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων που αφορούν τις τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης για ολόκληρο το 2011. (Υπενθυμίζεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)
Το πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2011 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίστηκε κατά 586 εκατ. ευρώ ή κατά 4,8% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 και διαμορφώθηκε σε 11,7 δισεκ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά πρωτίστως τη σημαντική μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων κατά 2,0 δισεκ. ευρώ και τη μικρή άνοδο του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, οι οποίες υπεραντιστάθμισαν τη μεγάλη αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων, τη διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων και τη μικρή μείωση του πλεονάσματος τρεχουσών μεταβιβάσεων.
Ειδικότερα, το συνολικό έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου περιορίστηκε κατά 874 εκατ. ευρώ λόγω της μείωσης του εμπορικού ελλείμματος εκτός πλοίων και καυσίμων κατά 1,8 δισεκ. ευρώ και του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 230 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 1,2 δισεκ. ευρώ. Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων αυξήθηκαν κατά 17,4%, ενώ οι πληρωμές για αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν κατά 8,9%.
Η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 79 εκατ. ευρώ αντανακλά τη μείωση των καθαρών πληρωμών για "λοιπές" υπηρεσίες και τη μικρή άνοδο των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες, οι οποίες υπεραντιστάθμισαν τη μείωση των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) μειώθηκαν κατά 9,9% και οι αντίστοιχες πληρωμές κατά 9,4%, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις να περιοριστούν κατά 291 εκατ. ευρώ. Επίσης, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους αυξήθηκαν κατά 5,6% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος αυξήθηκαν κατά 3,0%, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες να αυξηθούν κατά 64 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της "έρευνας συνόρων" της Τράπεζας της Ελλάδος, κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 11,8%.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 316 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, σχεδόν αποκλειστικά επειδή οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη αυξήθηκαν κατά 9,2%.
Τέλος, το ισοζύγιο των τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 1.066 εκατ. ευρώ, δηλ. κατά 51 εκατ. ευρώ μικρότερο από εκείνο της αντίστοιχης περιόδου του 2010. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στο ότι καταγράφηκε έλλειμμα 133 εκατ. ευρώ στο ισοζύγιο των λοιπών τομέων (κυρίως μεταναστευτικά εμβάσματα) έναντι πλεονάσματος 29 εκατ. ευρώ το πρώτο πεντάμηνο του 2010. Αντίθετα, οι καθαρές μεταβιβαστικές εισπράξεις του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) αυξήθηκαν κατά 111 εκατ. ευρώ.
Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το Μάιο του 2011 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 16 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 12 εκατ. ευρώ το Μάιο του 2010. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία - πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου -- και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)
Το πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2011 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 321 εκατ. ευρώ, έναντι 147 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο πεντάμηνο το 2010. Η αύξηση αυτή αντανακλά κυρίως την άνοδο των καθαρών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης κατά 183 εκατ. ευρώ. Το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 1.387 εκατ. ευρώ, κατά 123 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από ό,τι την αντίστοιχη περίοδο του 2010, γεγονός που αντανακλά την προαναφερθείσα εξέλιξη των τρεχουσών μεταβιβάσεων από την ΕΕ.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) διαμορφώθηκε σε 2 δισεκ. ευρώ το Μάιο του 2011, έναντι πλεονάσματος 0,3 δισεκ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2010. Το πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2011 το έλλειμμα αυτό διαμορφώθηκε σε 11,4 δισεκ. ευρώ, έναντι 12,1 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010, δηλαδή μειώθηκε κατά 6,3%.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Το Μάιο του 2011 οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εισροή 286 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά την εισροή 400 εκατ. ευρώ για την εξαγορά της εταιρίας Specifar Pharmaceuticals SA από την εταιρία Watson Pharmaceuticals Inc. (ΗΠΑ). Oι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εκροή 59 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 4,3 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται στη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου κατά 5,9 δισεκ ευρώ (εκροή), τη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων κατά 88 εκατ. ευρώ (εκροή) καθώς και την αύξηση των τοποθετήσεων κατοίκων σε χρηματοοικονομικά παράγωγα και μετοχές του εξωτερικού κατά 86 και 54 εκατ. ευρώ αντίστοιχα (εκροή). Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τη μείωση των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα του εξωτερικού κατά 1,8 δισεκ. ευρώ (εισροή).
Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 6,5 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση κατά 10,9 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα καθώς και στη μείωση κατά 25 εκατ. ευρώ των δανείων που έχουν χορηγηθεί από κατοίκους σε μη κατοίκους (εισροή). Οι ανωτέρω κινήσεις αντισταθμίστηκαν από την αύξηση των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού κατά 3,8 δισεκ. ευρώ (εκροή) καθώς και από την καθαρή μείωση (εκροή) κατά 588 εκατ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους.
Το πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2011 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εκροή ύψους 115 εκατ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 458 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010). Ειδικότερα, η καθαρή εκροή κεφαλαίων κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό ανήλθε σε 423 εκατ. ευρώ, ενώ η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 308 εκατ. ευρώ.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 9,7 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εκροής 8,8 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010). Ειδικότερα, καταγράφηκε εκροή κεφαλαίων κυρίως λόγω μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου κατά 13,9 δισεκ. ευρώ και δευτερευόντως λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε παράγωγα εξωτερικού κατά 614 εκατ. ευρώ και της μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων κατά 82 εκατ. ευρώ. Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν μόνο εν μέρει από τη μείωση των τοποθετήσεων των εγχώριων θεσμικών επενδυτών σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού κατά 4,6 δισεκ. ευρώ και τη μείωση των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων κατά 224 εκατ. ευρώ.
Στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 21,5 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 20,8 δισεκ. ευρώ το αντίστοιχο πεντάμηνο του 2010) οφείλεται κυρίως στην αύξηση των καθαρών δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους κατά 20,6 δισεκ. ευρώ. Ειδικότερα, ο καθαρός δανεισμός του τομέα της γενικής κυβερνήσεως ανήλθε σε 20,8 δισεκ. ευρώ και ο αντίστοιχος ακαθάριστος δανεισμός βάσει του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας διαμορφώθηκε σε 21,4 δισεκ. ευρώ. Εισροή σημειώθηκε επίσης λόγω αύξησης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 1,0 δισεκ. ευρώ.
Στο τέλος Μαΐου 2011 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 4,6 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
