Το σχέδιο αναμόρφωσης της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) για μετά το 2013 παρουσίασε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει μια νέα εταιρική σχέση ανάμεσα στην Ευρώπη και τους αγρότες με στόχο την επισιτιστική επάρκεια, τη βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων και την οικονομική ανάπτυξη», δήλωσε ο Επίτροπος Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης, Ντατσιάν Τσόλος και χαρακτήρισε καθοριστικές τις επόμενες δεκαετίες για την εδραίωση μιας ισχυρής γεωργίας που θα μπορεί να ανταποκρίνεται τόσο στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και του διεθνούς ανταγωνισμού όσο και στις προσδοκίες των πολιτών.
«Η Ευρώπη χρειάζεται τους αγρότες. Οι αγρότες χρειάζονται τη στήριξη της Ευρώπης. Η Κοινή Γεωργική Πολιτική δεν είναι κάτι αφηρημένο. Είναι τα τρόφιμα που έρχονται στο τραπέζι μας, είναι το μέλλον των μισών και πλέον εδαφών μας», παρατήρησε ο Επίτροπος.
Η αναθεωρημένη ΚΓΠ θα προωθεί την καινοτομία, θα ενισχύει την ανταγωνιστικότητα του γεωργικού τομέα, τόσο από οικονομική όσο και από οικολογική άποψη, θα καταπολεμά την κλιματική αλλαγή και θα στηρίζει την απασχόληση και την οικονομική ανάπτυξη. Με αυτόν τον τρόπο, η αναθεωρημένη ΚΓΠ θα συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», εκτιμά στη σχετική ανακοίνωσή της η Κομισιόν.
Τα 10 σημεία-κλειδιά της αναμόρφωσης
1) Καλύτερα στοχευμένες εισοδηματικές ενισχύσεις που προωθούν την ανάπτυξη και την απασχόληση
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει μια πιο δίκαιη, απλούστερη και καλύτερα στοχευμένη στήριξη του εισοδήματος των αγροτών, ώστε να αξιοποιηθεί καλύτερα το δυναμικό της ευρωπαϊκής γεωργίας. Η βασική στήριξη του εισοδήματος θα αφορά μόνον τους ενεργούς αγρότες. Μετά τα 150.000 ευρώ θα μειώνεται σταδιακά και θα υπόκειται σε ανώτατο όριο μετά τα 300.000 ευρώ ανά εκμετάλλευση και ανά έτος, λαμβανομένου υπόψη του αριθμού των θέσεων απασχόλησης που δημιουργεί η εκμετάλλευση. Επίσης, θα κατανέμεται πιο δίκαια μεταξύ των αγροτών, των περιφερειών και των κρατών μελών.
2) Δραστικότερα και καταλληλότερα μέσα διαχείρισης των κρίσεων για καλύτερη αντιμετώπιση των νέων οικονομικών προκλήσεων
Η αστάθεια των τιμών είναι μακροπρόθεσμα επικίνδυνη για την ανταγωνιστικότητα του γεωργικού τομέα. Η Επιτροπή προτείνει πιο αποτελεσματικό δίχτυ προστασίας για τους γεωργικούς κλάδους που είναι περισσότερο εκτεθειμένοι σε κρίσεις (ιδιωτική αποθεματοποίηση και δημόσια παρέμβαση), ενώ παράλληλα τάσσεται υπέρ της σύστασης ασφαλίσεων και ταμείων αλληλοβοήθειας.
3) Μια «περιβαλλοντική» πληρωμή με στόχο τη μακροπρόθεσμη παραγωγικότητα και τη διατήρηση των οικοσυστημάτων
Για να ενισχυθεί η οικολογική βιωσιμότητα του γεωργικού τομέα και για να ανταμειφθούν οι προσπάθειες των αγροτών, η Επιτροπή προτείνει τη διοχέτευση του 30% των άμεσων ενισχύσεων σε μεθόδους που προωθούν τη βέλτιστη χρήση των φυσικών πόρων. Τέτοιου είδους μέθοδοι, απλές στην εφαρμογή τους και αποτελεσματικές από οικολογική άποψη, είναι: η διαφοροποίηση των καλλιεργειών, η διατήρηση μόνιμων βοσκοτόπων και η διατήρηση των προστατευόμενων οικολογικών περιοχών και των φυσικών τοπίων.
4) Συμπληρωματικές επενδύσεις για έρευνα και καινοτομία
Για τη δημιουργία μιας ανταγωνιστικής γεωργίας της γνώσης, η Επιτροπή προτείνει τον διπλασιασμό του προϋπολογισμού για αγρονομική έρευνα και καινοτομία, καθώς και την εφαρμογή στην πράξη των αποτελεσμάτων της έρευνας μέσω μιας νέας σύμπραξης για την καινοτομία. Τα κονδύλια αυτά θα ενθαρρύνουν τη μεταφορά γνώσεων, τη συμβουλευτική υποστήριξη των αγροτών και τη στήριξη ερευνητικών σχεδίων ειδικά για τους αγρότες, εξασφαλίζοντας μια πιο στενή συνεργασία μεταξύ του γεωργικού τομέα και της επιστημονικής κοινότητας.
5) Πιο ανταγωνιστική και ισόρροπη τροφική αλυσίδα
Η γεωργία, που αποτελεί τη βάση της τροφικής αλυσίδας, είναι σε μεγάλο βαθμό κατακερματισμένη και ελάχιστα δομημένη. Για να ενισχυθεί η θέση των γεωργών, η Επιτροπή προτείνει τη στήριξη των οργανώσεων των παραγωγών και των διακλαδικών οργανώσεων, καθώς και τη δημιουργία απευθείας δικτύων ανάμεσα στους παραγωγούς και τους καταναλωτές (χωρίς πολλούς μεσάζοντες). Επιπλέον, οι ποσοστώσεις για τη ζάχαρη, που δεν έχουν πλέον λόγο ύπαρξης, δεν θα συνεχιστούν μετά το 2015.
6) Ενθαρρύνονται οι αγροπεριβαλλοντικές πρωτοβουλίες
Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε εδάφους και να ενθαρρύνονται οι αγροπεριβαλλοντικές πρωτοβουλίες σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή προτείνει οι δύο από τις έξι προτεραιότητες της πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη να είναι οι εξής: πρώτον, η διατήρηση και η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων καθώς και η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, και, δεύτερον, η αποτελεσματική χρήση των πόρων.
7) Διευκολύνεται η εγκατάσταση νέων αγροτών
Τα δύο τρίτα των αγροτών είναι ηλικίας άνω των 55 ετών. Για να δημιουργηθούν θέσεις απασχόλησης και να ενθαρρυνθούν οι νέες γενιές να ασχοληθούν με τη γεωργία, η Επιτροπή προτείνει ένα νέο μέσο για τη στήριξη της εγκατάστασης νέων αγροτών, το οποίο θα απευθύνεται σε αγρότες κάτω των 40 ετών και θα χορηγείται τα πρώτα 5 χρόνια.
8) Κίνητρα για την αγροτική απασχόληση και την επιχειρηματικότητα
Για την προώθηση της απασχόλησης και του επιχειρηματικού πνεύματος, η Επιτροπή προτείνει μια σειρά μέτρων που σκοπό έχουν να ενθαρρύνουν την οικονομική δραστηριότητα στις αγροτικές περιοχές, καθώς και τις πρωτοβουλίες για τοπική ανάπτυξη. Για παράδειγμα, θα δημιουργηθεί μια «πρώτη εργαλειοθήκη» για τη στήριξη σχεδίων μικροεπιχειρήσεων, με χρηματοδότηση έως και 70.000 ευρώ για μια περίοδο πέντε ετών. Θα ενισχυθούν επίσης οι ομάδες τοπικής δράσης LEADER.
9) Μεγαλύτερη προσοχή στις ευάλωτες περιοχές
Για να αποφευχθεί η ερημοποίηση και να διατηρηθεί ο πλούτος των εδαφών μας, η Επιτροπή δίνει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να χορηγούν μεγαλύτερη στήριξη στους αγρότες που βρίσκονται σε περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα, μέσω πρόσθετης αντιστάθμισης. Η βοήθεια αυτή θα συμπληρώνει τις άλλες μορφές στήριξης που χορηγούνται σήμερα στο πλαίσιο της πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη.
10) Μια απλούστερη και αποτελεσματικότερη Κοινή Γεωργική Πολιτική
Για να αποφευχθεί ο άσκοπος διοικητικός φόρτος, η Επιτροπή προτείνει την απλούστευση διαφόρων μηχανισμών της ΚΓΠ, ιδίως των κανόνων σχετικά με την πολλαπλή συμμόρφωση και τα συστήματα ελέγχου, χωρίς όμως να θίγεται η αποτελεσματικότητα. Θα απλουστευθούν επίσης οι ενισχύσεις υπέρ των μικρών αγροτών. Για τους αγρότες αυτούς προβλέπεται κατ' αποκοπή πληρωμή 500 έως 1.000 ευρώ ανά έτος και ανά εκμετάλλευση. Τέλος, θα ενθαρρυνθεί η εκχώρηση εκτάσεων από μικρούς αγρότες, που παύουν τη γεωργική τους δραστηριότητα, σε άλλους που επιθυμούν την αναδιάρθρωση του αγροκτήματός τους.
