Η ευρωπαϊκή οικονομία βρίσκεται μεν σε πορεία βαθμιαίας ανάκαμψης, αλλά εξακολουθεί να συναντά δυσκολίες, όπως επισημαίνει η Κομισιόν στις ενδιάμεσες προβλέψεις της για την Ε.Ε.
Το πραγματικό ΑΕΠ άρχισε να αυξάνεται και πάλι κατά το τρίτο τρίμηνο του 2009, σηματοδοτώντας το τέλος της μακρύτερης και βαθύτερης ύφεσης στην ιστορία της ΕΕ. Τα έκτακτα μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης που έλαβε η ΕΕ διαδραμάτισαν μείζονα ρόλο σε αυτό.
Ωστόσο, σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις του 2009, η αύξηση αυτή επιβραδύνθηκε κατά το τέταρτο τρίμηνο εξαιτίας της μείωσης της επίδρασης ορισμένων προσωρινών παραγόντων. Σύμφωνα με την τρέχουσα επικαιροποίηση, οι οικονομικές προοπτικές της ΕΕ παραμένουν εν γένει αμετάβλητες. Προβλέπεται αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,7% τόσο στην ΕΕ όσο και στη ζώνη του ευρώ το 2010. Εκτός αυτού, οι προβλέψεις ως προς τα επίπεδα πληθωρισμού παραμένουν εν πολλοίς αμετάβλητες, στο 1,4% και στο 1,1% για την ΕΕ και για τη ζώνη του ευρώ, αντίστοιχα. Οι προβλέψεις αυτές εξακολουθούν να περιβάλλονται από μεγάλη αβεβαιότητα, όπως μαρτυρούν οι πρόσφατες εξελίξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Δηλώσεις Ολι Ρεν
Ο Επίτροπος Oλι Ρεν, αρμόδιος για τις οικονομικές και νομισματικές υποθέσεις έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Η ανάκαμψη της οικονομίας της ΕΕ αρχίζει να γίνεται πραγματικότητα, αλλά εξακολουθεί να είναι εύθραυστη. Πρωταρχικός μας στόχος πρέπει να είναι η επάνοδος της ευρωπαϊκής οικονομίας σε μια εύρωστη και διατηρήσιμη πορεία. Δύο είναι τα μέτωπα στα οποία πρέπει να εργασθούμε προκειμένου να το επιτύχουμε: η ανάκαμψη της οικονομίας και η εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών μας. Η νέα στρατηγική για την Ευρώπη του 2020 που αποβλέπει στον εκσυγχρονισμό των οικονομιών μας πρέπει να συνοδεύεται από την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών μας. Αυτό είναι αναγκαίο για διατηρήσιμη ανάπτυξη και για τη δημιουργία απασχόλησης».
Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη στην ΕΕ και τη ζώνη του ευρώ παραμένουν βάσιμες
Οι ρυθμοί ανάπτυξης για το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους αναθεωρήθηκαν ελαφρά προς τα πάνω στις προβλέψεις της Επιτροπής τόσο για την ΕΕ όσο και για τη ζώνη του ευρώ. Ωστόσο, εξαιτίας ορισμένων οριακών αναθεωρήσεων προς τα κάτω για το δεύτερο εξάμηνο του 2010, ο προβλεπόμενος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ το 2010 παραμένει συνολικά αμετάβλητος στο 0,7% και στις δύο επικράτειες. Ο υπολογισμός αυτός έγινε με βάση επικαιροποιημένες προβλέψεις για τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Πολωνία, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, που από κοινού αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% του ΑΕΠ της ΕΕ.
Ισχυρότερη παγκόσμια ανάκαμψη
Η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα αποδείχθηκε πιο εύρωστη κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2009 από ό,τι προβλεπόταν, ιδίως στις αναδυόμενες οικονομίες της Ασίας. Το περασμένο έτος αποφεύχθηκε μια ξεκάθαρη πτώση του πραγματικού ΑΕΠ (εξαιρουμένης της ΕΕ) και το 2010 αναμένεται πλέον η αύξησή του κατά 4¼%. Βραχυπρόθεσμα, οι δείκτες της παγκόσμιας οικονομίας είναι ενθαρρυντικοί, καθώς αντανακλούν εν μέρει τον κύκλο των αποθεμάτων του μεταποιητικού τομέα.
Σε μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα, η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας προβλέπεται ότι θα παρουσιάσει κάποια επιβράδυνση εξαιτίας της προοδευτικής μείωσης της επίδρασης των μέτρων παροχής δημοσιονομικών κινήτρων, αφενός, και του κύκλου των αποθεμάτων, αφετέρου. Οι διαφορές από χώρα σε χώρα παραμένουν σημαντικές. Οι αναδυόμενες οικονομίες παρουσιάζουν αισθητά ισχυρότερη ανάκαμψη χάρη στο ότι άρχισαν και πάλι οι εισροές κεφαλαίων και στο ότι οι επενδυτές είναι και πάλι διατεθειμένοι να αναλάβουν κινδύνους. Μολονότι η ανάκαμψη του εξωτερικού περιβάλλοντος της ΕΕ είναι ταχύτερη από το αναμενόμενο, δεν είναι ακόμη σαφές σε ποιό βαθμό αυτό θα βοηθήσει την ΕΕ κατά το τρέχον έτος.
Περιορισμένος αντίκτυπος στη δυναμική των εγχώριων μεγεθών μέχρι στιγμής
Η βελτίωση των δεικτών εμπιστοσύνης για την ΕΕ υποδηλώνει μεν κάποια αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά τα αριθμητικά στοιχεία, ιδίως όσον αφορά τη βιομηχανική παραγωγή και τις λιανικές πωλήσεις, ήταν λιγότερο ενθαρρυντικά πρόσφατα. Παρότι το καλύτερο από το αναμενόμενο εξωτερικό περιβάλλον μπορεί να δώσει περαιτέρω ώθηση στις εξαγωγές, οι επενδύσεις διατηρούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα που αντικατοπτρίζουν ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά αξιοποίησης της παραγωγικής ικανότητας. Οι επενδύσεις σε κατοικίες το 2010 είναι επίσης πιθανό να είναι χαμηλές εξαιτίας της προσαρμογής που είναι αναγκαία στον στεγαστικό τομέα διαφόρων κρατών μελών. Οι συνθήκες που επικρατούν στις χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν βελτιωθεί σε σχέση με τις αρχές του 2009. Ωστόσο η προσαρμογή σε επίπεδο ισολογισμού δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί και επικρατεί μεγάλη αβεβαιότητα. Οι υποτονικές προοπτικές όσον αφορά τις επενδύσεις υποδηλώνουν κατά κανόνα ότι η αγορά εργασίας θα παραμείνει εξασθενημένη, πράγμα το οποίο ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά την ιδιωτική κατανάλωση. Λόγω του προσωρινού χαρακτήρα πολλών από τις κύριες συνιστώσες της οικονομικής ανάκαμψης τόσο για την ΕΕ όσο και παγκοσμίως, η ευρωστία της δεν θεωρείται ακόμη δεδομένη.
Διατήρηση της σταθερότητας των τιμών
Ο ισχυρός αντιπληθωρισμός που παρατηρήθηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2009 οφειλόταν κατά κύριο λόγο στην πτωτική επίδραση του τομέα της ενέργειας και των τροφίμων και στην αυξημένη υποτονικότητα της οικονομίας. Ο πληθωρισμός ΕνΔΤΚ αυξήθηκε κάπως τους τελευταίους μήνες του 2009 και διατηρήθηκε στον πολύ συγκρατημένο ετήσιο ρυθμό του 1,0% στην ΕΕ και του 0,3% στη ζώνη του ευρώ, όπως αναμενόταν το φθινόπωρο. Για το επόμενο χρονικό διάστημα προβλέπεται ότι η σημαντική υποτονικότητα της οικονομίας θα συγκρατήσει τα επίπεδα πληθωρισμού και θα αντισταθμίσει τις αυξήσεις που προβλέπονται στον τομέα της ενέργειας και των βασικών εμπορευμάτων. Προβλέπεται ότι οι τιμές θα διατηρηθούν σταθερές. Οι προβλέψεις ως προς τον πληθωρισμό ΕνΔΤΚ αναθεωρήθηκαν οριακά προς τα πάνω, σε 1,4%, για την ΕΕ, ενώ διατηρήθηκαν αμετάβλητες, σε 1,1%, για τη ζώνη του ευρώ.
Εκτίμηση των κινδύνων
Οι κίνδυνοι όσον αφορά τις αναπτυξιακές προοπτικές της ΕΕ το 2010 εξακολουθούν να φαίνονται γενικά αντισταθμισμένοι. Από αρνητικής πλευράς, η κατάσταση των χρηματοπιστωτικών αγορών εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά απρόβλεπτη και υποκείμενη σε σοβαρούς κινδύνους αρνητικής εξέλιξης. Από θετικής πλευράς, η ευρωστία της παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης, ιδίως στις αναδυόμενες ασιατικές αγορές, και η επικείμενη αλλαγή στον κύκλο των αποθεμάτων στην ΕΕ ενδέχεται να επηρεάσουν την εγχώρια ζήτηση περισσότερο από ό,τι αναμένεται σήμερα. Όσον αφορά τις προοπτικές του πληθωρισμού, θεωρείται ότι οι κίνδυνοι θα παραμείνουν γενικά αντισταθμισμένοι κατά τη διάρκεια του 2010.
