Της Ειρήνης Σακελλάρη
Με αιχμές κινήθηκε η ομιλία του διοικητή κ. Γιάννη Στουρνάρα σε ότι αφορά τις τις πρακτικές των εταιριών διαχείρισης κόκκινων δανείων στην Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση της Ενωσης Εταιριών Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΕΔΑΔΠ).
Ο κεντρικός τραπεζίτης τόνισε πως το χρέος ιδιωτών και επιχειρήσεων παραμένει, δεν εξαφανίζεται μέσω της μεταφοράς τους από τους ισολογισμούς των τραπεζών στις Εταιρείες Διαχείρισης. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να μπορέσουν οι Εταιρείες Διαχείρισης να διαχειριστούν όσο πιο αποτελεσματικά γίνεται το απόθεμα των ΜΕΔ που έχουν αναλάβει.
Αυτό προϋποθέτει πλήρη αξιοποίηση του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών και των λοιπών διατάξεων του πρόσφατου νόμου περί Ρύθμισης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας, την λειτουργία του φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης του νόμου 4738/2020, αλλά και προσπάθεια επιτάχυνσης τη απονομής δικαιοσύνης όπου εκκρεμούν σχετικές διαδικασίες ή αποφάσεις.
Είναι σημαντικό, υπογράμμισε ο επικεφαλής της ΤτΕ οι Εταιρείες Διαχείρισης να προσφέρουν βιώσιμες λύσεις ρύθμισης σε πιστούχους, ή σε πιο αποτελεσματική διαχείριση του ενεχύρου -όπου αυτό είναι απαραίτητο- ώστε να διευκολυνθούν οι πιστούχοι αυτοί να επανέλθουν στην παραγωγική διαδικασία. Στο πλαίσιο αυτό, σημείωσε, έως τώρα, καμία από τις εταιρίες διαχείρισης δεν έχει κάνει αίτημα για λήψη άδειας –κατά τα προβλεπόμενα στο Ν. 4354/2015- που θα επιτρέπει την αναχρηματοδότηση επιχειρήσεων.
Οπως είπε ο κ. Στουρνάρας, σε αρκετές περιπτώσεις βιώσιμων επιχειρήσεων, η παροχή ρευστότητας στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης οφειλών είναι απαραίτητη.
«Μας προβληματίζει επίσης το γεγονός ότι η Τράπεζα της Ελλάδος λαμβάνει ένα μεγάλο αριθμό καταγγελιών από ιδιώτες και επιχειρήσεις αναφορικά με τις πρακτικές που εφαρμόζουν οι Εταιρείες Διαχείρισης. Τα θέματα διαφάνειας των διαδικασιών και των όρων των συναλλαγών (conduct of business) είναι μία περιοχή την οποία λαμβάνουμε σοβαρά και αξιολογούμε στο πλαίσιο των εποπτικών μας δραστηριοτήτων. Η ουσιαστική τήρηση του πρόσφατα αναθεωρημένου Κώδικα Δεοντολογίας που έχει θεσμοθετήσει η Τράπεζα της Ελλάδος αποτελεί υποχρεωτικό θεσμικό πλαίσιο τόσο για τα πιστωτικά ιδρύματα όσο και για τους servicers. Η διαχείριση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων πρέπει να γίνεται με πλήρη σεβασμό προς το δανειολήπτη και με βάση τις βέλτιστες πρακτικές όπως προβλέπονται στο Κώδικα Δεοντολογίας», υπογράμμισε.
Η ελληνική οικονομία
Αναφερόμενος στην πορεία της οικονομίας, τόνισε ότι τα μέτρα στήριξης που έλαβαν τόσο οι δημοσιονομικές όσο και οι νομισματικές αρχές άμβλυναν σε σημαντικό βαθμό τις επιπτώσεις στην οικονομία από την πανδημία, προστατεύοντας στο μέτρο του δυνατού τα εισοδήματα και τις θέσεις εργασίας στην ελληνική οικονομία.
Το 2021 η ελληνική οικονομία ανακάμπτει πολύ ταχύτερα από ότι αναμενόταν χάρη στην επέκταση του εμβολιαστικού προγράμματος και την σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19.
Σχολιάζοντας τον πληθωρισμός, σημείωσε ότι η σημαντική αύξηση του ρυθμού του πληθωρισμού εκτιμάται ότι είναι εν πολλοίς παροδική, με τη μεταβολή του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή να προβλέπεται να παραμείνει σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα για το σύνολο του τρέχοντος έτους στην Ελλάδα. Συνεπώς, τουλάχιστον σε βραχυχρόνιο διάστημα, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα αναμένεται πως θα παραμείνει σημαντικά χαμηλότερος του στόχου του ευρωσυστήματος, δηλαδή του 2%.
Οπως είπε ο κεντρικός τραπεζίτης, τα επόμενα έτη αναμένονται ρυθμοί μεγαλύτεροι από το δυνητικό ρυθμό μεγέθυνσης δεδομένου του μεγάλου παραγωγικού κενού που χαρακτηρίζει σήμερα την οικονομία καθώς και λόγω του γεγονότος πως η ελληνική οικονομία ανακάμπτει από μια δεκαετία που σημειώθηκε σημαντική απώλεια στο επίπεδο του ΑΕΠ. Οι παράγοντες που δικαιολογούν τέτοιες προσδοκίες είναι οι εξής:
Μεσοπρόθεσμα, με την έξοδο από την πανδημία, θα αποκατασταθεί η δημοσιονομική σταθερότητα και θα επιστρέψει ο προϋπολογισμός σε πρωτογενή πλεονάσματα. Αυτό, μαζί με την ανάκαμψη της οικονομίας, θα διασφαλίσει τη σταδιακή αποκλιμάκωση του λόγου δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ, που αυξήθηκε σημαντικά ως αποτέλεσμα των μέτρων στήριξης κατά τη διάρκεια της πανδημίας, υπογράμμισε ο κεντρικός τραπεζίτης.
Μόνον η διαχείριση των NPES μπορεί να επιτρέψει την χρηματοδότηση της Οικονομίας
Τα μέλη της ΕΕΔΑΔΠ διαχειρίζονται σήμερα συνολικά δάνεια και απαιτήσεις που υπερβαίνουν τα 100 δις ευρώ ανέφερε στη δική του ομιλία ο πρόεδρος της Ενωσης κ. Πανούσης. Μόνο τον τελευταίο χρόνο μεταφέρθηκαν εκτός τραπεζικών ισολογισμών χαρτοφυλάκια 22 δις ευρώ, τα οποία οι servicers έχουν αναλάβε να διαχειριστούν.Ήδη βρίσκονται σε διαδικασία μεταφοράς άλλα 13 δις ευρώ δανείων. Xωρίς την ταχεία αντιμετώπισή του θέματος δεν θα ήταν δυνατή η επιστροφή στην χρηματοδότησητης οικονομίας.
Σε ό,τι αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που έχουν περιέλθει στους servicers προς διαχείριση με τη διαδικασία των τιτλοποιήσεων kai προτεραιότητά αποτελεί, όπου αυτό είναι εφικτό, η αναβίωσή τους. Να αναδιαρθρωθεί δηλαδή ο δανεισμός και να καταστεί και πάλι βιώσιμος και εξυπηρετήσιμος.
Μέχρι σήμερα έχουμε αναδιαρθρώσει δάνεια ύψους άνω των 4,7 δις ευρώ μόνο για το 2020-2021, προσφέροντας λύσεις που περιλαμβάνουν στην πλειοψηφία τους και άφεση χρέους σημείωσε ο κ. Πανούσης. Πέρα από το άμεσο όφελος για τους σημερινούς κατόχους των δανείων (επενδυτές) αλλά και τους δανειολήπτες, η αναβίωση δανεισμού ως βιώσιμου, ανοίγει ένα νέο ενάρετο κύκλο. Στο μέλλον θα είναι δυνατή, δηλαδή, η επαναπώληση και επιστροφή τέτοιων χαρτοφυλακίων από τους σημερινούς κατόχους τους προς τα τραπεζικά ιδρύματα μέσω των Εταιρειών Διαχείρισης. Με τον τρόπο αυτό οι τράπεζες θα αυξήσουν το υγιές δανειακό τους χαρτοφυλάκιο ενώ χιλιάδες φυσικά και νομικά πρόσωπα, που σήμερα είναι εκτός τραπεζικού συστήματος λόγω του ότι έχουν εκκρεμείς οφειλές εκτός ρύθμισης, θα μπορέσουν να επιστρέψουν και να ανακτήσουν την πρόσβασή τους στην τραπεζική χρηματοδότηση, με υγιείς πλέον όρους.
Σε ότι αφορά τη σύσταση του Φορέα Απόκτησης & Επαναμίσθωσης ακινήτων που προβλέπει το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας έχει μετατεθεί χρονικά, αλλά αναμένεται οι διαδικασίες να ολοκληρωθούν μέσα στο επόμενο έτος. Η λειτουργία του Φορέα είναι κομβική στην αποτελεσματικότερη εφαρμογή του νέου Πτωχευτικού Κώδικα.
Για τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών οι αιτήσεις μέχρι σήμερα υστερούν έναντι των προσδοκιών. Έχουμε πάνω από 39.000 αιτήσεις κατ’αρχήν, αλλά ο αριθμός εκείνων που ολοκληρώθηκαν είναι ακόμη πολύ μικρός, λόγω του ότι πρόκειται για σύνθετη διαδικασία, στην οποία εμπλέκονται πολλοί παράγοντες μέχρι να συμπληρωθούν τα στοιχεία στην πλατφόρμα και να προταθεί η λύση που προκύπτει αλγοριθμικά στον δανειολήπτη είπε ο κ. Πανούσης . Ωστόσο αυτή η στάση αναμονής δεν αποτελεί παράδοξο. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η νέα διαδικασία εξωδικαστικού μηχανισμού τώρα κάνει τα πρώτα της βήματα. Πιστεύω πως καθώς η αγορά θα πληροφορείται τις λύσεις που δόθηκαν, τα σχετικά αιτήματα θα αυξηθούν. Ένας σημαντικός αριθμός δανειοληπτών, αρκετές χιλιάδες, έχουν μπει στην πλατφόρμα αλλά δεν έχουν συμπληρώσει τα απαραίτητα στοιχεία ώστε η αίτησή τους να προχωρήσει στα επόμενα στάδια. Έχουμε την εικόνα ότι πολλοί από τους δανειολήπτες (Ιδιώτες & Επιχειρήσεις) την έχουν αναθέσει στους νομικούς και φορολογικούς ή οικονομικούς τους συμβούλους. Όπως και στο παρελθόν, είμαι βέβαιος ότι ο νομικός κόσμος, οι φοροτεχνικοί και οι λογιστές θα συμβάλουν από την πλευρά τους στην επιτάχυνση και γρήγορη ολοκλήρωση των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί, αλλά και εκείνων που θα υποβληθούν στο μέλλον.
Τέλος, υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις στην εκκαθάριση των εκκρεμών υποθέσεων του Νόμου Κατσέλη που αρχικά είχε προβλεφθεί για το 1ο τρίμηνο του 2022. Θα πρέπει να υπάρξει ένα σχέδιο επιτάχυνσης της εκδίκασης των πάνω από 40.000 υποθέσεων οι οποίες ακόμη εκκρεμούν.
Είμαστε πεπεισμένοι ότι με όλα τα παραπάνω, είναι απολύτως εφικτό η εικόνα σε ένα χρόνο από σήμερα, στην επόμενη Γενική μας Συνέλευση, να είναι ουσιαστικά βελτιωμένη σε όλους τους παραπάνω τομείς.
Κλείνοντας θα ήθελα να αναφερθώ σε ένα άλλο πεδίο της δραστηριότητας της ΕΕΔΑΔΠ. Κατά τον τελευταίο χρόνο η Ένωση προχώρησε σε συγκεκριμένες παρεμβάσεις και στο επίπεδο της κοινωνικής προσφοράς. Αναφέρω ενδεικτικά τις πρωτοβουλίες στήριξης των πληγέντων από τις καταστροφικές πυρκαγιές του περασμένου Αυγούστου, αλλά και το επιμορφωτικό πρόγραμμα @ξία, την πρωτοβουλία που αναπτύξαμε από κοινού με το Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού. Θα ήθελα να σταθώ ιδιαίτερα στο Πρόγραμμα @ξία, καθώς είναι η πρώτη πρωτοβουλία που αναγνωρίζει τη σημασία της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης (και ιδίως της εκπαίδευσης της νέας γενιάς) για την αντιμετώπιση του οικονομικού και κοινωνικού προβλήματος της υπερχρέωσης.
Ας σημειωθεί ότι όλες οι παρεμβάσεις που ανέφερα υλοποιήθηκαν με επιτυχία στο σύνθετο, απαιτητικό και μεταβαλλόμενο περιβάλλον που διαμόρφωσε η πανδημική κρίση. Για αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω και προσωπικά, όλες τις Εταιρείες (-Μέλη της Ένωσης), τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και βεβαίως τις Επιτροπές και τις Ομάδες Εργασίας της Ένωσης.
Στόχος μας είναι η ενίσχυση και η ενδυνάμωση της λειτουργίας της Ένωσης σε όλα τα επίπεδα, ώστε να συνεχίσει να ανταποκρίνεται με την ίδια αποτελεσματικότητα και επιτυχία στο θεσμικό της ρόλο.
