Της Ανθής Αγγελοπούλου, [email protected]

Οι φαρμακευτικές έχουν τη δυνατότητα συμψηφισμού του clawback με δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη, επενδύσεις σε νέα προϊόντα ή γραμμές παραγωγής. Το ποσό θα είναι 75 εκατ. το 2021, 75 εκατ. το 2022 και 100 εκατ. το 2023.

Παράταση στην εφαρμογή της αυτόματης επιστροφής (clawback) για τη φαρμακευτική δαπάνη του ΕΣΥ και του ΕΟΠΥΥ μέχρι το 2025 προβλέπει τροπολογία που κατέθεσε το υπουργείο Οικονομικών στη Βουλή. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, φαρμακευτικές εταιρείες, φαρμακοβιομηχανίες, διαγνωστικά κέντρα, ιδιωτικές κλινικές κ.λπ., στο πλαίσιο του περιορισμού της εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης, επιστρέφουν κάθε χρόνο στον ΕΟΠΥΥ χρηματικό ποσό ίσο με την ετήσια υπέρβαση του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ (αυτόματη επιστροφή φαρμακευτικής δαπάνης/clawback). Επίσης, οι κάτοχοι αδειών κυκλοφορίας φαρμάκων και τα φαρμακεία επιστρέφουν στον ΕΟΠΥΥ ένα ποσό με βάση τις πωλήσεις εκάστου φαρμάκου που καλύπτεται από αυτόν (γνωστό ως rebate).  Η νέα τροπολογία ορίζει ότι για τα έτη 2020-2022 τα όρια των δαπανών είναι: 2,088 δισ. ευρώ για φάρμακα τα οποία κατανέμονται σε 2,001 δισ. ευρώ για την εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη (ιδιωτικά φαρμακεία), 87 εκατ. ευρώ για τα ΦΥΚ (Φάρμακα Υψηλού Κόστους) και 2 εκατ. ευρώ για τη λοιπή φαρμακευτική δαπάνη του ΕΟΠΠΥ. Επίσης, προβλέπονται 1,553 δισ. για δαπάνες υπηρεσιών υγείας του ΕΟΠΥΥ και 528 εκατ. σε νοσοκομεία του ΕΣΥ, συμπεριλαμβανομένου του νοσοκομείου Παπαγεωργίου, και για την περίοδο 2022-2025 τα όρια θα αναπροσαρμόζονται με ΚΥΑ ανάλογα με την πορεία του ΑΕΠ. Σε περίπτωση που η υπέρβαση της δαπάνης (εξωνοσοκομειακή και νοσοκομειακή) clawback εκάστου έτους είναι: 

• Μεγαλύτερη του ύψους του clawback του έτους 2020, τότε το ανώτατο όριο της φαρμακευτικής δαπάνης αυξάνεται κατά το ποσό που προσδιορίζεται για κάθε έτος (50 εκατ. ευρώ για το 2022, 150 εκατ. ευρώ για το 2023, 300 εκατ. ευρώ για το 2024, 400 εκατ. ευρώ για το 2025), και η επιπρόσθετη δαπάνη που προκαλείται σε βάρος των προϋπολογισμών των εμπλεκόμενων φορέων υγείας, καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
• Μικρότερο του ύψους του clawback του έτους 2020, τότε το ανώτατο όριο της φαρμακευτικής δαπάνης αυξάνεται κατά το ποσό της διαφοράς που προκύπτει ανάμεσα στον στόχο μείωσης (50 εκατ. ευρώ για το 2022, 150 εκατ. ευρώ για το 2023, 300 εκατ. ευρώ για το 2024, 400 εκατ. ευρώ για το 2025) και την πραγματική μείωση του clawback εκάστου έτους, και η επιπρόσθετη δαπάνη που προκαλείται σε βάρος των προϋπολογισμών των εμπλεκόμενων φορέων υγείας, καλύπτεται επίσης από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Ο χρόνος έκπτωσης
Ωστόσο, όπως μας εξηγεί η κ. Τζένη Πάνου, υπεύθυνη του Φορολογικού Τμήματος της ASnetwork, η πρόσφατη εγκύκλιος Ε.2198/2021 αποσαφηνίζει τον χρόνο έκπτωσης των ποσών επιστροφής (rebate) και αυτόματης επιστροφής (clawback) από τα φορολογητέα έσοδα των επιχειρήσεων. Η εγκύκλιος επιβεβαίωσε ότι τα ποσά αυτά, είτε καταβάλλονται από συμβεβλημένους ιδιώτες παρόχους υπηρεσιών υγείας προς τον ΕΟΠΥΥ είτε από φαρμακευτικές εταιρείες κ.λπ.,  εκπίπτουν φορολογικά κατά τη χρήση που αφορούν, εφόσον τα σχετικά δικαιολογητικά εκδίδονται ή λαμβάνονται μέχρι την προθεσμία που ορίζεται ή, διαφορετικά, εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα του έτους εντός του οποίου εκκαθαρίζονται.

Οι φαρμακευτικές έχουν τη δυνατότητα συμψηφισμού του clawback με δαπάνες που πραγματοποιούν για έρευνα και ανάπτυξη, καθώς και για επενδύσεις σε νέα προϊόντα ή γραμμές παραγωγής. Βάσει της Κοινής Υπουργικής Απόφασης Γ.Π. B1 Β2/65589, το συνολικό ποσό των δαπανών που μπορεί να συμψηφιστεί εντός των ετών 2021, 2022 και 2023 με το clawback φαρμακευτικής δαπάνης, δεν θα ξεπεράσει ετησίως το ποσό των 75 εκατ. ευρώ για το 2021 και το 2022 και τα 100 εκατ. ευρώ για το έτος 2023.  

Δικαιούχοι των κινήτρων είναι οι Κάτοχοι Αδείας Κυκλοφορίας (ΚΑΚ) φαρμάκων ανθρώπινης χρήσης ή οι αντιπρόσωποί τους στην Ελλάδα και γενικά κάθε φαρμακευτική επιχείρηση που καταβάλλει clawback φαρμακευτικής δαπάνης. Ο συμψηφισμός του clawback με επενδύσεις έχει γίνει αποδεκτός από τις περισσότερες εταιρείες. 
 

Το σχέδιο ανάπτυξης το 2020
Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη από τον Μάιο του 2020 η ελληνική φαρμακοβιομηχανία κατέθεσε σχέδιο ανάπτυξης στο Μαξίμου, στο οποίο αναφέρει τη δημιουργία 12 νέων εργοστασίων, 29 μονάδων παραγωγής και 17 ερευνητικών τμημάτων στη χώρα, ύψους 600 εκατ. ευρώ, για την επόμενη τετραετία, με πολλαπλασιαστική αξία για την ελληνική οικονομία, τα δημόσια έσοδα και το ΑΕΠ, καθώς και τη δημιουργία 2.000 θέσεων εργασίας. Εξάλλου, μελέτη του 2020 από τον ΙΟΒΕ έδειξε ότι για κάθε 1 εκατ. που επενδύεται για τη δημιουργία νέων παραγωγικών μονάδων, η ανταποδοτικότητα της επένδυσης αγγίζει το 86%, δημιουργούνται 20 νέες θέσεις εργασίας, ενώ η αύξηση των εσόδων του Δημοσίου αντιστοιχεί στο 22,5% της επενδυτικής δαπάνης. Επίσης, σημαντική είναι η πολλαπλασιαστική επίδραση της λειτουργίας των νέων μονάδων, με τη συνολική συμβολή τους στο ΑΕΠ να αντιστοιχεί στο 129% της επενδυτικής δαπάνης. [SID:14789620]