Του Ιωάννη Σμυρλή*
Σε μια περίοδο όπου οι οικονομίες όλου του κόσμου δοκιμάζουν τις αντοχές τους και η πανδημία του κορονοϊού έχει αλλάξει τις ζωές και τις συνήθειες όλων μας σε μεγάλο βαθμό, η Ελλάδα έχει δείξει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και ταυτόχρονα θέτει σημαντικά θεμέλια για την επόμενη μέρα της.
*Ο κ. Σμυρλής είναι γενικός γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του υπουργείου Εξωτερικών και πρόεδρος της Enterprise Greece
Η χώρα μας βρέθηκε μπροστά σε ένα σταυροδρόμι προκλήσεων και επιλογών. Κατάφερε από την πρώτη στιγμή να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που παρουσιάστηκαν και να προσαρμοστεί με ταχύτατους ρυθμούς στα νέα δεδομένα που διαμορφώθηκαν παγκοσμίως λόγω της πανδημίας.
Την ίδια ώρα, χρειάστηκε να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που ανέκυψαν μέσα από την κρίση, να στηρίξει την οικονομία της, να ενεργοποιήσει τις δυνατότητές της και να επαναπροσδιορίσει τη θέση της στο ιδιαιτέρως ανταγωνιστικό, παγκοσμιοποιημένο, οικονομικό, περιβάλλον.
Η ελληνική οικονομία αξιοποίησε πρωτίστως ένα από τους βασικούς κινητήριους μοχλούς της. Δηλαδή τις ελληνικές, εξαγωγικές επιχειρήσεις, οι οποίες έπρεπε να ανταποκριθούν στη νέα πραγματικότητα, που θέλει τις παραδοσιακές προωθητικές ενέργειες να περιορίζονται και την ψηφιακή τεχνολογία να κυριαρχεί. Webinars, διαδικτυακές πλατφόρμες B2B συναντήσεων, ψηφιακοί χώροι δικτύωσης καιανταλλαγής απόψεων, πωλήσεις μέσω κοινωνικής δικτύωσης είναι μερικά από τα νέα εργαλεία στα οποία χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις για να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό.
Η Ελληνική Εταιρία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου (Enterprise Greece) έθεσε από την πρώτη στιγμή ως προτεραιότητά της τη στήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων, υιοθετώντας καινοτόμες λύσεις και προχωρώντας σε ουσιαστικό ψηφιακό μετασχηματισμό των δράσεων και των εργαλείων της. Δείχνοντας εγκαίρως σωστά αντανακλαστικά και ευελιξία, υποστήριξε την επιχειρηματική δραστηριότητα, αναλαμβάνοντας σημαντικές πρωτοβουλίες, όπως ήταν η σχεδίαση και δημιουργία ηλεκτρονικών καταλόγων εξαγώγιμων προϊόντων, η προσέγγιση νέων αγορών και ο εντοπισμός νέων εταίρων σε μια προσπάθεια διεύρυνσης της εξαγωγικής βάσης της χώρας, καθώς και η προβολή των ελληνικών προϊόντων, μέσω της πρόσκλησης αγοραστών από το εξωτερικό με τη χρήση εξειδικευμένων δράσεων marketing.
Η συμβολή της Enterprise Greece ήταν καθοριστική ακόμη και στη δημιουργία νέων εξαγωγέων, στους οποίους προσέφερε τεχνογνωσία και υποστήριξη, συμβάλλοντας έτσι ουσιαστικά στη γενικότερη δυναμική που αναπτύχθηκε στον τομέα των εξαγωγών.
Η δυναμική των εξαγωγών
To αποτέλεσμα όλων αυτών των δράσεων και προσαρμογών αντικατοπτρίζεται και στην πορεία των εξαγωγών, καθώς σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η συνολική αξία των εξαγωγών για το 2020 μειώθηκε μόλις 9,3%, σε μια χρονιά που η παγκόσμια οικονομία επλήγη ανεπανόρθωτα. Χωρίς μάλιστα τον υπολογισμό των πετρελαιοειδών, οι εξαγωγές το ίδιο διάστημα σημείωσαν αύξηση 3,2%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή και τα πλοία η αύξηση έφθασε το 2,9%.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των εξαγωγών για την περσινή χρονιά κατέλαβαν τα καύσιμα (21,9%), τα τρόφιμα (17,3%), τα χημικά (16,4%) και τα βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κυρίως κατά πρώτη ύλη (15,9%), ενώ οι εξαγωγές προς την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ανήλθαν σε 57,5% κατά το 2020, καταδεικνύοντας το ειδικό βάρος τους στο ελληνικό εξωτερικό εμπόριο. Δυναμική αύξηση των ελληνικών εξαγωγών το 2020 σημειώθηκε προς τις εξής χώρες: Γαλλία, Λιβύη, Πολωνία, Αυστρία, Ιταλία, Γερμανία, Κύπρο, Γαλλία, Βουλγαρία, Τουρκία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία κ.α.
Εντυπωσιακά ωστόσο είναι τα πρώτα στοιχεία για την πορεία των εξαγωγών κατά το πρώτο πεντάμηνο του 2021, καθώς παρουσίασαν αύξηση 24,3%. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές το ίδιο διάστημα σημείωσαν αύξηση 19,4%.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των εξαγωγών για το πρώτο πεντάμηνο του 2021 καταλαμβάνουν τα καύσιμα (25,9%), και ακολουθούν τα τρόφιμα (15,7%), τα βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κυρίως κατά πρώτη ύλη (15,6%) και τα χημικά (15,5%).
Ειδικότερα τα στοιχεία για το 2021, δείχνουν ότι η ελληνική οικονομία αποκτά μια σταθερά ανοδική πορεία αλλά και ένα σίγουρο και δυναμικό βηματισμό, με τον οποίο αναμένεται να πορευτεί τα επόμενα χρόνια, στην προσπάθειά της να δείξει το δικό της,ξεκάθαρο στίγμα στις διεθνείς αγορές.
Εξωστρέφεια και οικονομική διπλωματία
Η σημαντική ώθηση στην εξαγωγική δραστηριότητα και η ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στον καταλυτικό ρόλο τον οποίο διαδραματίζει και το υπουργείο Εξωτερικών. Η οικονομική Διπλωματία αναμορφώθηκε τα τελευταία χρόνια και προσαρμόζεται στα πρότυπα των ανεπτυγμένων οικονομιών, ώστε να προωθούνται αποτελεσματικά τα οικονομικά συμφέροντα της χώρας μας και των ελληνικών επιχειρήσεων.
Έχει δημιουργηθεί μία νέα, ενιαία δομή στο υπουργείο, μία ενιαία πύλη εξωστρέφειας στην οποία υπάγονται πλέον δύο αμιγώς εξωστρεφείς οργανισμοί, η Enterprise Greece (EG) και ο Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (ΟΑΕΠ). Στη Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας συγκεντρώθηκαν όλες αυτές οι δράσεις και ολοκληρώθηκε ήδη η σύνταξη του πρώτου Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Εξωστρέφειας.
Παράλληλα γίνεται πιο συντονισμένη και ισχυρή, η συνεργασία μας με το δίκτυο των Πρεσβειών και των Γραφείων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της χώρας, που λειτουργούν ανά τον κόσμο. Επιπλέον, έχουμε και έντονη δράση σε επίπεδο συνεργασιών και με άλλους οργανισμούς, όπως είναι ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Οργανισμών Προώθησης Εξαγωγών (ETPOA), μέσω του οποίου η Enterprise Greece, συμμετέχει ενεργά στο διάλογο για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές εξαγωγικές επιχειρήσεις.
Μέσα από αυτό το δίκτυο, προσφέρονται όλα τα σύγχρονα εργαλεία στήριξης των εξαγωγικών επιχειρήσεων και δη των Μεσαίων και Μικρών Επιχειρήσεων. Επιδιώκεται η επίτευξη οικονομιών κλίμακας στην εξαγωγική διαδικασία είτε μέσα από τη δημιουργία διεπιχειρηματικών δικτύων (clustering), είτε μέσω των εξαγωγικών αλυσίδων παραγωγών - εμπόρων. Επιπλέον, προωθούμε τη δημιουργία Εθνικού Branding και προστατεύουμε στις διεθνείς αγορές, την ιδιαιτερότητα και τη μοναδικότητα των ελληνικών προϊόντων.
Επίσης ιδιαίτερη αναφορά θα ήθελα να κάνω στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0»,συνολικού ύψους 30,5 δισ. ευρώ, το οποίο ήταν ανάμεσα στα τρία πρώτα που κατατέθηκαν και εγκρίθηκαν αρχικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μέσω αυτού, μεταξύ άλλων, ως ΥΠΕΞ στοχεύουμε στην προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων και του εξαγωγικού προσανατολισμού της οικονομίας καθώς και στην ψηφιοποίηση του δικτύου της οικονομικής διπλωματίας.
Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι η ελληνική κυβέρνηση, το υπουργείο Εξωτερικών, η Enterprise Greece, βρίσκονται συνεχώς στο πλευρό των Ελλήνων εξαγωγέων, αρωγοί και συνοδοιπόροι. Συνδράμουν στην προσπάθεια προσέγγισης παραδοσιακών και νέων αγορών και κόντρα στις δυσκολίες και τις προσκλήσεις της εποχής, λειτουργούν από κοινού για τη βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, ενώνοντας τις δυνάμεις τους, στο πλαίσιο της νέας οικονομικής διπλωματίας. Τα αποτελέσματα όλων αυτών των συστηματικών και συντονισμένων προσπαθειών, έχουν αρχίσει να γίνονται ορατά, επανατοποθετώντας την Ελλάδα στο χάρτη των οικονομιών με ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης.
