Για τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις στη μετά τον κορονοϊό εποχή μιλάει ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ, ο οποίος τονίζει ότι οι αντοχές των εξαγωγών μέσα στην πανδημία αποτελούν ακόμα μία επιβεβαίωση ότι το μοντέλο «Παράγω και Εξάγω» είναι η μοναδική βιώσιμη λύση για την επόμενη μέρα της οικονομίας.
Ο κ. Γιώργος Κωνσταντόπουλος παραθέτει τα πλεονεκτήματα του εξαγωγικού τομέα της Βόρειας Ελλάδας, που αποτελεί τη βάση του αγροδιατροφικού κλάδου της χώρας μας, καλεί τις επιχειρήσεις να επιταχύνουν τις προσπάθειές τους για να υιοθετήσουν τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, της αειφόρου ανάπτυξης και του ψηφιακού μετασχηματισμού και αναφέρεται στις τελευταίες εξελίξεις που αφορούν το μείζον ζήτημα του σήματος των μακεδονικών προϊόντων συνεπεία της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Πώς αξιολογείτε την πορεία των ελληνικών εξαγωγών το 2020 και το 2021 εν μέσω της κρίσης του κορονοϊού; Έχουν επηρεαστεί και πώς από την πανδημία;
«Η πορεία των ελληνικών εξαγωγών κατά τη διάρκεια της πανδημίας αποδεικνύει γιατί ο κλάδος μας μπορεί -και πρέπει- να αποτελέσει την ατμομηχανή της ανάπτυξης της εγχώριας οικονομίας. Παρά τις δυσμενείς συνθήκες και τη συρρίκνωση των περισσότερων κλάδων της οικονομίας το 2020, οι εξαγωγές χωρίς τα πετρελαιοειδή αυξήθηκαν κατά 3,2% συγκριτικά με το 2019. Και ας μην ξεχνάμε ότι το 2019 καταγράψαμε την καλύτερη επίδοση όλων των εποχών σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές, καθώς συνολικά άγγιξαν για πρώτη φορά τα 33,8 δισ. ευρώ. Το στοιχεία μαρτυρούν ένα ακόμη καλύτερο 2021. Ήδη στο α’ πεντάμηνο του 2021 έχουμε καλύψει την απώλεια που σημειώθηκε στο σύνολο του 2020 (μαζί με τα πετρελαιοειδή), η οποία ανέρχεται σε περίπου 3 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα, στο α’ πεντάμηνο του 2021 οι εξαγωγές είναι αυξημένες κατά 24,3% συγκριτικά με το ίδιο διάστημα του 2020 και κατά 19,4% αν εξαιρέσουμε τα πετρελαιοειδή.
Οι Έλληνες εξαγωγείς αποδεικνύουν για μία ακόμη φορά ότι μπορούν να αποτελέσουν τον βασικό πυλώνα της οικονομίας, ακόμη και σε δύσκολες περιόδους. Αποδεικνύουν παράλληλα ότι το αναπτυξιακό μοντέλο των τελευταίων ετών ήταν ξεκάθαρα εσφαλμένο. Η υπερβολική εξάρτηση από τον τουριστικό κλάδο και η ελεύθερη πτώση αυτού -να θυμίσω ότι τα έσοδα από τον τουρισμό το 2020 μειώθηκαν κατά 76,2% συγκριτικά με το προηγούμενο έτος- αναδεικνύουν το μοντέλο “Παράγω και Εξάγω” ως τη μοναδική βιώσιμη λύση για την εγχώρια οικονομία. Το 2021 θα είναι μία χρονιά που θα σπάσουμε πολλά ρεκόρ εξαγωγών και αυτό δείχνει ότι πρέπει να διαμορφώσουμε μία εθνική στρατηγική εξωστρέφειας, ώστε να αξιοποιήσουμε αυτή την τάση. Για να φτάσουμε όμως τις εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών στο 50% του ΑΕΠ το 2024, που αποτελεί και τον βασικό στρατηγικό στόχο του ΣΕΒΕ, οφείλουμε να εστιάσουμε στην εξωστρέφεια. Μην ξεχνάμε ότι το Ταμείο Ανάκαμψης δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην εξωστρέφεια, παράλληλα με τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την πράσινη μετάβαση.
Στον ΣΕΒΕ εμβαθύνουμε και αναλύουμε ώστε να βοηθήσουμε στην επίτευξη αυτών των ρεκόρ. Αν εξετάσουμε σε βάθος τις επιδόσεις μας, θα δούμε ότι το 2020 είχαμε μία σημαντική αύξηση των εξαγωγών στα αγροτικά προϊόντα και συγκεκριμένα στα φρούτα και ταλαχανικά, στο λάδι και τις ελιές και στα γαλακτοκομικά, όπως και στα φαρμακευτικά προϊόντα. Από την άλλη πλευρά όμως επηρεάστηκαν αρνητικά άλλοι κλάδοι, όπως τα βιομηχανικά προϊόντα και οι πρώτες ύλες. Επομένως, πρέπει να αναπτύξουμε δράσεις γιανα επανακάμψουν οι επιχειρήσεις που ανήκουν σε αυτούς τους κλάδους και να συνδράμουν και αυτοί στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας».
Ποιες είναι οι προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι βορειοελλαδικές εξαγωγές μετά την πανδημία;
«Η πανδημία διαμόρφωσε ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας στο διεθνές επιχειρείν, το οποίο θα παραμείνει και με το πέρας αυτής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ψηφιοποίηση αρκετών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που αφορούν το διεθνές εμπόριο. Η συμμετοχή σε κλαδικές εκθέσεις αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ενέργειες διεθνούς μάρκετινγκ, ωστόσο οι εκθέσεις θα γίνουν σε ένα μεγάλο ποσοστό ψηφιακές. Αυτό σημαίνει ότι η παρουσία και η αποτελεσματικότητα των εξαγωγικών επιχειρήσεων στις εν λόγω εκθέσεις θα κρίνεται από την ψηφιακή τους ετοιμότητα. Στο ίδιο πλαίσιο, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να προσαρμοστούν στις επιταγές της πράσινης επιχειρηματικότητας και να αναπτύξουν στρατηγικά δράσεις που αφορούν τους δείκτες ESG. Πρόκειται για σημαντικούς παράγοντες που θα επηρεάσουν, όχι μόνο μετά την πανδημία, αλλά και μακροπρόθεσμα τις εξαγωγικές επιχειρήσεις».
Ποια τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα των βορειοελλαδικών εξαγωγών;
«Η βάση της παραγωγικής μηχανής της χώρας βρίσκεται στη Βόρεια Ελλάδα και αυτό συνιστά ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της περιοχής μας. Για παράδειγμα, το επίκεντρο του αγροδιατροφικού κλάδου, που αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της ελληνικής οικονομίας, βρίσκεται στη Βόρεια Ελλάδα. Διαθέτουμε δυναμικές επιχειρήσεις που εξάγουν διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες. Παράλληλα, η Βόρεια Ελλάδα βρίσκεται σε ένα γεωστρατηγικό σημείο, το οποίο ευνοεί το διεθνές εμπόριο και τις εξαγωγές και, όπως συχνά αναφέρουμε στον ΣΕΒΕ, έχει τη δυναμική να καταστεί ως το σημαντικότερο εμπορευματικό κέντρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Ωστόσο, για να αξιοποιήσουμε στο έπακρο αυτό το πλεονέκτημα οφείλουμε να βελτιώσουμε τις υποδομές μας και τα δίκτυά μας. Επίσης, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονίσουμε ότι Βόρεια Ελλάδα δεν είναι μόνο η Θεσσαλονίκη και η Κεντρική Μακεδονία, αλλά και η Ξάνθη και η Καστοριά. Το τονίζω διότι η περιφερειακή ανάπτυξη είναι απαραίτητη και βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη της χώρας και περιοχές όπως η Θράκη και η Δυτική Μακεδονία πρέπει να υποστηριχθούν στρατηγικά».
Σε ποια προϊόντα και κλάδους πρέπει να δοθεί έμφαση από τις εξαγωγικές επιχειρήσεις της Β. Ελλάδας;
«Η Βόρεια Ελλάδα έχει παράδοση στον πρωτογενή τομέα. Τα μακεδονικά τρόφιμα και ποτά αποτελούν το 34% των εξαγωγών μας και είναι περιζήτητα και διάσημα σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου, καθώς αποτελούν τη βάση της μεσογειακής διατροφής. Ωστόσο,δεν έχουμε φτάσει ακόμη το ταβάνι μας. Υπάρχουν πολλές χώρες όπου δεν έχουμε ακόμη παρουσία, και αρκετές στις οποίες μπορούμε να διευρύνουμε το μερίδιο αγοράς μας. Μην ξεχνάμε ότι αυτός ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που αυξήθηκαν σε τόσο μεγάλο βαθμό οι εξαγωγές τροφίμων κατά την περίοδο εξάπλωσης του COVID-19. Έχουμε ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο αγροτικών προϊόντων, το οποίο μπορούμε να αναπτύξουμε περαιτέρω μέσω της καινοτομίας και της έρευνας. Παράλληλα, δεν πρέπει να παραλείψουμε άλλους σημαντικούς κλάδους της τοπικής οικονομίας, όπως είναι ο κλωστοϋφαντουργικός και ο κλάδος της ένδυσης εν γένει, τα χημικά και πλαστικά προϊόντα, μη μεταλλικά προϊόντα και μέταλλα».
Πώς εξελίσσεται το θέμα με τα μακεδονικά σήματα; Γιατί έχουν σκαλώσει οι σχετικές διαδικασίες;
«Εμείς εδώ στη Μακεδονία κληρονομήσαμε τα σήματα και τις επωνυμίες μας από τις προηγούμενες γενιές και τα διαχειριζόμαστε εξ ονόματος των επόμενων μακεδονικών γενεών που έρχονται. Δεν θα μας συγχωρήσουν καμία ολιγωρία και καμία υποχώρηση. Πλέον είναι περισσότερο από εμφανές ότι το γειτονικό κράτος προσπαθεί να βάλει εμπόδια στο εμπορικό σήμα του ΣΕΒΕ για τα Μακεδονικά προϊόντα. Με άμεσους και έμμεσους τρόπους επιχειρεί να δημιουργήσει προσκόμματα, ώστε να ναυαγήσει η προσπάθειά μας, ωστόσο αυτό δεν θα συμβεί διότι ο ΣΕΒΕ επένδυσε στην κατοχύρωση του σήματος “M MACEDONIA THE GREAT” και προχώρησε σε όλα τα απαραίτητα βήματα σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Παρά την παρελκυστική πολιτική της γειτονικής χώρας, εμείς συνεχίζουμε δυναμικά. Με σύμμαχό μας τον ΣΒΕ και υποστηρικτές όλους τους παραγωγικούς φορείς της Μακεδονίας διεκδικούμε τη μακεδονική ταυτότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών μας, δηλαδή το αυτονόητο. Μέσω ειδικού προγράμματος του ΕΠΑνΕΚ για την προώθηση τουΜακεδονικού Σήματος, θα κάνουμε μία δυναμική προβολή του σήματος σε όλο τον κόσμο με μία παγκόσμιας εμβέλειας καμπάνια. Το εμπορικό μας σήμα θα προσδώσει δυναμική στις επιχειρήσεις μας και θα συμβάλει τα μέγιστα στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας, γι’ αυτό και θεωρούμε χρέος μας απέναντι στις επόμενες γενιές να ολοκληρώσουμε αυτό το έργο».
Δράσεις υποστήριξης της εξωστρέφειας
Ποιες δράσεις αναλαμβάνει ο ΣΕΒΕ για την ενίσχυση των εξαγωγών των μελών του;
«Ο βασικός στόχος του ΣΕΒΕ είναι η ενίσχυση της εξωστρέφειας των μελών του και της ελληνικής οικονομίας εν γένει. Προς αυτόν τον σκοπό εργαζόμαστε καθημερινά ώστε να προετοιμάσουμε τις εξαγωγικές επιχειρήσεις της χώρας για το μέλλον, το οποίο βρίσκεται στην πράσινη επιχειρηματικότητα και στην ψηφιοποίηση. Ήδη οι συνεργάτες και οι πελάτες μας στο εξωτερικό μάς ρωτάνε τι κάνουμε στα ζητήματα της κυκλικής οικονομίας, της αειφόρου ανάπτυξης και του ψηφιακού μετασχηματισμού. Οι δείκτες αυτοί είναι απαραίτητοι για τη βιωσιμότητα κάθε εξαγωγικής επιχείρησης. Όσες δεν προσαρμοστούν, πολύ απλά δεν θα εξάγουν. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η Ελλάδα πληροί όλα τα χαρακτηριστικά ώστε να γίνει μία ανοιχτή και διεθνώς ανταγωνιστική οικονομία και ότι αυτό θα το πράξει μέσω του δόγματος “Παράγω και εξάγω”. Η Ελλάδα είναι πολύ μικρή, αλλά ο κόσμος πολύ μεγάλος. Γνωρίζουμε ότι έχουμε έναν κομβικό ρόλο στη διαμόρφωση της εξαγωγικής στρατηγικής της χώρας καθώς εκπροσωπούμε πάνω από το 50% των ελληνικών εξαγωγών και ταυτόχρονα λειτουργούμε ως σύμβουλος της Πολιτείας σε θέματα εξαγωγών. Προς αυτόν τον σκοπό αναπτύσσουμε ποικίλες δράσεις, κάποιες από τις οποίες θα αναφέρω επιγραμματικά. Ξεκινώντας θα αναφερθώ στη σύσταση συνεργατικών σχημάτων, των λεγόμενων cluster, τα οποία ενισχύουν σε μεγάλο βαθμό τη διεθνή ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων που συμμετέχουν σε αυτά. Ιδιαίτερα επιτυχημένα παραδείγματα είναι τα cluster ακτινιδίου και αγροτεχνολογίας που έχουμε δημιουργήσει, ενώ προγραμματίζουμε και τη δημιουργία νέων cluster. Βασικός στόχος μας είναι τα cluster να οργανωθούν καλύτερα για τις προκλήσεις του μέλλοντος και να συμβάλλουν τα μέγιστα στην ενίσχυση της εξωστρέφειας. Η καταχώρηση του εμπορικού σήματος για τα μακεδονικά προϊόντα ήταν ακόμη μία ενέργεια του ΣΕΒΕ για την υποστήριξη της εξωστρέφειας των μελών του, ενώ προς την ίδια κατεύθυνση και με γνώμονα την περιφερειακή ανάπτυξη συμμετέχουμε ενεργά σε επιτροπές που αφορούν την ανάπτυξη της Θράκης, αλλάκαι στο Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης για την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Παράλληλα, βασική μας δραστηριότητα είναι η συστηματική ενημέρωση και πληροφόρηση των επιχειρήσεων-μελών μας σε θέματα που άπτονται του διεθνούς εμπορίου και της επιχειρηματικότητας εν γένει, καθώς και η πραγματοποίηση επιμορφωτικών σεμιναρίων και εκπαιδεύσεων. Φυσικά, οι δράσεις μας δεν σταματάνε εδώ, καθώς πραγματοποιούμε συχνά επιχειρηματικές αποστολές σε όλες τις χώρες του κόσμου, ενώ το ΙνστιτούτοΕξαγωγικών Ερευνών και Σπουδών έχει μία έντονη επιστημονική δραστηριότητα για την τεκμηρίωση των θέσεων και των προτάσεών μας, αλλά και την υποστήριξη των μελών μας».
