Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Η πανδημία του κορονοϊού έχει επιφέρει ισχυρό πλήγμα στην παγκόσμια οικονομία, ωστόσο ορισμένοι τομείς έχουν αποτελέσει εξαίρεση. Ένας από αυτούς τους τομείς είναι η αγορά των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Η πανδημία, που κράτησε και κρατά μεγάλο αριθμό ανθρώπων σε περιορισμό, έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό τις καταναλωτικές συνήθειες. Τα τελευταία δύο χρόνια έχει καταγραφεί κατακόρυφη αύξηση σε παραγγελίες ακριβών ηλεκτρικών ή ηλεκτρονικών συσκευών, ενώ παράλληλα τα προβλήματα στις αλυσίδες ανεφοδιασμού έχουν ενταθεί (λόγω της πανδημίας). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την κατακόρυφη άνοδο στη ζήτηση για ελεύθερα πλοία, γεγονός που έχει εκτινάξει τους ναύλους κοντά στις 13.000 δολάρια για ένα κοντέινερ 40 ποδών. Τιμή που αναμένεται να δημιουργήσει φέτος νέο ρεκόρ εσόδων για τις εταιρείες τακτικών γραμμών (liners), αφού η αύξηση των ναύλων φτάνει ακόμα και το 600% σε σχέση με πέρυσι.
Παρά το γεγονός ότι οι ναύλοι έχουν εκτοξευτεί, τα στοιχεία δείχνουν ότι η ζήτηση τελικών προϊόντων δεν έχει μειωθεί.
Για παράδειγμα, στο λιμάνι του Πειραιά, που είναι το τέταρτο στην Ευρώπη όσον αφορά τους όγκους διακίνησης containers, οι εισαγωγές αλλά και οι εξαγωγές εμπορευματοκιβωτίων έχουν αυξηθεί στο εξάμηνο του 2021 όχι μόνο συγκριτικά με το 2020, που είχαμε την παγκόσμια κοινότητα σε καραντίνα, αλλά και σε σχέση με το 2019, όταν η οικονομία βρισκόταν σε άνοδο. Ειδικότερα, από τους τρεις προβλήτες του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων του λιμανιού του Πειραιά στο εξάμηνο του 2021 οι εισαγωγές έφτασαν σε 230.000 εμπορευματοκιβώτια από 200.000 το 2020, και 220.000 το 2019. Ανοδικά κινούνται και οι εξαγωγές εγχώριου φορτίου που έφτασαν τις 130.000 εμπορευματοκιβώτια στο πρώτο εξάμηνο του 2021, από 115.000 το αντίστοιχο διάστημα του 2020 αλλά και του 2019.
Τα στοιχεία του εξαμήνου
Κατά τη διάρκεια του Ιουνίου 2021, από τους προβλήτες ΙΙ και ΙΙΙ του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων του ΟΛΠ, τις οποίες διαχειρίζεται η ΣΕΠ Α.Ε., διακινήθηκαν 396.200 Teu καταγράφοντας μια αύξηση 6% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα.
Το δεύτερο τρίμηνο του 2021 ήταν επίσης θετικό (2,7%) σε αντίθεση με το πρώτο τρίμηνο που η διακίνηση teu εμφανιζόταν μειωμένη (5,8%) σε σύγκριση με πέρυσι το ίδιο διάστημα.
Συνολικά στο πρώτο εξάμηνο έχουν διακινηθεί 2,370 εκατ. teu, μειωμένα οριακά κατά 1,6% σε σχέση με πέρσι.
Σημειώνεται ότι το λιμάνι του Πειραιά είναι το μεγαλύτερο hub διαμετακόμισης στη Μεσόγειο και η συντριπτική πλειονότητα των containers που βγαίνουν στις προβλήτες μεταφορτώνονται σε μικρότερα πλοία ή φορτηγά αυτοκίνητα προκειμένου να φτάσουν σε χώρα του εξωτερικού, στον τελικό προορισμό τους.
Κύμα διαμαρτυρίας
Ωστόσο, η εκτόξευση των ναύλων των containers έχει επιφέρει ένα γενικότερο κύμα διαμαρτυρίας για την αύξηση του κόστους μεταφοράς των προϊόντων, ειδικά όταν το container μεταφέρει προϊόντα μικρής αξίας. Στην Ελλάδα, ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων, Κωνσταντίνος Μίχαλος, έχει ζητήσει την παρέμβαση της κυβέρνησης προκειμένου να επιλυθεί το ζήτημα της κατακόρυφης αύξησης των ναύλων για τα εμπορευματοκιβώτια. «Η αύξηση που παρατηρείται είναι δυσανάλογα μεγάλη με τις αντοχές των επιχειρήσεων και βέβαια, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και παγκοσμίως», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Ο Λευκός Οίκος
Στην άλλη όχθη το Ατλαντικού Ωκεανού, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτείων, Τζο Μπάιντεν, φαίνεται ότι έβαλε στο στόχαστρο τις ναυτιλιακές εταιρείες τακτικών γραμμών, έπειτα από διαμαρτυρίες αμερικανικών επιχειρήσεων που κάνουν εισαγωγές ή εξαγωγές. Σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν, η συγκεκριμένη αγορά ελέγχεται σε ποσοστό κοντά στο 85% από τις 10 μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες τακτικών γραμμών. Σε αυτό το πλαίσιο, το εκτελεστικό διάταγμα που εξέδωσε ο Λευκός Οίκος ενθαρρύνει την Ομοσπονδιακή Ναυτιλιακή Επιτροπή (Federal Maritime Commission ? FMC) να διασφαλίσει την αυστηρή εφαρμογή των κανόνων προκειμένου να μην επιβάλλονται στους εξαγωγείς υπέρογκες χρεώσεις.
«Αυξήσαμε τους ελέγχους στις συμμαχίες των θαλάσσιων μεταφορέων προκειμένου να εντοπίσουμε αν υπάρχουν στοιχεία αντι-ανταγωνιστικής συμπεριφοράς όσον αφορά τους ναύλους και τη χωρητικότητα και θα συνεχίσουμε να πράττουμε το ίδιο όσο η πανδημία της Covid-19 και η ραγδαία αύξηση των εισαγωγών συνεχίζονται», δήλωσε ο πρόεδρος της FMC, Daniel Maffei.
Ωστόσο, σε πρόσφατη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει, ο Daniel Maffei εμφανίστηκε συγκρατημένος αναφορικά με τις δυνατότητες που υπάρχουν για την αναθεώρηση των κανόνων του ανταγωνισμού. Κάτι τέτοιο, υποστήριξε, μπορεί στην πραγματικότητα να κάνει τα πράγματα χειρότερα.
Τα στοιχεία της Drewry
Η αύξηση αυτή στις τιμές των ναύλων των κοντέινερ σε ετήσια βάση έχει φτάσει το 600%. Σύμφωνα με την Drewry, ο μέσος ναύλος ενός κοντέινερ μήκους 40 ποδών έχει φτάσει 8.400 δολάρια μέσα στον Ιούλιο. Πρόκειται για αύξηση πάνω από 50% σε σύγκριση με τα στοιχεία του Μαΐου.
