Ο προϋπολογισμός Υγείας ως γνωστόν αποτελεί -από τη φύση του- μια πρόβλεψη των δαπανών και των εσόδων του κράτους για τη χρονική περίοδο που αφορά. Βασικός στόχος κάθε προϋπολογισμού είναι η όσο το δυνατόν καλύτερη εκτίμηση του πρωτογενούς αποτελέσματος (πλεονάσματος ή ελλείμματος) σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης. Ένα οικονομικό γεγονός αρκετά σύνθετο, ειδικά σε μία περίοδο (2021) που χαρακτηρίζεται από μια έντονη μεταβλητότητα και οικονομική αβεβαιότητα, εξαιτίας του πρωτοφανούς κύματος της υγειονομικής κρίσης σε εθνικό, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σύμφωνα με τους ειδικούς της reformed, ο προϋπολογισμός στους δύο υποτομείς του υπουργείου Υγείας (Νοσοκομεία-ΠΦΥ και ΕΟΠΥΥ) αναμένεται να είναι αυξημένος συγκριτικά με τον αρχικό προϋπολογισμό του 2020. Πιο συγκεκριμένα:

• Νοσοκομεία και ΠΦΥ: Για τα Νοσοκομεία και τις δομές της ΠΦΥ αναμένονται αυξήσεις των λειτουργικών και επενδυτικών τους δαπανών κατά 243 εκατ. ευρώ (σε δεδουλευμένη βάση), όπως αποτυπώνεται και στο διάγραμμα 1.
• ΕΟΠΥΥ: Για τον ΕΟΠΥΥ επίσης αναμένεται αύξηση των δαπανών του (φαρμακευτική δαπάνη και λοιποί πάροχοι υγείας) κατά 200 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2020. Η αύξηση αυτή περιορίζεται εξ ολοκλήρου στη φαρμακευτική δαπάνη (30 εκατ. ευρώ επιπλέον στη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη του ΕΟΠΥΥ και 170 εκατ. ευρώ για την εξαίρεση από το όριο της φαρμακευτικής δαπάνης, της δαπάνης των εμβολίων που εντάσσονται στο πρόγραμμα εθνικού εμβολιασμού), καθώς η δαπάνη για τους λοιπούς παρόχους υγείας παραμένει στα ίδια ακριβώς με το 2020 επίπεδα.

Ανησυχητική όμως αύξηση παρουσιάζουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη των νοσοκομείων (διάγραμμα 2), παρ’ όλο που υπήρξε πρόνοια από τα εμπλεκόμενα υπουργεία και είχε εγκαίρως καταρτιστεί (Οκτώβριος 2019) ένα σχέδιο μηδενισμού των χρεών, με ορίζοντα διετίας, για όλους τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης.

Η ενδεχομένως βασική απόπειρα απόδοσης της αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών των νοσοκομείων, στην έλευση της πανδημίας, κρίνεται ως μη επαρκής, καθώς κατά την ίδια περίοδο ο ΕΟΠΥΥ διατήρησε τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του περίπου στα ίδια επίπεδα, όπως παρουσιάζεται και στο διάγραμμα 3. 

Οι προγραμματισμένες δράσεις του υπουργείου Υγείας και των εποπτευόμενων φορέων του για το 2021, όπως αποτυπώνονται και στην εισηγητική έκθεση, αφορούν τις «…αναγκαίες παρεμβάσεις για τον εκσυγχρονισμό της διαδικασίας των διακομιδών έκτακτων περιστατικών του ΕΚΑΒ μέσω ιδιωτικών σκαφών και πλωτών μέσων.

Οι παρεμβάσεις θα αφορούν τον εξορθολογισμό της διαδικασίας που ακολουθείται, με στόχο τη θωράκισή της, την ταχύτερη και ασφαλέστερη ανταπόκριση στην ανάγκη των πολιτών και τη διαμόρφωση ενός κοινού πλαισίου τιμολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών…» (Εισηγητική Έκθεση Προϋπολογισμού 2021).

Επίσης, για τα νοσοκομεία αναμένεται να γίνει πιλοτική επισκόπηση δαπανών (spending review), που θα εστιάζει στους τομείς της διαχείρισης (παρακολούθησης αποθηκών) παρακαταθηκών (αναλώσεων) και στη βέλτιστη χρήση (εξοικονόμηση ενεργειακών πόρων).

Παράλληλα, όμως, στο ζήτημα της επισκόπησης δαπανών δεν εντοπίζεται καμία αναφορά προόδου σε δράσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη από το 2018 και αναμένονταν να συνεχιστούν και μέσα στη χρήση του 2020 (εξοικονόμηση πόρων μέσω του εξορθολογισμού των δαπανών: φύλαξης, σίτισης, προμήθειας οξυγόνου, συντήρησης εξοπλισμού, αξιοποίησης ακίνητης περιουσίας και μείωσης του κόστους των ακτινολογικών εξετάσεων) (στοιχεία σύμφωνα με την εισηγητική Έκθεση Προϋπολογισμού 2020).

Τέλος, δεν αναφέρεται, έστω και ακροθιγώς, η πορεία προόδου σε σχεδιασμένες δράσεις που είχαν αποτυπωθεί και στον προϋπολογισμό του προηγούμενου έτους (2020) από το υπουργείο Υγείας και είχαν στόχο «…να βελτιώσουν την εξυπηρέτηση των ληπτών υπηρεσιών υγείας και να ενισχύσουν τη λειτουργία του συστήματος υγείας» (Εισηγητική Έκθεση Προϋπολογισμού 2020).

Οι κυριότερες εξ αυτών δράσεις αφορούσαν τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό του συστήματος υγείας, την υποστήριξη δράσεων για τη βελτίωση των συνθηκών της νοσοκομειακής περίθαλψης μέσω της Ανάπτυξης Κυρίων Δεικτών Επίδοσης (KPIs) και την κεντρικοποίηση των προμηθειών με τη λειτουργία της ΕΚΑΠΥ Α.Ε.