Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected] 

Εντυπωσιακή ήταν εν μέσω πανδημίας η επενδυτική κινητικότητα στον τομέα των υπηρεσιών delivery, με νέους παίκτες να εισέρχονται στην αγορά και ειδικότερα τις εταιρείες εστίασης να αναζητούν σε υπηρεσίες διανομής, delivery και take away, εναλλακτικό τζίρο σε μια πολύμηνη περίοδο που εστιατόρια και καφέ ήταν κλειστά.

Πρόκειται για μία από τις πολλές αναδυόμενες τάσεις στην αγορά της εστίασης, που περιλαμβάνουν από συγκέντρωση και είσοδο νέων σημάτων μέχρι διείσδυση στην αγορά πλατφορμών παραγγελιών και διανομής φαγητού που αλλάζουν σταδιακά τον χάρτη στον παραδοσιακό κλάδο της εστίασης.

Σημειώνεται επίσης ότι αλλαγές στην αγορά δρομολογεί και η είσοδος μεγάλου ξένου παίκτη, σε συνέχεια της απόκτησης από τη CVC Capital Partners της Vivartia, που διαθέτει ένα ευρύ χαρτοφυλάκιο σημάτων όπως Goody’s Burger House, Everest, Flocafe, La Pasteria, Papagalino, Olympus Plaza, Kuzina. Η τοποθέτηση του ισχυρού ξένου επενδυτή αλλάζει τις ισορροπίες σε όλες τις αγορές όπου η Vivartia έχει παρουσία. 

Απώλειες 2,5 δισ.

Η στροφή στο delivery εν μέσω πανδημίας είναι η πιο σημαντική μετρήσιμη τάση. Τα στοιχεία για διπλασιασμό των ενάρξεων νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ήταν ενδεικτικά της κατάστασης που επικράτησε στην αγορά. Με το delivery να αποτελεί το μόνο ανοιχτό κανάλι στην εστίαση, το επενδυτικό ενδιαφέρον νέων αλλά και υφιστάμενων παικτών είναι εύλογο σε μια αγορά 6,5 δισ. ευρώ προ πανδημίας, η οποία έχασε εν μέσω πανδημίας σχεδόν 2,5 δισ. ευρώ από την αξία της και συνεχίζει να αιμορραγεί.

Η τάση επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία του ΓΕΜΗ για τις ενάρξεις νέων επιχειρήσεων στον κλάδο. Σύμφωνα με τη Linked Business στο ξεκίνημα της χρονιάς, αν και συνολικά παρατηρήθηκε μεγάλη πτώση στις ιδρύσεις νέων εταιρειών και ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη (53%) και στην περιφέρεια (-42%) και λιγότερο στην Αττική (-39%) κλάδοι που άνθησαν στην πανδημία, όπως το delivery, συνέχισαν να επιδεικνύουν ισχυρή δυναμική. Μόνο τον Ιανουάριο διπλασιάστηκαν οι ενάρξεις, με 117 νέες επιχειρήσεις να προστίθενται στην αγορά, όπου δραστηριοποιούνταν συνολικά 13.555 εταιρείες. Η ανάπτυξη τον Ιανουάριο διαμορφώθηκε σε 105% και σε ετήσια βάση σε 89%. Στον αντίποδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Linked Business, με έντονα πτωτική πορεία ακολουθούν ο χώρος της εστίασης (bar-club, cafe, fast food, εστιατόρια) με -52% και ο χώρος της φιλοξενίας με -23%, συγκριτικά με το Ιανουάριο του 2020. 

Στόχος η δημιουργία εσόδων

Είναι ενδεικτικό ότι πολλές επιχειρήσεις, από μικρές, των 2-3 ατόμων, μέχρι μεγάλα εστιατόρια και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, στράφηκαν στο delivery, παρά το αυξημένο κόστος που συνεπάγεται η δραστηριότητα, προκειμένου να δημιουργήσουν έσοδα σε συνέχεια του παρατεταμένου lockdown και του αδιεξόδου στο οποίο οδηγήθηκαν με τα ανεπαρκή μέτρα για την κάλυψη των ταμειακών αναγκών τους. Πρόκειται για αναπτυσσόμενη τάση στο σύνολο των 80 χιλ. εταιρειών της αγοράς, κυρίως μικρές, μέχρι 10 ατόμων, που αναζητούν εργαλεία για να διατηρήσουν τους εργαζομένους τους. Απασχολούν συνολικά πάνω από 350 χιλ. εργαζομένους. Σημειώνεται ότι μία στις τρεις επιχειρήσεις βρίσκεται και σήμερα αντιμέτωπη με τον κίνδυνο λουκέτου, αφού οι τέσσερις στις δέκα έχουν μηδενικό ταμείο, στοιχείο που αποτελεί σήμα κινδύνου υπονομεύοντας την ομαλή επανεκκίνηση, όπως άλλωστε έχει κατ’ επανάληψη τονίσει ο Γιώργος Καββαθάς, πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ).

Εν μέσω πανδημίας, το 2020, η στροφή των επιχειρήσεων σε δραστηριότητες delivery κλιμακώθηκε, κατά την ίδια λογική που πολλαπλασιάστηκαν οι ενάρξεις για επιχειρήσεις courier και e-commerce. Στις αρχές του έτους o ρυθμός ανάπτυξης νέων εταιρειών e-commerce έφτασε το 66% ενώ ο αντίστοιχος ρυθμός στην αγορά ταχυμεταφορών ήταν 210%. Η τάση πάντως τείνει σε εξομάλυνση σήμερα, με βάση τα στοιχεία του Μαρτίου, καθώς και τον Φεβρουάριο είχαμε το ίδιο μοτίβο ύφεσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Linked Business τον Φεβρουάριο η συνολική εικόνα αναφορικά με το πλήθος των επιχειρήσεων που ιδρύθηκαν σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2020, περιγράφεται με σημαντική μείωση κατά -17% πανελλαδικά. Η Αττική παρουσιάζεται ενισχυμένη στις ιδρύσεις (+32%), ενώ η Θεσσαλονίκη και η υπόλοιπη χώρα επιβραδύνθηκαν σημαντικά με -64% και -35%, αντίστοιχα. Η πλειονότητα των αγορών παρουσιάζει μικρή ενίσχυση στις ιδρύσεις τον συγκεκριμένο μήνα και τα μεγαλύτερα ποσοστά ενίσχυσης (συγκριτικά με τονΦεβρουάριο του 2020) έχουν οι αγορές ταχυμεταφορών (+128%) και Delivery & Self-service (113%). Στα εστιατόρια τον ίδιο μήνα η τάση είναι πτωτική, κατά 21% σε μηνιαία βάση και κατά 4% σε ετήσια. Ίδια τάση επικράτησε στα fast food, με πτώση 4% και5% αντίστοιχα ενώ στα cafe καταγράφηκαν 190 ενάρξεις, ήτοι πτώση 5% σε επίπεδο μήνα και 12% σε επίπεδο έτους. Στον αντίποδα οι δραστηριότητες delivery συνέχισαν να ανθούν, σημειώνοντας αύξηση 113% και 110% αντίστοιχα.

Τον Μάρτιο διαπιστώνεται αύξηση κατά 68% στο πλήθος των επιχειρήσεων που ιδρύθηκαν σε σχέση με τον πρώτο μήνα της πανδημίας, δηλαδή τον Μάρτιο του 2020. Η Αττική παρουσίασε εντυπωσιακή ενίσχυση στις ιδρύσεις της τάξης του 160%. Στο 1% τοποθετείται η αύξηση για τη Θεσσαλονίκη και στο 27% για την υπόλοιπη χώρα. Η πλειονότητα των αγορών παρουσιάζει ενίσχυση στις ιδρύσεις κατά τον Μάρτιο του 2021, συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, γεγονός που θα πρέπει να αξιολογηθεί σε συνδυασμό με την έναρξη επιβολής μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας πέρυσι και την προσδοκία για άνοιγμα της αγοράς φέτος.

Συνολικά τα στοιχεία δείχνουν ότι ο χώρος της φιλοξενίας και της εστίασης είναι σε τροχιά ανάκαμψης συγκριτικά με τον Μάρτιο του 2020, με συνολική αύξηση της τάξεως του 48% και 58%, αντίστοιχα.

Στα εστιατόρια για παράδειγμα τον Μάρτιο είχαμε 253 νέες εταιρείες, που μεταφράζεται σε αύξηση 54% σε επίπεδο μήνα και σε 2% σε επίπεδο έτους. Την ίδια περίοδο στα cafe είχαμε 246 ενάρξεις, μια αύξηση 76% σε μηνιαία βάση περιορίζοντας την πτώση σε ετήσια βάση στο 2%. Θετικό είναι το πρόσημο και για τα fast food. Με 156 ενάρξεις η αύξηση είναι 111% σε επίπεδο μήνα και 7% σε ετήσια βάση. Το ίδιο ισχύει για τα bar, με 217 ενάρξεις και αύξηση 89% και 10% αντίστοιχα.

Όσο για το delivery συνεχίζει το ράλι με 219 ενάρξεις, ήτοι αύξηση 217% συγκριτικά με τον Μάρτιο του 2020 και αύξηση 140% σε ετήσια βάση. Σημειώνεται ότι ενεργές επιχειρήσεις στον συγκεκριμένο ΚΑΔ εμφανίζονται 13.800 συνολικά.