Του Φάνη Ζώη
[email protected]

Τη σημασία ανάδειξης της Ελλάδας ως ισχυρού διεθνούς διαμετακομιστικού κέντρου καταδεικνύουν μέσα από τις τοποθετήσεις του στο συγκεκριμένο καθιερωμένο ένθετο αφιέρωμα ο υπουργός Υποδομών, Μεταφορών, ο υφυπουργός, πρόεδροι ενώσεων και φορέων και στελέχη της αγοράς.

Η ναυτιλία σήμερα αποτελεί -μακράν του δευτέρου- τον πιο εξωστρεφή κλάδο της ελληνικής οικονομίας, αποτελώντας πηγή εισοδήματος, πλούτου και γοήτρου για την Ελλάδα. Κυριότερα, αποτελεί το συγκριτικό πλεονέκτημα το οποίο κατατάσσει τη χώρα ανάμεσα στα σημαντικότερα κέντρα του κόσμου.

Καθώς ο ανταγωνισμός αναμένεται να ενταθεί τα επόμενα χρόνια, και παρά την τάση για nearshoring που παρατηρείται εξαιτίας του COVID-19, είναι πολύ πιθανό να δούμε την άνοδο νέων σημαντικών κόμβων μέσα στην επόμενη 20ετία, οι οποίοι ενδέχεται να απειλήσουν τα παραδοσιακά παγκόσμια κέντρα.

Η Ελλάδα, παρά το αξιοσέβαστο ναυτιλιακό της οικοσύστημα, το οποίο υπολογίζεται σε περισσότερες από 3.500 εταιρείες, δεν έχει παρουσιάσει σημαντική πρόοδο στους υπόλοιπους τρεις τομείς. H ύπαρξη σημαντικών λιμενικών υποδομών και υποδομών logistics, ικανών να εξυπηρετήσουν τον αυξανόμενο αριθμό φορτίων που καταφθάνουν από την Ασία με προορισμό την Κεντρική Ευρώπη, παράλληλα με τη γεωγραφική θέση της χώρας, είναι το κλειδί για να μπορέσει η Ελλάδα να βελτιώσει τις επιδόσεις της και να διεκδικήσει μία θέση ανάμεσα στα ισχυρότερα παγκόσμια κέντρα.

Για να μπορέσει να εκμεταλλευτεί στο έπακρο της δυνατότητές της η Ελλάδα θα πρέπει να αναπτύξει και να ενισχύσει περαιτέρω τους κλάδους των υποδομών, των μεταφορών και των logistics, οι οποίοι μπορούν να έχουν πολλαπλασιαστικό όφελος για την ελληνική οικονομία.

Η γεωγραφική θέση της, παράλληλα με τα περισσότερα από 25 λιμάνια που λειτουργούν σήμερα στη χώρα, το πιο ανεπτυγμένο δίκτυο αυτοκινητοδρόμων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τις πέντε Ζώνες Ελεύθερου Εμπορίου, αποτελούν μερικά μόνο από τα στοιχεία που προσδίδουν στην Ελλάδα ένα συγκριτικό πλεονέκτημα ως περιφερειακό και διεθνές διαμετακομιστικό κέντρο.

Επιπλέον, η Θεσσαλονίκη μπορεί, εν δυνάμει, να αποτελέσει το δεύτερο success story μετά τον Πειραιά, ως το σημαντικότερο λιμάνι για την ανάπτυξη της εξαγωγικής δραστηριότητας της χώρας, αρκεί να ολοκληρωθεί η προγραμματισμένη αύξηση της χωρητικότητάς του και η βελτίωση της διασυνδεσιμότητάς του, η οποία σήμερα, σύμφωνα με τα στελέχη της αγοράς, σε ό,τι αφορά την ποιότητα των υποδομών και λειτουργιών του, είναι απλώς επαρκή.

Σε γενικές γραμμές, οι υποδομές και λειτουργίες logistics και μεταφορών της Ελλάδας έχουν βελτιωθεί τα τελευταία τρία χρόνια, με τα λιμάνια να σημειώνουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη και το σιδηροδρομικό δίκτυο και τα τελωνεία να μένουν στάσιμα ή να παρουσιάζουν μια ελαφρά επιδείνωση.

Αχτίδα αισιοδοξίας για την αγορά είναι το Σχέδιο Δράσης σε υποδομές, μεταφορές, ύψους 1,58 δισ. ευρώ, του υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών όπως εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, από το οποίο, με ομοιογενή και συνοπτικό τρόπο, επιδιώκονται οι παρακάτω στόχοι για το 2021:

• Βελτίωση ποιότητας σχεδιασμού έργων υποδομών
• Μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος στις μεταφορές
• Αναμόρφωση του μεταφορικού έργου και μετάβαση σε νέες μορφές κινητικότητας
• Εκσυγχρονισμός αερομεταφορών
• Βελτίωση της ασφάλειας των μετακινήσεων και της οδικής ασφάλειας
• Βελτίωση των διαδικασιών του ΥΠΟΜΕ, μέσω της απλούστευσης ή/και της ψηφιοποίησής τους, καθώς και η συσχέτισή τους με τις στρατηγικές επιλογές της κυβέρνησης.

Ωστόσο, παρότι είναι εμφανές πως η Ελλάδα έχει διανύσει αρκετά μεγάλη απόσταση τα τελευταία χρόνια για να ενισχύσει τη θέση της ως παγκόσμιο ναυτιλιακό και διαμετακομιστικό κέντρο, υπάρχουν ακόμη αρκετά περιθώρια βελτίωσης.

Η επίτευξη αριστείας στον κλάδο των logistics θα βελτιώσει τη θέση της χώρας στο παγκόσμιο εμπόριο, κάτι που με τη σειρά του μπορεί να συμπαρασύρει προς τα πάνω τους υπόλοιπους δείκτες που είναι απαραίτητοι για την περαιτέρω ανάπτυξη της Ελλάδας ως ένα ισχυρό παγκόσμιο διαμετακομιστικό κέντρο.

Τα τελευταία χρόνια, και παρά τη λαίλαπα της πανδημίας, η χώρα φαίνεται να τα πηγαίνει καλά στον τομέα των επενδύσεων. Οι αγορές, για τις οποίες μάθαμε με πολύ επώδυνο τρόπο ότι δύσκολα χορεύουν στον ρυθμό του ζουρνά… πείστηκαν ότι κάτι αλλάζει στην Ελλάδα. Μεγάλες διεθνείς εταιρείες άρχισαν πάλι να κοιτούν τη χώρα μας σαν ευκαιρία για επενδύσεις. Εν κατακλείδι, για να έχουμε μια εικόνα από ένα μέλλον που θέλουμε να έρθει... χθες, θα πρέπει να βάλουν όλοι (κυβέρνηση, ναυτιλία, μεταφορές, logistics, θεσμικοί φορείς κ.ά.) στο ποσοστό που τους αναλογεί «πλάτη» για να μη χάσουμε την ευκαιρία να βρούμε μια θέση στον παγκόσμιο χάρτη.