Του Κυριάκου Πιερρακάκη*
* Ο Κυριάκος Πιερρακάκης είναι υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Ιστορικά οι μεγάλες τεχνολογικές αλλαγές συνεπάγονται τη μετάβαση σε μια νέα εποχή. Έχουν, επίσης, ιστορικά ως αποτέλεσμα την ανακατάταξη των χωρών ως προς την τεχνολογική τους πρόοδο: άλλες αφομοιώνουν τις εξελίξεις και άλλες μένουν στάσιμες ή υποχωρούν, με σημαντικές επιπτώσεις -θετικές και αρνητικές αντίστοιχα- στην οικονομία και την καθημερινότητα ευρύτερα.
Καθώς η περίοδος που ορίστηκε από την 3η Βιομηχανική Επανάσταση κλείνει τον κύκλο της, αποτελεί κοινή παραδοχή ότι η Ελλάδα ανήκει στις χώρες που υστέρησαν. Ακόμα και σήμερα, καλούμαστε να επιλύσουμε πλήθος εκκρεμοτήτων, αρκετές εκ των οποίων δενείναι αμελητέες. Οι ρίζες και οι αιτίες δεν είναι δυνατό να αναλυθούν σε ένα άρθρο, όλοι όμως μπορούμε να αναγνωρίσουμε ότι η υστέρηση αυτή αποτέλεσε μέρος του προβλήματος σε ό,τι έχει να κάνει με τη δεκαετή κρίση που αντιμετώπισε η χώρα.
Εν μέσω πανδημίας, ο πλανήτης βρίσκεται στο κατώφλι της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης και των δικτύων πέμπτης γενιάς. Σταδιακά, οι περισσότερες χώρες ολοκληρώνουν τις διαδικασίες δημοπρασίας του φάσματος και περνούν στην εποχή του 5G, που πρόκειται να αλλάξει ριζικά το τοπίο σε ό,τι έχει να κάνει με τις δυνατότητες πολιτών και επιχειρήσεων, καθώς προσφέρει πολύ πιο γρήγορες και αξιόπιστες επικοινωνίες.
Πριν από λίγους μήνες, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ζήτησε την εκπόνηση μελέτης σχετικά με την εισαγωγή και λειτουργία δικτύων 5G στην Ελλάδα. Οι εκτιμήσεις της Ernst & Young, που ανέλαβε τη μελέτη, δείχνουν τις τεράστιες δυνατότητες που ανοίγονται για τη χώρα: σε βάθος της επόμενης δεκαετίας, το 5G αναμένεται να δημιουργήσει μέχρι και 69.000 νέες θέσεις εργασίας και θα παράξει επιπλέον ακαθάριστη προστιθέμενη αξία στην οικονομία που μπορεί να ανέλθει έως και τα 12,4 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το 5G, όμως, δεν θα έχει ευεργετικές συνέπειες μόνο για την οικονομία και τις επιχειρήσεις, αλλά θα σηματοδοτήσει τον μετασχηματισμό του συνόλου της παραγωγικής δραστηριότητας μέσω των εφαρμογών που εισάγει. Η τεχνητή νοημοσύνη, το Internet of Things, η ρομποτική είναι έννοιες που πριν από λίγα χρόνια φαίνονταν να ανήκουν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, πολύ σύντομα όμως θα αποτελούν κομμάτι της καθημερινότητας όλων μας.
Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση δεν θα αφορά αποκλειστικά τα αστικά κέντρα και τα επαγγέλματα αιχμής με τα μη επανδρωμένα αυτοκίνητα και τη ρομποτική ιατρική αντίστοιχα. Για παράδειγμα, το 5G θα αναβαθμίσει την έξυπνη γεωργία με νέες δυνατότητες αυτοματισμών. Η δυνατότητα αξιοποίησης και επεξεργασίας των «μεγάλων δεδομένων» θα φέρει στο προσκήνιο νέα ερευνητικά προγράμματα που θα παράξουν με τη σειρά τους γνώση, καινοτομία και εφαρμογές.
Βλέπουμε, επίσης, τα πρώτα απτά παραδείγματα πόλεων που πέτυχαν οικονομίες κλίμακας και εξοικονόμηση σημαντικών περιβαλλοντικών πόρων χάρη στην αξιοποίηση των πιλοτικών δικτύων πέμπτης γενιάς. Όσο το 5G θα εξελίσσεται, τόσο οι εφαρμογές του θα αποκτούν περισσότερη σημασία σε κάθε τομέα και σε κάθε επίπεδο κοινωνικής οργάνωσης: από την οικογένεια μέχρι την πόλη και από μια τοπική κοινότητα μέχρι μια ολόκληρη χώρα.
Η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε μια μεγάλη πρόκληση: να αλλάξει την τεχνολογική της θέση και να πετύχει το αναγκαίο ψηφιακό άλμα και να διαμορφώσει τις εξελίξεις. Συνιστά, λοιπόν, αυτή η πρόκληση μια χρυσή ευκαιρία να επιλύσουμε οριστικά τις εκκρεμότητές μας με το παρελθόν και να τρέξουμε με ταχύτητα προς το μέλλον.
Ήδη στα προπαρασκευαστικά στάδια του 5G η χώρα τα κατάφερε πολύ καλύτερα από πολύ πιο μεγάλες οικονομίες: η ολοκλήρωση της (τεχνικά ιδιαίτερα απαιτητικής) δημοπρασίας του φάσματος στις 16 Δεκεμβρίου, χωρίς παράταση του αρχικού χρονοδιαγράμματος λόγω της πανδημίας, δεν ήταν καθόλου αυτονόητη, ούτε επιτεύχθηκε σε πολλές χώρες. Χάρη στην εξαιρετική δουλειά της Γενικής Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων και της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, καταφέραμε να αποφύγουμε τις καθυστερήσεις.
Στόχος μας είναι να διατηρήσουμε τους ίδιους ρυθμούς εφαρμογής και στα στάδια υλοποίησης και λειτουργίας των δικτύων πέμπτης γενιάς. Προς τούτο έχουμε εδώ και ένα έτος καθιερώσει ένα ξεκάθαρο και εφαρμόσιμο νομοθετικό πλαίσιο αναφορικά με την αναβάθμιση και αδειοδότηση κεραιών και παρακολουθούμε όλη τη διαδικασία ώστε να τη διευκολύνουμε χωρίς εκπτώσεις στη νομιμότητα, στην υγεία και στο περιβάλλον.
Η φιλοδοξία μας είναι να προσεγγίσουμε την πρόκληση του 5G με καινοτόμα οπτική, ώστε να επιταχύνουμε και να μεγιστοποιήσουμε την απόδοση των νέων δικτύων. Γι’ αυτό μέσω του Ταμείου «Φαιστός» (το οποίο αρχικά θα χρηματοδοτηθεί με το 25% των εσόδωντου κράτους από τον διαγωνισμό) θα επενδύσουμε σε ιδέες και εφαρμογές γύρω από τα δίκτυα πέμπτης γενιάς. Αυτό θα δημιουργήσει συνθήκες άνθησης ενός «οικοσυστήματος» με επίκεντρο το 5G, προσελκύοντας επενδύσεις και ενθαρρύνοντας επιχειρηματικές προσπάθειες που θα αξιοποιούν τεχνολογίες αιχμής.
Μέσα στην πανδημία η τεχνολογία αποτέλεσε σύμμαχο των πολιτών και των επιχειρήσεων. Η επόμενη μέρα περνά και πάλι μέσα από την τεχνολογία και τις εφαρμογές της. Με αιχμή το 5G, η Ελλάδα καλείται να αλλάξει αιώνα και «ψηφιακό πεπρωμένο».
