Του Λάμπρου Καραγεώργου
[email protected]

Αντιφατικές είναι για τους ναυτασφαλιστές οι επιπτώσεις της πανδημίας Covid 19. Από τη μία πλευρά αυξάνεται η πιθανότητα μεγάλων ζημιών σε σκάφη αναψυχής, ενώ από την άλλη η πτώση της δραστηριότητας και του παγκόσμιου εμπορίου έχει μειώσει τις ζημιές στην ποντοπόρο ναυτιλία και τις απαιτήσεις από τους ναυτασφαλιστές.

Τα μηνύματα αυτά προέκυψαν από τις εργασίες του συνεδρίου της Διεθνούς Ένωσης Θαλάσσιων Ασφαλίσεων (IUMI), που πραγματοποιήθηκε στη Στοκχόλμη τον Σεπτέμβριο του 2020.

Όπως αναφέρθηκε, η επέλαση της πανδημίας Covid-19 υποχρέωσε πολλούς ιδιοκτήτες σκαφών να δέσουν τα πλοία τους στα λιμάνια ή σε κάποιο ναυπηγείο για συντήρηση. Αν και αυτό είναι θετικό όσον αφορά τη συντήρηση των σκαφών, η αυξανόμενη συγκέντρωση σκαφών υψηλής αξίας σε ένα μέρος, μια τοποθεσία, αυξάνει τον κίνδυνο δημιουργίας πολύ μεγάλης απαίτησης ιδιαίτερα όταν πραγματοποιούνται εργασίες οξυγονοκόλλησης, συγκόλλησης και γενικότερα εργασίες που μπορεί να προκαλέσουν φωτιά.

Μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο της IUMI, η Anneke Kooiman (φωτογραφία), πρόεδρος της επιτροπής Inland Hull, Fishing και Yachts, δήλωσε μεταξύ άλλων ότι οι περιορισμοί στα ταξίδια και στο εμπόριο ως αποτέλεσμα της πανδημίας του κορονοϊού οδηγεί σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις σε μαρίνες και λιμάνια πολλών μικρότερου μεγέθους πλοίων, όπως είναι τα ποτάμια κρουαζιερόπλοια, οι φορτηγίδες και τα γιοτ. Καθώς πολλά σκάφη δένουν το ένα δίπλα στο άλλο, ανησυχούμε ότι ένα περιστατικό σε ένα σκάφος, όπως η πυρκαγιά, θα μπορούσε να εξαπλωθεί γρήγορα και το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι καταστροφικό και για τις ασφαλιστικές εταιρείες και τον κλάδο γιοτ και κύτους (yacht and inland hull insurance).

Η κ. Kooiman επεσήμανε ότι πολλές πυρκαγιές έχουν καταγραφεί ήδη σε γιοτ υψηλής αξίας τους τελευταίους 12 μήνες, τα οποία ήταν δεμένα σε μαρίνες και ανέφερε ως μία από τις πιθανές αιτίες την αυξανόμενη χρήση μπαταριών ιόντων λιθίου για τη φόρτιση συσκευών.

Τέλος, όπως τονίσθηκε στο συνέδριο, εκτός από τον αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιάς λόγω συγκέντρωσης, ο ασφαλιστικός κλάδος του Inland Hull, Fishing και Yachts υποφέρει και από την έλλειψη ασφάλισης, καθώς πολλοί αντασφαλιστές έχουν αποχωρήσει από την κατηγορία πλοίων αξίας μεταξύ 250.000 δολ. και 2 εκατ. δολ.

Στο «μέτωπο» της ποντοπόρου ναυτιλίας, η εικόνα είναι διαφορετική, καθώς η πτώση της δραστηριότητας και του παγκόσμιου εμπορίου έχει μειώσει τις ζημιές και τις απαιτήσεις από τους ναυτασφαλιστές, σύμφωνα με σχετικές εκτιμήσεις της IUMI.

Μια συνέπεια της πανδημίας είναι ότι οι άνθρωποι ταξιδεύουν λιγότερο και αγοράζουν λιγότερα. Αυτό έχει μεταφραστεί σε χαμηλότερη χρήση ορισμένων κατηγοριών πλοίων, όπως τα containerships, τα κρουαζιερόπλοια και τα σκάφη αναψυχής. Ένα άμεσο αποτέλεσμα είναι το ασυνήθιστα χαμηλό επίπεδο των περιστατικών απαιτήσεων που καταγράφηκαν τους τελευταίους μήνες, δήλωσε ο Philip Graham, πρόεδρος της Επιτροπής Στατιστικών Στοιχείων της IUMI, ο οποίος δημοσιοποίησε και τα αποτελέσματα παραγωγής ασφαλίστρων για τον ναυτασφαλιστικό κλάδο του 2019.

Σύμφωνα με αυτά, η παγκόσμια παραγωγή ασφαλίστρων στις ναυτασφαλίσεις μειώθηκε το 2019 κατά 0,9% και ανήλθε στα 28,7 δισ. δολ. από 28,9 δισ. δολ. έναν χρόνο πριν.

Τα στοιχεία του 2019 έδειχναν μια μέτρια ανάκαμψη στην ασφάλιση κύτους (hull) και μια συνεχιζόμενη εύθραυστη ισορροπία στον κλάδο ενέργειας, ωστόσο είναι ακόμη νωρίς να δούμε πώς η πανδημία τελικά επηρέασε τη ναυτασφαλιστική αγορά, τόνισε ο κ. Graham.

Αναφορικά με την παραγωγή του 2019, σημειώνεται ότι ο κλάδος «Offshore energy» κατέγραψε μια μέτρια πτώση κατά 1,4%, ενώ στις ασφαλίσεις cargo η παραγωγή μειώθηκε κατά 1,5% στα 15,6 δισ. δολάρια.

Στις ασφαλίσεις hull η παραγωγή ασφαλίστρων αυξήθηκε ελάχιστα (0,2%), στα 6,9 δισ. δολάρια σε σύγκριση με το 2018.

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι ο παγκόσμιος στόλος συνέχισε να αυξάνεται και το 2019, ενώ από την άλλη πλευρά η άνοδος της μέσης ηλικίας του στόλου μειώνει τις αξίες των πλοίων και επηρεάζει αρνητικά τα ασφάλιστρα.

Η μακροπρόθεσμη πτωτική τάση στον αριθμό των total losses πλοίων συνεχίζεται και το 2020 φαίνεται να έχει φτάσει σε χαμηλό όλων των εποχών. Ωστόσο, όπως και στον τομέα των φορτίων, οι πυρκαγιές στα μεγάλα πλοία προκαλούν έναν προβληματισμό, καθώς λόγω του γιγαντισμού των πλοίων και φορτίων μια μεγάλη πυρκαγιά μπορεί να προκαλέσει πρωτοφανές κόστος αποζημίωσης για τον ασφαλιστικό κλάδο.

Η πανδημία πάντως έχει μειώσει την απασχόληση του στόλου και αυτό με τη σειρά του ελαχιστοποίησε τις απαιτήσεις.

Ελλάδα: Ασφάλιση σκαφών αναψυχής

Στο μεταξύ στη χώρα μας ο κλάδος ασφάλισης των σκαφών αναψυχής κατέγραψε 424 ζημιές για το 2019, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία για την Ασφάλιση Σκαφών Αναψυχής 2019, της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος. Οι δηλωθείσες ζημίες και το απόθεμα εκκρεμών αποζημιώσεων, όπως σημειώνει η Ένωση, αφορούν την αρχική εκτίμηση του πρώτου έτους (έτους έκδοσης ασφαλιστηρίου συμβολαίου 2019). Τόσο το πλήθος των ζημιών όσο και το τελικό ποσό της αποζημίωσης των συμβολαίων αυτών θα διαφέρουν όταν προστεθεί η μεταγενέστερη πληροφόρηση για τα συμβόλαια του συγκεκριμένου έτους, που δεν είναι διαθέσιμη κατά τη σύνταξη της παρούσας αναφοράς, μέχρι τη λήξη όλων των συμβολαίων που είχαν εκδοθεί εντός του έτους.

Για τα ασφαλιστήρια συμβόλαια των σκαφών αναψυχής που είχαν εκδοθεί το 2019 πληρώθηκαν αποζημιώσεις ύψους 0,9 εκατ. ευρώ εντός του 2019, ενώ σχηματίστηκε στις 31/12/2019 απόθεμα εκκρεμών αποζημιώσεων 5,3 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τις απαντήσεις των ασφαλιστικών επιχειρήσεων-μελών επί του σκέλους του ερωτηματολογίου που αναφέρεται μόνο στα πολυασφαλιστήρια συμβόλαια, εκδόθηκαν 10.188 συμβόλαια κατά τη διάρκεια του 2019, ενώ καταγράφηκαν ακόμη 17.378 αυτόνομα συμβόλαια κάλυψης αστικής ευθύνης, μέρος των οποίων παρέμεινε σε ισχύ και εντός του 2020. Η συνολική ασφαλισμένη αξία των πολυασφαλιστηρίων συμβολαίων έφτασε τα 2,15 δισ. ευρώ.

Η συνολική ασφαλισμένη αξία των επαγγελματικών σκαφών χωρίς πλήρωμα έφτασε τα 171,8 εκατ. ευρώ και η συνολική ασφαλισμένη αξία των επαγγελματικών σκαφών με πλήρωμα έφτασε τα 319,4 εκατ. ευρώ.

Τέλος, κυρίαρχη μορφή διαμεσολάβησης στις ασφαλίσεις σκαφών αναψυχής ήταν οι πράκτορες μη αποκλειστικής συνεργασίας (65,3% του συνόλου της παραγωγής ασφαλίστρων του κλάδου), ακολουθούμενη από τη συνεργασία με τους μεσίτες ασφαλίσεων (16,7% αντίστοιχα).